Kürtçe öğretmek Kürt sorununu çözer mi?

GAZETE HABERTÜRK / ÖZLEM YILMAZ

Kimi uzmanlar, seçmeli dersin çözüm olmayacağı görüşünde birleşirken, kimileri de bunu çözüme yönelik bir adım olarak nitelendiriyor. İşte görüşler:

‘Seçmeli ders sorunu çözmez, Kürtçe kamusal alanda kullanılmalıdır’

BDP Grup Başkanvekili Şırnak Milletvekili Hasip KAPLAN:

ANADİLDE eğitim denince, bu anadillerin özgürce eğitimi anlaşılır. Ancak bunu ‘seçmeli’ olarak daraltmaları ve kısmi çözümler sunmaları olacak şey değil. Dilbilimcilerin savunduğu bir tez var. Bir dilin öğrenilmesi için anaokulundan itibaren o dilin öğretilmesi lazım. Türkçe’de nasıl eğitim yapılıyorsa, Kürtçe’nin de anaokulundan başlayarak eğitiminin yapılması, dille ilgili tüm çekincelerin kaldırılması gerekir. Türkiye’de 20 milyonun üzerinde Kürt yurttaşımız olduğuna göre, bu dilin kamusal alanda kullanılmasının önündeki tüm engeller kaldırılmalıdır. Seçmeli ders çözüm olmaz. Anadilde gerçek bir özgürlük, Kürt sorununun çözümüne büyük katkı sağlayacaktır.

‘Türkiye’nin resmi dilini Kürtçe de yapsanız Kürt meselesi çözülmez’

Siyaset Bilimci-Yazar Mehmet Ali KILIÇBAY:

SEÇMELİ Kürtçe dersi, bu sorunu çözmez. Mesele Kürtçe konuşulması değil. Kürt meselesinin özünde kültürel haklar problemi var. Ama esas mesele, bölgesel geri kalmışlık meselesi. Kürtler doğru ya da yanlış, Batı tarafından sömürüldüklerini ve haklarının iade edilmesi gerektiğini söylüyorlar. Meselenin özü Doğu ile Batı arasındaki potansiyel fark. Gayrısafi milli hasıla, eğitim kalitesi, şehirlerin kalitesi gibi sayılamayacak fark var. Türkiye’nin resmi dilini Kürtçe de yapsanız, Kürt meselesi çözülmez.

‘Nasıl bir katkı sağlayacağını anlamak imkânsız’

Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi Ahmet K. HAN:

BUNU abes bulurum. Çünkü İngilizce bilim dili olması dışında tüm diplomatik ve ticari ortamlarda iletişim sağlanmasında birincil kabul gören dildir. Bu ikisinin birbirleriyle ilişkisinin bulunmadığını düşünüyorum. Dil öğretmenin Kürt sorununa nasıl bir katkı yapacağını anlamak imkânsız. Bunlar birbirini dışlayan meselelerdir. Ayrıca hem İngilizce, hem Kürtçe eğitim verilmesinin önünde engel olduğunu düşünmüyorum. Dünyanın birçok yerinde öğrenciler, birden fazla dil öğreniyorlar.

‘Başlangıç olarak olumlu gelişmelerin önünü açar’

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mithat SANCAR:

ANADİL sorunu konusunda atılabilecek mütevazı adımlardan bir tanesidir. Kendi başına anadil sorununu ve bunun üzerinde Kürt sorununu elbette çözecek bir düzenleme değildir. Ama bir başlangıç olarak kabul edilirse bence bu konuda olumlu gelişmelerin önünü açar.

‘Bu bir adımdır ama seçmeli ders tek başına yeterli olmaz’

Eski MİT Müsteşar Yardımcısı Cevat ÖNEŞ:

BU, zaten beklenen bir adımdı. Ama sadece Kürtçe’nin seçmeli ders olarak okutulması Kürt sorununu başlı başına çözecek bir adım olamaz. Kürt sorununun çözümü için, topyekûn demokratikleşme adımları sürecine paralel olarak PKK silahlı hareketinin sonlandırılması için asgari müştereklerde birleşme çalışması yapılması gerekiyor. Bu bir adımdır. Ama tek tek adımlarla gelişmeleri beklemek yerine PKK’ya endeksli olmadan Türkiye’nin demokratikleşme ihtiyaçlarına cevap veren bir projeyi hayata geçirerek, gelişme sağlayıcı bir iklimin ortaya çıkarılmasına ihtiyaç var.

‘Çözüme yönelik adımlardan birisidir’

Araştırmacı-Yazar İsmail NACAR:

1992’nin aralık ayında bu meselenin barışçıl yollarla çözümü gündeme geldiği zaman sivil inisiyatiften söz edildi. Bir sivil inisiyatife ihtiyaç vardı. 1993’ten itibaren kendimi bu çalışmaların içinde buldum. Bu arada Abdullah Öcalan’la telefon görüşmelerim de oldu. Öcalan da, 14 Eylül 1995’te yaptığımız telefon görüşmesinde, Kürtçe’nin seçmeli ders olması gerektiğini vurgulamıştı. Böyle bir talepleri vardı. Ben bu meseleyle yakınen ilgilendim. Bu sadece dil meselesi değil. Bu girişim, çözüme yönelik adımlardan birisidir. Ama tek başına bir şey ifade etmez.