Kurayla seçim olur mu?
Eşit çıkan oylar sonrası başkan ve muhtarlar kurayla belirlendi
Fevzi ÇAKIR / ANKARA
Yerel seçimlerde Kars Susuz İlçe Belediye Başkanlığı için yarışan AK Parti’den Murat Uray ile DSP’den Oğuz Yantemur, 397’şer oy aldı. Susuz İlçe Seçim Kurulu tarafından oylar yeniden sayıldı ancak sonuç değişmedi. Bu gelişme üzerine her iki adayın da onayını alan Susuz İlçe Seçim Kurulu, kura çekilmesine karar verdi. Kura sonucunda AK Parti adayı Uray, Susuz İlçesi’nin yeni belediye başkanı oldu. Muhtarlık seçimlerinde de 6 bölgede muhtarlar kura ile belirlendi. Manisa Saruhanlı Çamlıyurt Mahallesi, Ankara Çubuk İlçesi Uluağaç Köyü ile Küçükali Mahallesi, Zonguldak Ereğli Kızılca Köyü, Edirne Lalapaşa İlçesi Hacılar Köyü, İzmit Biberoğlu Mahallesi’nde muhtar adayları eşit oy aldı. Kura çekilerek yeni muhtar seçildi. Uzmanlara “Kura ile başkan seçilir mi?” diye sorduk.
'Yenilense de oyların eşit çıkma ihtimali var'
TBMM Adalet Komisyonu Üyesi Ramazan CAN:
Muhtarlık seçiminde eşit olması halinde kura çekiliyor. Oradan kıyasla mahalli idare seçimi olduğu için uyarlanabilir. Seçimin yenilenmesi halinde de eşit çıkma ihtimali olduğu için. Seçim ekonomisi gereği, seçmen iradesi bir şekilde beraberlikle neticelenmişse, başka da çözüm yolu bulunmuyor. 90 dakika futbol oynanıyor. Eşitlikle biterse uzatmalara gidiliyor. Orada da eşitlik bozulmazsa 5’er penaltı atılıyor. Eşitlik bozuluncaya kadar penaltılara devam ediliyor. Eskiden final maçlarında beraberlik halinde uzatmalara gidiliyor, çözüm olmazsa, beraberlikle sonuçlanırsa kura çekiliyordu. Bir şekilde beraberlik bozulacak. Bu da kura ile olabiliyor.
‘Eşit çıktıysa halkın iradesi yenilenmeli’
Ceza Hukukçusu Prof. Dr. Ersan ŞEN:
2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun’un 23. maddesinde kura düzenlenmiş. Bu maddeye göre; il genel meclisi veya belediye meclisi üyeliklerinin seçimi sırasında asil üyelikler için eşit oy çıkmasında kura yoluna başvurulabiliyor. Tabii bu madde belediye başkanlığı için kura çekimini öngörmüyor. Yani bu kanundan hareketle eşitlik durumunda “Belediye başkanlığı için de kura çekilir” diyemeyiz. YSK’nın daha önce muhtarlık için bu yönde bir kararı var. Ancak bu karar da belediye başkanlığı için emsal olmaz. İki başkan adayının oylarının eşit çıkması durumunda halkın iradesinin yenilenmesi lazım. Yani Susuz’da seçim tekrarlanmalı. Adayların kura çekiminde karşılıklı rızası olması bu durumu değiştirmez. Çünkü kamu hukukunda rıza olmaz. Kurada kaybeden aday YSK’ya itirazda bulunmalı. Buradan da sonuç alamazsa AİHM’ye başvurabilir.
‘Seçimlerin yenilenmesi iki aşamalı sistemde olur’
Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi DekanıProf. Dr. Yalçın KARATEPE:
B yeni bir durum değil, Türkiye’de örnekleri mevcut. Yanılmıyorsam daha önce Sinop’ta yine başkan kura ile belirlenmişti. Mevzuatımızda da bu uygulama var. Yeniden seçim yapılması söz konusu olmaz. Susuz’daki gibi başkan adaylarının eşit oy alması durumunda kura çekilir. Eşitlik durumunda, seçimlerin yenilenmesi halinde, Türkiye’de iki aşamalı seçim sistemine geçmiş oluruz. Bu da mümkün değil. Adaylar sonuca razı olmalı. Tabii kaybeden aday üzülecektir ancak uygulama bu şekilde...
‘Kura çekiminin doğru olduğunu düşünüyorum’
TBMM Adalet Komisyonu Üyesi Ali Rıza ÖZTÜRK:
Eşitlik durumunda ilçe seçim kurulları bu yola başvurabilir. YSK’nın bu konuda daha önce almış olduğu örnek kararlar var. Nitekim Susuz İlçe Seçim Kurulu bu kararlar doğrultusunda bu yola başvurmuş. Uygulamanın doğru olduğunu düşünüyorum.
‘Masraflı olduğu için Türkiye basit yöntemi seçmiştir’
Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi DekanıProf. Dr. Çağlar ÖZEL:
Bu uygulama Türkiye’de geleneksel olarak uygulanan bir yöntemdir. Başkanlık seçiminde eşitlik olması durumunda bu yola başvurulur. Tabii her zaman haklıyı tespit etmez. Ancak sorunu çözmeye yönelik en basit çözüm aracıdır. Seçimin tekrarlanması son derece zahmetli ve masraflı bir iştir. Bu nedenle Türkiye’de bu basit yöntem tercih edilmiştir.
