Ensülin direncini kırmak için

Güneş AKSÜS / HABERTÜRK

Sürekli diyet yapanlar ve arada bir yapmak zorunda kalanlar... Bu yazı herkesi ilgilendiriyor. Herkesin kilo alma nedeni de, verebilme hızı da, sonrasında yani korumadaki başarısı da farklı. Ama sık duyduğum şu cümle neredeyse son yıllarda dünyadaki obezite artışını da açıklıyor: “Kilo veriyorum ama sonra fazlasıyla geri alıyorum.” Bu cümleyi iyice açalım ve verdiğiniz kiloyu geri almamak için ne yapmanız gerektiğini size iyice anlatayım. Ne güzel zayıfladığımız halde, hızlıca geri alıyoruz?

‘VERDİĞİM KİLOLARI FAZLASIYLA GERİ ALIYORUM’

Eğer çocukluktan gelen bir kilo probleminiz yoksa, herhangi bir nedene bağlı kilo aldığınızı düşünüyorsanız; önce bu nedeni bulmalı ve onun hayatınızdaki yerini tekrar düşünmelisiniz. Size kilo aldıran neyse hayatınızdan çıkarın diyemem çünkü bu durumda eşinizi bırakabilir, işyerinden istifa edebilir, en yakın arkadaşınızı hayatınızdan çıkarabilirsiniz. Kilo alma nedeni sadece hormonlar değil. Yaşam tarzınız ve etrafınızdakilerin stres seviyesi kilonuzu yakından etkiliyor. İşyerinde çok çalışıyor, çok yoruluyor, düzensiz yemek yiyor ve bu sebeple sürekli kilo alıyorsanız; işinizin ve iş yoğunluğunun değişmesini beklemeyin. “Bu karışıklığa rağmen nasıl düzenli yemek yerim?” diye düşünün, buna çözüm bulun. Diyetisyene gittiğinizde size verilen liste sizin iş veya ev hayatınıza uymuyorsa, bu durumu diyetisyeninizle paylaşın ve neden yapamadığınızı anlatın. Tabii bir süre deneyin, farklı seçenekler araştırın, hiç olmuyorsa liste değişecek demektir.

ENSÜLİN DİRENCİ NASIL ANLAŞILIR?

Yaşam şeklini değiştirmek çok kolay gibi gözükse de aslında diyet işinin en zor kısmıdır. Gerçekten isterseniz başarırsınız ama bahaneler olduğu sürece hep baştan başlayacaksınız. Hayatınızı kötü gidiyorsa değiştirmeye karar verin ve başlayın! Ama bir de sizin dışınızda gelişen olaylar var. Örneğin kilo alma sebebiniz ensülin yüksekliği veya ensülin direnciyse, o zaman sizin önceliğiniz bu olmalı. Bu durumda kaloriye nazaran diyetinizin glisemik yükü ve sizin günlük hareketiniz daha önemlidir. Diyetinizde amaç kaloriyi azaltmak, az yemek değil, ensülini tetikleyen besinleri bir süre hayatınızdan çıkarmak olmalıdır. Peki ensülin direnci nasıl anlaşılır?

* Özellikle karın çevresi yağlıysa;

* Kolesterol ve kan yağları (trigliseritler) yüksekse;

* Canınız tatlı çekiyorsa;

* Makarna, pilav, böreği çok sık canınız istiyorsa ve bunlar en sevdiğiniz yemekse;

* Sabah iştahsız kalkıyor, akşama doğru açılıyorsanız;

* Yemekten sonra kendinizi yorgun, halsiz ve uykulu hissediyorsanız sizde ensülin direnci veya ensülin yüksekliği olabilir. Bu durumda bir endokrinologdan randevu alıp muayene olmanız ve tahlil yaptırmanız gerekiyor. Aynı zamanda gideceğiniz diyetisyen de size ensülin direncine uygun bir beslenme programı hazırlayacaktır.

ENSÜLİN DİRENCİNE UYGUN DİYET YAPMALISINIZ

Bugüne dek gördüğüm danışanların çoğunda, en fazla kiloya sahip olanlar ensülin direnci olan ve buna göre diyet yapmayanlar. Sadece az yemek ve kaloriyi azaltmak kilo verdiriyor ama kanda ensülin düşmediyse, verdiğiniz kiloları belki de fazlasıyla geri alıyorsunuz. 30-40 kilo verenler nasıl oluyor da verdikleri kiloları bu kadar hızlı geri alıyorlar? Ensülin düşmediği sürece size kilo aldırmaya devam eder ve bu çok hızlı olur! Bu sebeple ensülini artıran, glisemik endeksi yüksek dediğimiz besinleri hayatınızdan bir süreliğine çıkarın. Sonra da çok sık olmamak şartıyla koyun. Yani, diyetinizde besin seçimlerini yaparken beyaz un içeren ve nişastadan zengin olan yiyecekleri az tüketin.

YÜRÜYÜŞ, TEDAVİNİN ÜÇÜNCÜ BÖLÜMÜ

Yemekten sonra pankreastan salgılanan ensülini azaltmanın bir yolu diyetle ensülin artıran besinleri yememek ve yukarıda anlattığım besinlere dikkat etmek. Açlık ensülini yani siz bir şey yemeden de ensülinin yüksek olması durumunda sadece diyet yapmak da yetmiyor. Ensülin seviyesine göre bazen ilaç kullanmak gerekiyor. Ama bu ilaçları kafanıza göre almayın. Arkadaşınız tavsiye ediyor diye ilaç kullanmayın. Mutlaka hekim kontrolünde kullanın. Diyet ve ilaca ek olarak ve aslında en güçlü ilaçlardan biri sayılan yürüyüş de tedavinin üçüncü bölümünü oluşturuyor. Yürüyüş yaparken iştahınızın azaldığını, daha rahat kilo verdiğinizi ve en önemlisi yürüyüşle zayıfladığınızda verdiğiniz kiloların geri gelmediğini göreceksiniz.

GLİSEMİK ENDEKSİ YÜKSEK OLANLAR (ensülin direncini artıranlar)