Okula uyum sağlamayı kolaylaştırmanın yolları!

Bir tatili daha geride bıraktık. Okullar açılıyor. Bu tür uzun tatiller sonrasında rutine alışmak yetişkinlerde olduğu gibi çocuklar için de zaman alabiliyor. Erken kalkmakla uykuda beliren düzensizlikler, evden ve anne babadan uzak kalınmasıyla yaşanacak özlem ve tabii ki ‘tatil’ olması nedeniyle biraz bilinçli biraz da olası akraba müdahalesiyle zayıflayan kurallar gibi nedenler özellikle küçük çocukların tekrar aileden ayrılmak ve okula gitmek konusunda zorluklar yaşamasına yol açabiliyor.

AİLENİN TUTUMU ÖNEMLİ

Çocuk ve Ergen Psikoloğu Özge Özkan “Uzun bir yaz tatilinin bir de bayram tatiliyle uzaması kulağa ne kadar hoş gelse de okula alışma sürecinde olan bir çocuk için zor olabilir. Okul ortamına girdiğinde ailenin ve öğretmenin göstereceği tutum, çocuğun kendisine ve okula olan güvenini yakından etkileyecektir” diyor. Özkan, çocuğun mutlu ve başarılı olabilmesi, arkadaşlarıyla ve öğretmenleriyle uyumlu ilişkiler kurabilmesi için ebeveynlerin dikkatle üzerinde durmaları gereken bazı konular olduğunun da altını çiziyor.

ÇOCUĞA DESTEK OLUN

“Anne-babalar çocuklarını büyütürken pek çok ilk yaşar. Bu ilk deneyimler, aile içinde sevinç, heyecan, kaygı gibi duygular yaratır. Çocuğun okul çağına gelmesi de diğer tüm yenilikler gibi anne babalara farklı duygular yaşatabilir” diyor ve ekliyor: “Yaşanan heyecanı farklı şekillerde çocuklar da hissederler. Burada önemli olan anne babanın davranışlarıyla ve sözleriyle çocuğa destek olmasıdır.”

ÇOCUĞUNUZ OKULA BAŞLADIĞINDA ONA NASIL YARDIMCI OLABİLİRSİNİZ?

1. Çocuk okula başlamadan önce ve başladıktan sonra kafasında çeşitli sorular ve endişeler olabilir. Bu çok doğaldır. Çocuğa okulu sevmesi için okula başlamadan önce okulla ilgili gerçek, yaşına uygun, anlaşılır bilgiler verilmelidir. “Okul yeni bilgiler öğrenebileceğin çok güzel bir yer. Orada senin yaşında arkadaşların olacak ve öğretmeniniz size yardımcı olacak” denilebilir.

2. Çocuğa okulda kalacağı süreyle ilgili bilgi verilmelidir. Pek çok çocuk, anne ve babasından ayrılacağı endişesini duyar. Onların kendisini bırakıp geri gelmeyeceklerini düşünür. Çocuğa okulda güvende olduğu, çıkışta almaya gelineceği, okulda sürekli kalmayacağı açıklanmalıdır.

3. Anne babanın okulla ilgili kaygılarını çocuğun yanında konuşmaması önemlidir. Okula uyum sağlamakta zorlanan öğrencilerin pek çoğunun annebabalarının davranışlarından etkilendikleri gözlemlenmektedir. Örneğin bir anne çocuğu okula başlayacak diye endişeliyse, çocuk bu durumu annesinin davranışlarından kolaylıkla anlar ve etkilenir. Anne-baba ne kadar soğukkanlı ve kararlı davranırsa çocuğun uyum sağlaması o kadar kolay olacaktır.

4. Çocuklar okula gitmek için ne kadar hevesli olurlarsa olsunlar yine de yeni bir ortama girecekleri için özellikle okulun ilk günü endişe duymaları normaldir. Çocuk yaşadığı duyguları paylaştığında onu dinlemek gerekir. Çocuğun duyguları küçümsenmemeli ve eleştirilmemelidir. Yaşadığı endişenin normal olduğu, diğer çocukların da bu konuda endişe duydukları söylenmelidir.

5. Bazen çocuğun okula kolay alışmasına rağmen ebeveyn çocuğundan ayrılmakta zorlanmakta ve bu durum çocuklar için bir ikilem yaratmaktadır. Bu nedenle çocuk okula alıştıysa anne ve baba okula geliş gidişi abartmamalı, çocukla vedalaşma uzun tutulmamalıdır.

6. Çocuk okulla ya da öğretmenle korkutulmamalıdır. “Okula gidince sen görürsün gününü” ya da “Seni öğretmenine şikâyet edeceğim” gibi sözler sonraki zamanlarda çocuğu okuldan soğutabilir.

7. Bazı çocuklar ilk hafta ya da ilk ay sorunsuz okula giderken beklenmeyen bir zamanda “Okula gitmek istemiyorum” diyebilir. Bu durumda öncelikle çocuğun okula gitmek istememe nedeni öğrenilmelidir. Arkadaşıyla anlaşamaması, anneden ayrılamaması gibi nedenler öncelikle sınıf öğretmeniyle işbirliği içerisine gidilerek çözülmeye çalışılmalıdır.

8. Anne-baba, çocuğun yaş gelişim özelliklerini bilmelidir. Bazı etkinliklerden çabuk sıkılabilecekleri, oyun istekleri, yeme içme ve tuvalet ihtiyaçlarını gidermede sorunlar yaşayabilecekleri unutulmamalıdır.

9. Çocuk sınıfına girmek istemiyorsa asla zorlayarak bırakılıp kaçılmamalıdır. Anne ve baba kararlılığını korumalı, okula gitmenin görevi olduğunu çocuğa hatırlatmalıdır. Sınıfa girmek istemiyorsa yavaş yavaş alıştırma yöntemi denenmelidir. Bu yöntemde ilk birkaç gün teneffüslerde anne-baba rahatlıkla bulabileceği bir yerde beklemeli, sonra aradaki mesafe gün gün artırılmalıdır. Bu uzaklaşma süresi her çocuk için değişebilir.

YARIN: Okul korkusuna yönelik öneriler.