Yaz güneşine karşı kritik öneriler!

Ceyda Erenoğlu, HT Magazin'deki köşesinde A'dan Z'ye güneş ve cilt sağlığını kaleme aldı.

Güneşin tüm yakıcılığıyla kendini gösterdiği yaz ayları ciddi riskleri beraberinde getirirken, vücudumuz için eşsiz D vitamini başta olmak üzere fiziksel ve zihinsel pek çok açıdan da fırsatlar sunuyor. ‘Doğru güneşlenme’ konusunda pek çok farklı görüşün olmasıysa kafaları ister istemez karıştırıyor.

Deri ve Zührevi Hastalıklar Uzmanı Prof. Dr. Serap Utaş, çocuklarımızı ve kendimizi güneşin zararlı ışınlarından korumada dikkat edilecek başlıca şeyin özellikle güneş ışınlarının en dik olduğu 10.00-14.00 saatleri arasında güneşten kaçınmak olduğunu söylüyor. Utaş, “Dışarıda olduğumuz saatlerde gölgede durmak tercih edilmeli” diyor.

"ÖZELLİKLE ÇOCUKLAR GÜNEŞTEN KORUNMALI"

Çocukluk çağında, 1 ya da daha fazla su kabarcıklı güneş yanığının kişinin melanom denilen bir tip deri kanseri geliştirme olasılığını 2 kattan fazla artırdığına dikkat çeken Prof. Dr. Utaş, ekliyor: “Kişiler tüm yaşamları boyunca alacakları toplam UV’nin yüzde 50’sine yaşamlarının ilk 20 yılında maruz kalır. Özellikle çocukların güneşten korunması, ileri yaşlarda gelişebilecek deri kanserlerinin önlenmesi açısından çok önemlidir. 6 aydan küçük bebeklerin uzun süreli direkt güneş maruziyetinden korunması, 6 aydan sonraysa yüksek koruma faktörlü ürünlerle korunmaları gerekir. Güneşten koruyucuların yanı sıra şapka, koruyucu giysiler, gözlük gibi ilave önlemlerin alınması her yaş grubu için gereklidir.”

"GÜNEŞ YANIKLARI, DERİ KANSERLERİ AÇISINDAN RİSKLİ!"

Dünyada melanom ve melanom dışı deri kanserleri sıklığının giderek arttığını ve ölümlere neden olabildiğini söyleyen Prof. Dr. Utaş, ekliyor: Güzel görünüm ve sağlıklı olduğu düşünülerek bronzlaşmak amacıyla uzun süreli güneş ışınlarına maruziyet veya solaryumlara girilmesi deri kanseri riskini artırmaktadır. Deri kanserlerinin önlenebilen risk faktörlerinin başında korunmasız güneş maruziyeti gelir. Özellikle çocukluk ve ergenlik dönemindeki güneş yanıkları, ileride gelişebilecek deri kanserleri açısından çok risklidir. Güneşten koruyucuların düzenli olarak kullanılmasıyla DNA hasarı azalacağı için deri kanseri öncüsü durumlar ve bazı deri kanserleri kesin olarak önlenebilmektedir. Düzenli kullanım ayrıca derinin yaşlanma belirtilerini de önler.”

GÜNEŞTEN KORUYUCULAR NASIL UYGULANMALI?

- Güneşten koruyucular, dışarı çıkmadan 30 dakika önce sürülmeli ve 2-4 saatte bir yenilenmelidir

- Denizde, suda uzun süre kalınacağı dönemlerde suya dayanıklı formüller tercih edilmelidir.

- Güneşten koruyucular yüzme, aşırı aktivite ve havluyla kurulanma sonrası tekrar uygulanmalıdır.

- Güneşten koruyucuların etkili olabilmesi için bol miktarda kullanımları çok önemlidir. İdeal olarak kremler santimetrekareye 2 mg olacak şekilde deriye sürülmelidir. Bu miktar sadece yüz dikkate alındığında kabaca 1/3 çay kaşığı kadardır. Bu miktarın dörtte biri sürüldüğünde, ürünün koruyuculuğu 8 kat düşmektedir. Bu nedenle güneş gören yerler için yeterli miktarda güneş- ten koruyucu kullanılması ve bunun dışarı çıkıldığı anda değil, 20-30 dakika önce yapılması gereklidir.

- Güneşten koruyucular, güneşte kalma süresini uzatabilmek için kullanılmamalıdır.

"BRONZLUK, BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİ ZAYIFLATIR"

Sağlıklı bronzlaşmanın kesinlikle mümkün olmadığını belirten Prof. Dr. Serap Utaş, bunun nedenini şöyle açıklıyor:

“Bronzluk, derinin DNA hasarına karşı verdiği stres cevabıdır. Bağışıklık sistemini zayıflatır ve kanser riskini artırır. Bronzlaşmayla, melanoma ve melanoma dışı deri kanserleri riskindeki artışın ilişkili olduğu gösterilmiştir.

"MUTLAKA ŞAPKA VE GÖZLÜK KULLANILMALI"

“Güneş ışınlarına maruz kaldığımız sürece özellikle yüzde koyu renkli lekeler oluşur. Bu lekeler tedaviyle geçse veya azalsa bile, güneşe maruz kalındığında yeniden oluşmakta ve renk giderek koyulaşıp kalıcı hale gelebilmektedir” diyen Prof. Dr. Serap Utaş, kırışıklığı, lekelenmeyi ve cildin erken yaşlanmasını önlemek için güneşten koruyucuların düzenli kullanımının önemine dikkat çekiyor.

“Derimizde yaşlanmaya yol açan faktörlerin başında güneş ışınları gelir. Güneşten korunursak daha geç yaşlanırız” diyen Utaş, ekliyor: “Mutlaka şapka ve gözlük kullanılmalı.”

GÜNEŞ KREMİ SEÇERKEN NELERE DİKKAT ETMELİYİZ?

- Güneş kremi seçimi, yaşa ve deri tipine göre yapılmalıdır. Bebeklerde ve gebelerde fiziksel filtre içeren güneşten

koruyucular kullanılmalıdır.

- Açık tenli, renkli gözlü, sarışın veya kızıl-çilli deri yapısına sahip kişiler daha yüksek koruma faktörlü koruyucu kullanmalıdır.

- Cildi yağlı olanlar jel veya yağsız ve su bazlı ürünleri, cildi kuru olanlar krem bazlı ürünleri seçebilir.

- Vücut korumasında sprey ürünlerin kullanımı daha pratik olabilir. Suya dayanıklı ürünler, terleyince ve suda etkinliklerini daha uzun devam ettirebilir.

- Hem UVA hem de UVB ışınlarına karşı koruma sağlayan geniş spektrumlu ürünler seçilmelidir.

- Ortalama güneş alan yerlerde kışın SPF 15 kullanımı yeterli olsa da yazın bu değer yetersiz kalır. Yazın en az 30 koruma faktörlü kremler kullanılmalıdır. Çok açık tenli, renkli gözlü ve hemen yanan kişilerin SPF 50 faktörlü koruyucu kullanmaları daha uygundur.