Çocuklarda yaz ishaline dikkat!

Damla ÇELİKTABAN

Yaz mevsiminde artış gösteren ishal, çocukların en sık karşılaştığı sağlık sorunlarından biri. Memorial Şişli ve Ataşehir Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölüm Başkanı Prof. Dr. Metin Karaböcüoğlu, ishalden korunma yolları ve tedavilerini anlattı.

SICAK HAVALAR İSHALİ TETİKLİYOR

Sıcak havalarda gıdaların daha çabuk bozulması, mikropların daha kolay üreyebilmesi, terleme ile birlikte vücutta ani tuz kaybı yaşanması yazın ishal vakalarında artışa neden olur. Bu nedenlere, hijyen koşullarının yetersizliği, atık suların içme veya temizlik sularına karışması da eklenince durum daha da ciddileşebilir. Çocukların bünyesi, su kaybını yetişkinlere göre daha az tolere edebilir onlar yetişkinlere göre daha hassastırlar. Bu nedenle çocuklar ishalin sebep olduğu su kaybından yetişkinlere oranla çok daha fazla etkilenirler.

ÇOCUĞUNUZU İSHALDEN KORUYUN

Mümkün olduğunca bebeklere anne sütü verilmelidir. Anne sütü ishalden koruyan önemli bir besin kaynağıdır. Hasta olduğu zaman anne sütü alan bebekler daha çabuk iyileşir. Süt ve süt ürünlerinde mikroplar daha kolay üreyebilmektedir. O nedenle çocuklara verirken bazı durumlara dikkat edilmesi gerekir. Örneğin dondurma iyi bir süt, protein ve enerji kaynağıdır. Ancak bilindik markaların dondurmaları tercih edilmeli ve sadece küçük bir top yemesine izin verilmeli. Çok iyi temizlik yapmak, dışkıdan iyi arınmak, elleri akan suyun altında sabunla en az 2 dakika yıkamak rota virüsünü önlemek için önemlidir. İshal kesici ilaçlar kullanılmamalıdır. Çünkü vücuttaki toksin ve zehir bağırsaklar vasıtasıyla dışarı atılır. Eğer ilaçlarla ishal durdurulursa bakteri, toksin vücutta normalden daha fazla kalır ve kana karışıp vücuda zarar verebilir. İshalin diyeti yoktur. İshal olan çocuğun canı ne istiyorsa o verilmelidir. Zaten iştahsız olacağı için yağlı ve şekerli besinlerin verilmemesi gerekir. Genel olarak halk arasında bilinen patates püresi, yoğurt, peynir, pirinç lapası doğru besinlerdir ama bunların yanında vücudunun ihtiyacı olan enerjiyi alabilmesi için istediği besinler de verilmelidir.

ROTA VİRÜS AŞISI

Rota virüsü oda sıcaklığında yaşayabilen en bulaşıcı mikroplardan biridir. Tüm ishallerin % 60’ı rota virüsünden kaynaklanır. İlk 2 yaşa, hastaneye yatmayı gerektirecek kadar ağır ishallerin % 80’ine rota virüsü sebep olur. Rota virüs aşısı ishal nedeniyle hastaneye yatmaları önlemede önemli bir korunma şeklidir. Doğumdan itibaren ilk doz 13 hafta içinde olmak üzere, 6-8 ay içinde yapılır. Markasına göre en az bir ay arayla 2 veya 3 doz gerekir.

3 AYDAN KÜÇÜK BEBEKLERDE

3 aydan küçük bebekler için günde 10-12’den fazla, miktarca bol, bezden taşacak gibi sulu kakaya ishal olarak tanımlanır. Bez kullanan bebeklerde, bez kakanın suyunu çekebilir. Bu nedenle aileler kakanın ne kadar sulu olduğunu öngöremeyebilir. Böyle bir durumda çocuk her zamankinden daha sık, peş peşe kaka yapıyorsa, bezi her zamankine göre daha ağır ise bu ishal olarak kabul edilebilir. Kakada kan olması, sümük olması, çocuğun ateşli olması, kusmanın eşlik etmesi durumun aciliyetinin göstergesidir.

DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR

“İshal çocuğa ağızdan su verilmez” bazı anneler ağızdan su verilmesinin sakıncalı olduğuna inanıp çocuklara su içirmezler. Halbuki içebildiği kadar; az az, sık sık su verilmesi su kaybının önlenmesi açısından önemlidir.

“Kola gibi şekerli içecekler faydalıdır” Bu tür gazlı ve şekerli içeceklerin ishale faydalı olduğuna inanılır. Bu düşünce tamamen yanlıştır. Şeker oranı yüksek içecekler bağırsaklardan su kaybını artırmaktadır.

“Sürekli su içirilmelidir” Vücudunun ihtiyacından fazla su vermek de çocuğun sağlığına zarar verebilir. Aşırı su verilmesi çocuğun midesinin bulanmasına ve kusmasına neden olabilir. Kusma ile mideden su ve tuz kaybı yaşanabilir.