Parmaktan kan şekeri ölçümü tarihe karışıyor!

CEYDA ERENOĞLU / HT GAZETE

Diyabet hastaları için hayati önem taşıyan parmaktan kan şekeri ölçme zorunluluğu ortadan kalkacak mı? Uzmanlar geliştirilen yeni teknikler ışığında bu soruya “evet” yanıtını veriyor. İşte diyabet yazı dizimizin son bölümünde Türkiye Diyabet Vakfı Başkanı Prof. Dr. Temel Yılmaz’ın verdiği bilgiler ışığında ensülin pompası kullanımının avantajlarından sporla ilgili püf noktalara, diyabetlilerin ağız ve diş sağlığından kan şekeri kontrolü için karbonhidrat sayımına kadar farklı konularda hastalığa dair bilinmesi gerekenler.

ENSÜLİN POMPASI İLE İĞNESİZ ENSÜLİN ALMAK MÜMKÜN

Diyabetli bir hastanın ensülin tedavisinde asıl hedefin, sağlıklı kişinin fizyolojik ensülin salgısını bire bir taklit etmek ve uygulamak olduğu belirtiliyor. İnfüzyon pompası bu ihtiyacı karşılamak üzere üretilen ve ince plastik kataterle cilt altına sürekli ensülin veren bir sistem olarak tanımlanıyor. Bu yolla hasta 24 saat boyunca, “bazal ensülin” adı verilen ensülini taklit edecek biçimde düzenli ensülin alıyor.

Ensülin pompasıyla hastanın gün boyunca yemekte aldığı karbonhidratlara bağlı olarak artan kan şekerini kontrol etmesi ve uzaktan kumanda sistemiyle her öğünde ya da ara öğünlerde iğne yapmadan ensülin alması mümkün hale geliyor. Bu teknoloji ensülin kullananlar için çok sayıda avantaj sağlıyor. Klasik ensülin tedavisi ile hemoglobin A1C düzeylerini uzun sürede 7’nin altına indirmek oldukça zor iken ensülin pompası sayesinde hem daha az ensülin kullanılıyor hem de fizyolojiyi taklit ettiği için hemoglobin A1C’yi normal düzeyde tutmak daha kolay oluyor.

Diyabeti frenleyen 5 egzersiz

Düzenli fiziksel aktivitenin diyabet hastalığına yakalanma riskini düşürdüğü daha önce yapılan araştırmalarla kanıtlanmış durumda. -

Uzmanlar, hastaların yaşam kalitesini artırmak için, orta ya da düşük yoğunluklu egzersizi günlük hayatın bir parçası haline getirmeleri gerektiğini belirtiyor.

Diyabet hastaları için önerilen egzersiz yöntemleri arasında yürüyüş, yoga, Tai Chi, dans ve yüzme yer alıyor.

- Yürüyüş

- Diyabet hastaları için tavsiye edilen egzersiz yöntemlerinin başında yürüyüş geliyor.

Haftada 3 kez, 30 dakika ile 1 saat arasında değişen tempolu yürüyüş fiziksel aktivite düzeyini artırmak için en etkili yöntem. -

Yoga

Esneklik, güç ve dengenin birleşimi olan yoga, diyabet hastalarının fiziksel aktivite seviyesini artırarak yaşam kalitesini yükseltiyor.

Amerikan Diyabet Derneği'ne (ADA) göre yoga yapanların kas sistemlerinde meydana gelen güçlenme, kan şekeri düzeyinin korunmasına da yardımcı oluyor.

Tai Chi

Bir yakın dövüş sanatı olan Tai Chi günümüzde zihnin ve bedenin rahatlamasını sağlamak amacıyla yapılan bir egzersiz yöntemi.

- 2009 yılında yapılan bir çalışma, düzenli olarak Tai Chi yapan kadınların kan şekeri seviyesinin korunduğunu, canlılığın arttığını ve ruh sağlığında olumlu değişimler yaşandığını kanıtladı.

Dans -

Diyabet hastalarının fiziksel aktivite seviyesinin artması, kilo kaybının sağlanması, düşük kan şekeri seviyesine kavuşması ve esneklik kazanması için dans etmek, en etkili ve eğlenceli egzersiz yöntemlerinin başında geliyor.

- Yüzme

Kasların rahatlamasını ve vücudun esneklik kazanmasını sağlayan yüzme, eklemleri zorlamadığı için diyabet hastalarının tercih ettiği egzersiz yöntemleri arasında yer alıyor.

Uzmanlar, şeker hastaları ya da bu hastalığa yakalanma riski bulunanların kolesterol seviyelerini korumak ve stresi kontrol altına almak için her fırsatta yüzmelerini öneriyor.

Diyabeti durduracak 10 altın öneri!

Kahvaltı yapmadan güne başlamayalım.

Her öğün yemeğe salata ile başlayalım.

- Her gün mutlaka süt, yoğurt ve peynir tüketelim.

Tam tahıllara ve lifli besinlere soframızda mutlaka yer verelim.

Haftada en az iki kez balık tüketelim.

Buzdolabımızda taze sebze ve meyvelere geniş yer ayıralım.

Soframızdan tuzu ve şekeri kaldıralım.

Her gün en az beş bardak su içelim.

- Günde beş bin adım yürüyelim.

Çocuklarımıza sağlıklı beslenme alışkanlığı için örnek olalım.

Diyabette kritik yaz uyarısı!

Diyabet hastaları bilirler; insülin iğnesi hastanın yaşına, tipine, günlük aktivitesine göre değişir. Ama pek çok diyabet hastasının bilmediği bir gerçek var ki, o da aşırı sıcakların, insülinin dozunda ayrıca etki yaptığı.

Üstelik saklama koşullarına dikkat edilmediğinde etkisinin azalabildiği hatta tamamen bozulabildiği. Yanlış duymadınız! Türkiye'de milyonlarca diyabet hastası var ve pekçoğunun bu hayati kurallardan haberi yok.

Yaz kuralları bunlarla da sınırlı değil. İç Hastalıkları ve Diyabet Uzmanı Dr. Yaser Süleymanoğlu, şeker hastalarının yaz aylarında dikkat etmesi gereken 10 kritik kuralını anlattı.

İNSÜLİNİN DOZU SICAKTAN ETKİLENİYOR - Diyabet hastaları dikkat! Aşırı sıcak ilaç dozunu da etkiliyor. İnsülin kullanan şeker hastalarının yazın çok daha dikkatli olmaları gerekiyor. Çünkü insülinin etkisi yaz aylarında kış mevsiminden daha etkin oluyor.

Kişiye göre değişmekle birlikte örneğin kışın bir ünite insülin 30 düşürürken yazın 40 düşürebiliyor. Dolaşım daha fazla olduğu ve doku sıcak olduğu için insülin daha hızlı kana karışabiliyor.

İNSÜLİNİ HER YERDE SAKLAMAYIN - İnsülini saklama koşulları da yaz aylarında daha fazla önem taşıyor. Çok sıcaklarda insülin etkisini kaybedebiliyor hatta bozulabiliyor.

Bu nedenle de kişilerin farkında olmadan şekerleri yüksek kalabiliyor. Şeker hastaları hem sıcak havanın etkisinden hem de insülinin bozulabilmesinden dolayı yaz aylarında çok dikkatli olmalılar.

YAZIN ŞEKER ÖLÇÜMLERİNE DİKKAT - Eğer Türkiye'deki 12 milyon şeker hastasından biri iseniz, yaz aylarında hesaba katmanız gereken çok önemli bir kural daha var.

O da aşırı sıcaklarla birlikte şeker iniş çıkışlarının dengesinin kolaylıkla bozulduğu, bu nedenle yazın şeker ölçümlerinize çok daha dikkat etmeniz gerektiği. Siz siz olun şeker ölçümlerinizi sık sık yapmayı ihmal etmeyin.

DOKTOR KONTROLÜNÜ SIKLAŞTIRIN - Doktora gitmeyi pek sevmiyor hatta zorunlu olmadıkça gitmiyor olabilirsiniz. Ama yaz sıcaklarında doktorunuza sık sık gitmenizde fayda var.

Aşırı yaz sıcaklarından pekçok kronik hastalık gibi şeker hastalığı da nasibini alıyor. Diyabet özellikle yaz aylarında birçok hastalığı da tetikleyici özelliğe sahip üstelik.

Tansiyondan kalp krizi ve böbrek yetmezliğine başka sorunlara da yol açabiliyor. Yaza karşı gardınızı almanızda fayda var.

YAZ MEYVELERİNİ TÜKETİRKEN DİKKAT - Elbette şeker hastaları da meyve yiyebilirler. Ama seçici olmaları şartıyla! Örneğin karpuzun yüzde 95'i su diye yanılgıya kapılıp da bol karpuz tüketmek son derece yanlış.

Zira karpuz glisemik etkisi yüksek bir meyve. Yani kan şekerini aniden yükseltebiliyor ve sık acıkmaya yol açabiliyor. Tam bir şeker deposu.

İç Hastalıkları ve Diyabet Uzmanı Dr. Yaser Süleymanoğlu, karpuz gibi diğer meyvelerin de şifalı oldukları kadar aşırıya kaçıldığında, içeriğindeki şeker ile zarar verici bir hale dönüştüğünü belirtiyor.

BOL SU TÜKETMEK ŞART - Sağlıklı bir insanın bile yazın artan sıcaklarla birlikte vücudunda su ve ter atımı artarken, diyabet hastası için işten bile değil. Diyabet hastaları sağlıklı kişilerden çok daha fazla sıvı kaybı ile karşı karşıya kalıyorlar.

Böbrek yetmezliğine davetiye çıkarabilen diyabet hastalığında bol su tüketimi, vücutta ter atımıyla alt üst olabilen elektrolit dengesinin sağlanması çok önemli.

Diyabet hastalarının günde 2.5 litre sıvı tüketmeleri önemli. Şüphesiz bu sıvı daha çok su ve ayran şeklinde olmalı.

GÖLGEDE KALMAYA DİKKAT - Yaz sıcakları kapıda. Güneş tüm cömertliğini sergilemeye hazırlanıyor. Bu yaz çoğu kişinin deyişiyle "cayır cayır yanacağız!"

Sağlıklı kişilerin bile aşırı sıcaklarda pek çok riskle karşı karşıya olduğu düşünüldüğünde diyabet hastalarının kendilerine gölge yerler bulmaları şart.

Siz siz olun güneş altında kalmaktan kaçının. Mümkünse başınıza geniş kenarlı şapka takın. Elinizi, yüzünüzü, kollarınızı, ensenizi sık sık su ile ıslatın. Eve gidince ılık bir duş alarak vücut ısınızı düşürün.

ARA ÖĞÜNLERİ ATLAMAYIN - Sadece şeker hastalarının değil tüm bireylerin hele de yaz aylarında ağır yiyeceklerden kaçınmaları şart. Bununla birlikte ağır kış yemekleri yaz aylarında daha çok yerini zeytinyağlılara ve salata çeşitlerine bırakıyor.

Diyabet hastalarının beslenmelerine çok dikkat etmeleri, midelerini boş bırakmamaları, ara öğünleri atlamamaları gerekiyor. Ara öğünlerde meyve ve kepekli grisinin yanısıra üç dört kaşık yoğurt veya yarım bardak ayran da içilebilir.

TERLETMEYEN , AÇIK RENKLİ GİYSİ GİYMELİ - Evet, yaz ayları böyle. Aşırı sıcaklar tüm metabolizmayı değiştiriyor. Yediğinize, içtiğinize olduğu kadar giydiklerinize de çok dikkat etmeniz gerekiyor.

Diyabet hastalarının terleten kıyafetlerden kaçınmaları şart. Daha çok pamuklu, açık renkli giysiler giymeleri gerekiyor. Kıyafetiniz sizi serin tutsun ki şeker hastalığını yaz aylarında çok da sıkıntıya girmeden geçirebilin.

PARMAK ARASI TERLİĞE DİKKAT - Şeker hastalığı ilerlemiş olanlarda diyabetik ayak sorunu baş gösterebiliyor.

Yaşı ve hastalığı ilerlemiş "kötü şeker hastaları" olarak tabir edilen gruptaki kişilerin ayakkabı seçiminde de çok dikkatli olmaları gerekiyor.

İç Hastalıkları ve Dahiliye Uzmanı Dr. Yaser Süleymanoğlu, hava alan çoraplarla mantar enfeksiyonlarına karşı korunmak aynı zamanda ucu açık ayakkabı ve parmak arası terliklerden olası yaralanmalara karşı kaçınmak gerektiğini belirtiyor.

KAN ŞEKERİ ÖLÇÜMÜNDE YENİ TEKNİKLER

Kan şekeri 24 saat süreyle değişkenlik gösteren bir değer olarak görülüyor. Yemekten önce ve uykuda düşerken toklukta yükselebiliyor. Bu nedenle günde 4 – 5 kez yapılan ölçümlerle kan şekeri hakkında doğru bilgiye ulaşmak mümkün olmayabiliyor. Kan şekeri ölçümünde uygulanan yeni teknikler aşağıda sıralanıyor: n Sürekli glikoz ölçüm sistemleri Bu sistem özel sensör sistemi sayesinde kan şekerini 24 saat boyunca düzenli olarak günde 280 – 300 kez ölçebiliyor.

Sistem 4 gün hasta üzerinde kalıyor ve bu süre boyunca aşağı yukarı 1000-1200 ölçüm yapıp bunu günlük rapor olarak skala şeklinde verebiliyor. n Glikoz sensörleri Bu teknoloji, parmak delmeden deriyle temas eden bölgeye konulan hassas glikoz sensör yardımıyla kan şekeri ölçüm tekniği esasına dayanıyor. Kola saat gibi takılıyor ve bu sayede 24 saat ölçüm yapılıyor. Henüz duyarlılık ve standardizasyon sorunları tam olarak çözülememiş olsa da bu sorunlar çözüldüğünde önümüzdeki yıllarda parmaktan kan şekeri ölçüm tekniği ve glukometrelerin tarihe karışacağı belirtiliyor.

KAN ŞEKERİ KONTROLÜ İÇİN KARBONHİDRAT SAYIMI

Araştırmalara göre diyabeti olanların tümü kan şekerini yönetmek için ilk araç olarak karbonhidrat sayımını baz alıyor. Fiziksel aktivite, diyabet hapları veya ensülin ile toplam karbonhidrat alımını dengelemek ve kan şekerini yönetmek sorunun çözümündeki en önemli anahtarlar olarak değerlendiriliyor. Prof. Dr. Temel Yılmaz, “Karbonhidrat Sayımı” bir diyet değil, kan şekerini yönetmek için bir öğün planlama tekniğidir” diyor.

Karbonhidrat sayımı ile öğün planlamasını öğrenen diyabetliler, diyabetin ve özellikle de diyabet diyetinin sırtlarına yüklediği ağır yükten kurtularak özgürce besin seçimi yapabiliyorlar. Karbonhidrat içeren besinler kan şekerini yükselttiği için karbonhidrat sayımı ile kişiye özel yemek listesi oluşturuluyor. Bu uygulamayla yemeklerdeki karbonhidrat miktarını da hesaplayarak şeker seviyesini hedef kan şekeri aralığında tutmak amaçlanıyor.

Diyabet hakkında doğru bildiğiniz yanlışlar!

'Hiç şeker yemiyorum neden şeker hastası oldum anlamıyorum!' mu diyorsunuz?

Obeziteyle doğru orantılı olarak artan tip 2 diyabet, fast food türü beslenmenin artmasıyla da birlikte artan bir hastalık.

Dr. Özgür Şamilgil şeker hastalarının en çok yanlış bildiği noktaları anlattı...

Öncelik karbonhidratlarda olsa da enerji gerektiğinde yediğiniz herşey şekere dönüşüyor. Tip 2 şeker hastalarının çoğu için ne yediğinden çok ne kadar fazla yediği önemli!

Fazla yediğinizde aldığınız gereksiz kaloriler, enerjiye ihtiyacınız yoksa yağa dönüştürülüyor. Kilo fazlalığı da şeker hastalığı'na yatkınlığa neden oluyor.

Karbonhidrat tüketemiyorum çünkü şekerim çabuk yükseliyor

Bu elbette doğru fakat hangi tür karbonhidrat tükettiğinize bağlı. Saf karbonhidratlar olarak adlandırılan rafine edilmiş tahıllar, pirinç, makarna, beyaz unlu gıdalar, meyve suyu, kuru bakliyat (örneğin fasulye) yerine kompleks karbonhidratlar;

çavdar ekmeği, tam tahıllı ekmek, kepekli bulgur, kepekli pirinç, kısıtlı miktarda (günde 100-200 gr) az şekerli meyve, yeşil sebzeler tüketildiğinde içerdikleri lif (posa) sayesinde şekeriniz hızlı ve fazla yükselmeyecektir.

Şekerim fazla yüksek sayılmaz şeker hastası değilim - - İki farklı günde açlık şekeriniz 126 mg/dl üzerindeyse; herhangibir ölçümde tokluk şekeriniz 200 mg/dl üzerindeyse; veya HbA1c değeri 6.5 üzerindeyse Şeker Hastası kabuledilirsiniz.

İnsülin kullanmam şart olursa bu, şeker hastağımın gerçekten kötüye gittiği anlamına gelir

Şeker düzeyinizi kontrol altında tutamamanız insülin kullanımını gerektirebilir. Yalnız diyet veya diyetle beraber insülin dışı şeker ilaçlarıyla şekeriniz çok iniş çıkışlar gösteriyorsa, örneğin bir hastalık sırasında, geçici olarak insülin gerekebilir.

İnsülin başlarsam kilo alacağımdan endişe ediyorum - - Şeker yüksek seyrettiğinde idrar yoluyla vücuttan kaçmaktadır, insülin, önceden kaçan bu kalorilerin kullanımını sağlayacağından diyete dikkat edilmezse fazla kalori alımından dolayı kilo alınabilir.

Ayrıca diyet ve egzersiz disiplini sağlanamazsa yaşanacak ani şeker düşüklüğü ataklarını düzeltmek için yenecek gıdalar da kiloya neden olacaktır. Egzersiz ihmal edilirse insülin direnci nedeniyle kilo vermek zor olabilir.

İnsülin şeker hastalığının komplikasyonlarını arttırır

İnsülin doğal bir hormondur, bütün yediklerinizin enerji olarak kullanımı insüline bağımlıdır. Yağılan diyet ve egzersize uyumlu olarak doğal salınımı taklit edecek şeklide bilinçli insülin kullanımı şeker hastalığının hasarlarını yavaşlatıp, önlemektedir

Kendimi iyi hissediyorum neden şekerime dikkat edeyim?

Şeker hastalığı genelde pek belirti vermez. Ancak şeker çok yükseldiğinde yorgunluk, fazla susama ve idrara çıkma gibi belli belirsiz şikayetler gelişebilir. Bu nedenle birçok kişide teşhis tesadüfen konmaktadır.

Şekerimi ölçmeme gerek yok çünkü hangi düzeyde olduğunu hissedebiliyorum - -

Birçok hasta bunu iddia etse de araştırmalar tamamen aksini gösteriyor. Çok az sayıda hastanın şeker iniş çıkışlarını doğruya yakın tahmin ettiği biliniyor.

Kimi 350'nin üzerini hissetmezken kimi 200'ün üzerinde rahatsız olduğunu bildirse de çoğunluk doğru tahminde bulunamıyor. Ancak şekerin ani düşmesine bağlı soğuk terleme, uyuklama, aşırı halsizlik, çarpıntı ve baş dönmesi daha kolay fark edilebiliyor.

Çok yersem fazla insülin yapıp şekeri yok ediyorum - - Şeker yok olmuyor, ihtiyaç fazlası ise yağa dönüşüyor, bu nedenle insülin fazla yapmak zorunda kalmamak için yeme düzeninizi bozmamanız, egzersizi aksatmamanız gerekiyor. -

Kas kitlenizi arttırmak şeker depolama kapasitesinizi arttırarak insülin ihtiyacınızı azaltıyor.

Kendime ne kadar dikkat etsem de şeker hastalığı nasılsa bana yapacağını yapacak

Son yıllardaki tedavi seçenekleri,egzersiz, diyete uyum,sigara vb zararlı etkenlerden uzak yaşam tarzı değişiklikleri, şeker hastalığının zararlarını ve ömrü kısaltıcı etkisini önemli oranda engelliyor,sağlıklı bireylere eşdeğer yaşam beklentisi sağlıyor.

Sözün Özü: Şeker hastalığı kader demeyin, yaşam tarzınızı değiştirin!

Mahlep diyabet ilacı

Diyabetle ilaç kullanarak mücadele eden insanlar, doğal reçetelere de sıkça başvuruyor. Mahlep de bunlardan biri.

Mahlep ağacının tohumu idrar ve balgam söktürücüdür. Nefes darlığı ve sıtmaya karşı da faydalı olan mahlep, ağrı kesicidir.

Vücuda kuvvet verir ve cinsel isteği artırır. Şeker hastalarına ve prostat şikayetlerine de iyi gelir.

GÜNDE 1 KASE YOĞURT DİYABET DÜŞMANI - -

İngiltere'deki Cambridge Üniversitesi'nden bilim adamlarının araştırması, düzenli olarak günde bir kase yoğurt yiyenlerin tip 2 diyabete yakalanma riskinin yüzde 24'den fazla azaldığını gösterdi.

Aynı olumlu etkinin taze ya da süzme peynir gibi mayalı süt ürünleri tüketenlerde de görüldüğü belirtildi.

DÜZENLİ TÜKETENLER HASTALIĞA DAHA AZ YAKALANIYOR

Bilim adamları, 11 yılı aşkın süre 4 bin 255 kişinin beslenme alışkanlıklarını inceledi.

Katılımcılardan 753'ünün diyabete yakalandığını belirten bilim adamları, başta yoğurt olmak üzere mayalı besinleri düzenli tüketenlerin hastalığa daha az yakalandığını vurguladı.

Araştırmaya imza atanlardan Dr. Nita Forouhi, sonuçların, belirli bir besinin tip 2 diyabetin önlenmesinde önemli rol oynadığını ortaya koyduğuna dikkati çekti.

YOĞURDUN BİLMEDİĞİNİZ DİĞER FAYDALARI

Yoğurt daima suyuyla birlikte yenmelidir. Süzme yoğurtta "B" vitamini kalmaz.Çünkü,vitaminle r hep yoğurdun suyundadır.

Sabahleyin kahvaltıdan sonra yenen yoğurt, sindirimi kolaylaştırıp ,bağırsakların çalışmasına yardım eder.

Her yaşta hemen hemen herkes için uygundur. Ancak, midesi çok duyarlı olanlara, onikiparmak bağırsağı ülseri olanlara dokunur.

Yoğurt, hastalar ve zayıf bünyeler için sütten daha besleyici sindirimi kolay bir gıdadır.

Aynı zamanda bağırsaklarda bulunan tehlikeli ve zararlı mikropların(Amiplerin) çoğalmalarına ve hatta yaşamalarına engel olan bir besindir.

Bu sebepten tifo ve ishal zamanlarında yoğurt âdeta bir ilaç gibi tavsiye edilmektedir.

Tüberkülozlu hastalar üzerinde de antibiyotik etki gösterir.

Yoğurt aynı zamanda bulaşıcı hastalıkların tedavisinde de oldukça öneme sahiptir.

Çocukların bulaşıcı karaciğer iltihabı (hepatit) hastalıklarının diyabetik tedavilerinde kullanılır.

Ayrıca, yüze ve boyna sürülürse cildi canlandırır.

Yirmi dakika kalsın cildinizde, sonra da gülsuyuyla silin.

Rahat bir uyku için de yoğurt yiyebilirsiniz.

Diyabetlilere altın değerinde öneriler!

Dünyada ve Türkiye'de diyabetli sayısı hızla artıyor.

Beslenme, yaşamımızı sürdürmemizde en zorunlu gereksinimlerimizin başında gelirken, bir de diyabetle mücadele etmek gibi özel bir durumumuz varsa, doğru beslenme daha da önem kazanıyor. -

Sağlıklı beslenmenin temeli ise her tür besin grubunu içeren karışık bir beslenme programı uygulamaktan geçiyor.

Diyetisyen Feyhan Belen, diyabette uygulanacak diyetin aslında sağlıklı olmak isteyen herkesin uyması gereken beslenme kuralı olduğunu söyledi.

Dyt. Belen, "Diyabetinizi, sizinle yaşayan bir arkadaşınızmış gibi algılayınız.

Onunla iyi geçinebilmek için diyabeti öğrenmek, yemek yeme alışkanlıklarınızı değiştirmek, günlük yiyecek değişimlerini öğrenmek ve belirtilere uygun acil önlemleri almanız gerekiyor. -

Beslenme alışkanlıklarınızda yapacağınız değişiklikler; sizinle birlikte ailenizi ve çevrenizdekileri de sağlıklı beslenme konusunda harekete geçirir" diye konuştu.

Şeker dâhil olmak üzere, hiçbir yiyecek yasak değildir. Ancak bazılarını ölçülü tüketmeniz gerekebilir.

Yiyecek değişimlerini iyi öğrenmiş ve kan şekeri kontrolü sağlanmış bir diyabetli, kısıtlı miktarda (günde 25 gramı aşmayacak ölçüde) şeker de kullanabilir.

İnsülin kullanıyorsanız ve diyetisyeniniz veya doktorunuz önermişse, ara öğünlerinizi ihmal etmeyin.

- Öğünlerinizi asla atlamayın.

Her gün aynı saatte ve aynı miktarda yemek yemeye çalışın.

- Kilo vermeniz gerekiyorsa diyet programınıza mutlaka uyun. Yemekleri kızartmak yerine ızgara veya fırında tercih edin.

Yağsız et (balık, derisiz tavuk), yağsız peynir, yağsız süt veya yoğurt gibi yiyecekler tüketin.

Hamur tatlıları yerine meyveli veya sütlü tatlıları tercih edin. Tatlandırıcı kullanacaksanız, pişirildiğinde acı tat vermeyen toz tatlandırıcıları kullanmanız daha sağlıklıdır. -

Damar sertliği riskini azaltmak için doymamış (bitkisel sıvı) yağlara yönelin. Yemek pişirirken zeytinyağı ile soya yağlarını yarı yarıya karıştırarak kullanın.

Bol su içmeye (günde 1,5 - 2 litre) gayret edin. Unutmayın ki, su metabolizmanız ve kabızlığınız için iyi bir düzenleyicidir.

Tuzu azaltın. Salamura yiyeceklerden kaçının. -

Yağlı gıdalardan, sakatat, sucuk, salam ve sosis gibi yiyeceklerden uzak durun.

- Lifli (posalı) yiyecekleri (çiğ sebze, meyve, kuru baklagiller, kepek çavdar ekmeği, yulaf, tam buğdaylı gıdalar) mutlaka tüketin. -

Diyabetliler için üretilmiş çikolata, tatlı, reçel gibi ürünler tamamen masum ve zararsız değildir.

- Fazla tüketildiklerinde ishal yapabilir veya yüksek kalori ve yağ içerdiklerinden kilo vermenizi engelleyebilirler.

Hazır gıdaları zorda kalmadıkça tüketmeyin. -

- Bu tip besinlerin etiket bilgilerinin içeriğini öğrenerek diyetisyeninize danışın.

İnsülin kullanıyorsanız yanınızda mutlaka kesme şeker taşıyın.

Kan şekerinizin hangi sınırlar arasında olması gerektiğini öğrenin. -

- Haftada 1 gün aç karnına tartılın.

Karbonhidratları iyi tanıyın. Karbonhidratları tanımadan diyabet tedavisinde kan şekeri düzeyini dengelemek mümkün değildir.

Mutlaka ara öğün yapın eğer dışarda iseniz yanınızda ara öğün alternatifleri bulundurun.

Egzersiz yapacaksanız mutlaka egzersiz öncesi ve sonrası kan şekerinizi kontrol ediniz.

DİYABETLİNİN AÇKEN SPOR YAPMAMASI GEREKİYOR

Diyabette kan şekeri kontrolünün sağlanmasında genellikle beslenme, ilaç ve ensülin tedavisi ön plana çıkarken, egzersizin göz ardı edildiğine oysa bunun en az beslenme ve medikal tedavi kadar önemli olduğu gerçeğine dikkat çekiliyor.

Egzersiz neden önemli?

Egzersiz yani fiziksel aktivitenin artması yiyeceklerin parçalanması sonucu oluşan şekerin, kas dokuları tarafından kullanılmasını hızlandırarak kan şekerini düşürüyor. Özellikle, şişman diyabetlilerde egzersiz ile harcanan enerjinin artması vücut ağırlığının azalmasına yardımcı olmakla kalmayıp fiziksel zindelik de sağlıyor.

Egzersiz ne zaman ve hangi sıklıkta yapılmalı?

Diyabetlilerin aç karnına egzersiz yapmaları doğru bulunmuyor. Egzersiz için en uygun zamanın yemekten sonraki 1- 2 saat olduğu belirtiliyor. Böylelikle, yiyeceklerle kana geçen şeker vücut tarafından kolaylıkla kullanılıp kan şekeri düzeylerinin kontrolü sağlanıyor.

Gizli şeker diyabet habercisi mi?

Gizli şeker; açlık veya tokluk durumunda - kandaki şeker düzeylerinin normalden daha yüksek olarak - seyrettiği fakat diyabet tanısı için - gereken seviyeye ulaşmamış olduğu - glikoz metabolizmasının ara bozukluğu - olarak tanımlanıyor.

Gizli şekeri olan kişilerin - ileride diyabet hastası olma - risklerinin de yüksek olduğu belirtiliyor.

Ancak bu durum gizli şekeri olanın - mutlaka diyabet hastası olacağı anlamına - gelmiyor. Gizli şekeri olan kişilerin - çoğu kendisinde böyle bir sorun olduğunu - bilmeden yaşıyor.

Bozulmuş açlık glikozu: En az - 8 saat aç kalındıktan sonra kan şekerinin - sabah 100-125 mg/dL arasında bulunmasıdır.

Bozulmuş glikoz toleransı: Şeker yükleme testi - yapıldıktan sonraki 2 saatte kan şekeri düzeyinin - 140-199 mg/dL arasında bulunmasıdır.

Yapılan çalışmalar; bozulmuş açlık glikozu olan - kişilerin yüzde 15'inin, bozulmuş glikoz toleransı - olanların yüz de 35'inin, hem bozulmuş açlık - glikozu hem de bozulmuş glikoz toleransı - olanların ise yüzde 50'si nin önlem alınmadığı - takdirde 10 yıl içerisinde diyabet hastası olacağını - göstermektedir.

TİP 2 diyabetten korunmak için öneriler - İdeal ve sağlıklı kilonuza ulaşarak bu kiloyu koruyun.

Fiziksel olarak aktif olun. (Düzenli olarak haftanın en az 5 günü, günde en az 30 dakika orta derecede fiziksel aktivite yapın.)

Kilonuz ne kadar fazlaysa fiziksel hareketlerinizi o kadar artırın.

Sağlıklı gıdaları tercih edin.

Günde 3-5 porsiyon sebze ve meyve tüketin.

Aldığınız rafine şeker ve doymuş yağ miktarını azaltın.

Sigaradan uzak durun.

Diyabet riski altında olanlar bunlara dikkat! - Obez veya fazla kilolu kişiler, 40 yaşından itibaren 3 yılda 1 diyabet taraması yaptırmalı.

Obezite ve fazla kilolarının yanında başka risk faktörü taşıyanlar, taramaya daha erken yaşta başvurmalı.

Bu kişiler diyabet belirtilerini bilerek hareket etmeli ve diyabetten şüphelendikleri bir durumda derhal hekimlerine başvurmalı.

Sağlıklı beslenmeye özen göstermeli. Düzenli fiziksel aktivite programı uygulamalı ve fazla kilolar söz konusuysa, kişi diyetisyen kontrolünde zayıflamalı.

Diyabet riskinizi test edin

Kaç yaşındasınız? - - 40'dan küçük : 0 puan - - 40 – 49 : 1 puan - - 50 – 59 : 2 puan - - 60'dan büyük : 3 puan

Cinsiyetiniz - - Erkek : 1 puan - - Kadın : 0 puan

3)Kadınlar için soru: - - Daha önce gebelikte 'Gebelik - Şekeri' tanısı aldınız mı? - - Evet : 1 puan - - Hayır : 0 puan

4) Anne, baba ya da kardeşleriniz arasında diyabeti olan var mı? - - Evet : 1 puan - - Hayır : 0 puan

5)Hipertansiyonunuz var mı? - - Evet : 1 puan - - Hayır : 0 puan

6)Fiziksel olarak aktif misiniz? - - Evet : 0 puan - - Hayır :1 puan

7) Vücut kitle indeksiniz - - 24.9 : 0 puan - - 25.0 – 29.9 : 1 puan - - 30 – 39.9 : 2 puan - - 40 : 3 puan

Değerlendirme - - Uygulanan test sonrası toplam puanın 5 veya daha fazla olması tip 2 diyabet riskinizin artmış olduğu anlamına gelir. Bu durumda yüksek diyabet riskiniz olması açısından değerlendirme için doktorunuza başvurmanız önerilir.

Egzersize başlamadan önce egzersiz esnasında ve egzersizden sonra kan şekeri ölçümü yapmayı ve bunun özellikle ensülin kullanan diyabetliler için çok önemli olduğunu unutmayın.

Yapılan egzersizin süresi bir saat veya daha fazla ise 10 - 15 gram karbonhidrata ilave olarak 6 gram protein içeren bir yiyecek alınması gerekiyor. 10-15 gram karbonhidrat içeren yiyecekler, 1 dilim ekmek, 2 galeta, 1 porsiyon meyve; 6 gram protein içeren yiyecekler ise 1 kibrit kutusu beyaz peynir, 2 köfte büyüklüğünde et (30 gr) olarak sıralanıyor.

Egzersiz esnasında aktif olacak bölgeye ensülin enjeksiyonu yapılmaması gerekiyor. Prof. Dr. Temel Yılmaz, bisiklete binecekseniz bacağınıza, cam silecekseniz kolunuza ensülin enjeksiyonu yapmayın. Aksi uygulamalar hipoglisemiye neden olabilir” diyor.