Zehirli mantarlara dikkat!

Uludağ Üniversitesi (UÜ) Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ekrem Kaya, sonbahar yağışları nedeniyle artan zehirli mantarlara karşı uyarıda bulundu. Geçen yıl fakültelerinde 30 kişinin zehirli mantar nedeniyle öldüğünü belirten Prof.Dr.Kaya, "Hastalar, ‘Ben 20 yıldır toplayıp, yiyorum. Tanıyorum' diyor. Ama daha önce aynı yerde zehirsiz olan mantar rüzgar, hava akımları sayesinde zehirli mantarın tohumu ile döllenerek dış görünüşü değişmeden zehirli hale gelebiliyor" dedi.

Zehirli mantar ve zehirli olmayan mantar!

Zehirlenme belirtileri - Göz yaşarması, bol tükürük salgısı, terleme, mide bulantısı, kusma, karın ağrısı ve kramp, ishal, baş dönmesi ve göz bebeklerinde küçülme. Hasta vakit kaybetmeden kusturulmalı, mümkünse yedikleri mantarın örneğiyle beraber hemen bir sağlık kuruluşuna götürülmeli.

Mantarın pişirilmesi sırasında tencerenin içine soğan veya sarımsak konulduğu zaman kaynatma suyunun rengi değişirse mantarın zehirlidir.

Mantar pişirilirken suyuna gümüşten yapılmış kaşık veya benzerleri konulduğu zaman gümüş kararır.

Zehirli mantarlar kötü, zehirsiz mantar ise güzel kokar.

Kesilen mantarın kesim yüzeyinde zamanIa mavimsi renk oluşursa bu mantar zehirlidir.

Kelebek, kuş ve benzeri hayvanların üzerine konduğu mantarlar zehirsizdir.

Pişirilirken içine tuz, sirke v.s. ilave edilirse zehir zararsız hale gelir.

Öz suyu beyaz olan, yani sütlü olan mantarların zehirlidir.

Şapka zarı kolay soyulan mantar zehirsizdir (Amanita musca-ria isimli mantar çok zehirli olduğu halde şapka zarı kolayca soyulur).

Uludağ'ın ormanlık alanlarında sonbahar aylarında yağmurun ve nemin artması ile doğada yetişen mantar sayısı artınca ormandan topladıkları mantarı yiyerek zehirlenen ve hastaneye başvuranların sayısı da yükseldi. UÜ Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ekrem Kaya, karaciğer yetmezliğine neden olarak ölüme kadar götüren zehirli mantarlara karşı uyarıda bulundu. Doğada çok az mantar türünün zehirli olduğunu söyleyen Prof. Dr. Kaya, "Yine de hangisinin zehirli, hangisinin zehirsiz olduğunu anlamak mümkün değil. Hastalar, ‘Ben 20 yıldır toplayıp yiyorum. Tanıyorum. Rahatlıkla yiyebilirim' diyor. Ama daha önce aynı yerde zehirsiz olan mantar rüzgar, hava akımları sayesinde zehirli mantarın tohumu ile döllenerek dış görünüşü değişmeden bio kimyası zehirli hale gelebiliyor. Halkta bu yüzden yanılıp yiyebiliyor. Yedikten sonra mantar zehirli ise geri dönüşümsüz bir karaciğer hastalığına yol açıyor. Sonunda ölüm de gerçekleşebiliyor. Geçtiğimiz yıl 30 kişi bu yüzden hayatını kaybetti. Bu yıl sadece bizim hastanemiz de 10 kişi mantar zehirlenmesi nedeniyle tedavi görüyor. Biz hastamıza karaciğer nakli yapmak zorunda kaldık" dedi.

Prof. Dr. Kaya, uygun karaciğer bulunamayan ve nakil gerçekleştirilemeyen hastaları kaybettiklerinin de altını çizdi.

PAZARDA SATILAN MANTARLAR DENETLENMİYOR

Bunun toplumsal bir sorun olduğunu dile getiren Kaya, tüm uyarılara rağmen pazarlarda doğadan toplanan mantarların satılmaya devam ettiğini vurguladı. Her yıl Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, Sağlık İl Müdürlüğü, belediyelerle birlikte yazılı ve sözlü uyarılar yaptıklarını ifade eden Prof. Dr. Kaya, "Yeterli bir denetim olmadığı için açık hava pazarlarında doğadan toplanan mantarlar satılabiliyor. İnsanlar bunu yediğinde büyük bir risk altına giriyor. Vatandaşlarımız doğadan toplanan mantarları yememeli. Belediye yetkilileri pazarda satışlara müsaade etmemeli. Mantar yenmek isteniyorsa kültür mantarı tercih edilebilir. Kültür mantarları kapalı ortamda yetiştirildikleri için hava akımlarına maruz kalmıyor ve zehirli mantarlarla karışmıyorlar" diye konuştu.

Mantar bağışıklığı güçlendiriyor

Samsun 19 Mayıs Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aysun Pekşen,Türkiye'de çok çeşitli mantarın bulunmasına rağmen mantar kültürünün gelişmemiş olduğunu söyledi

Doğadaki mantarların bir kısmının yenilebildiğini, bu mantarların sosyoekonomik olarak büyük değere sahip olduğunu ifade eden Pekşen, Artvin'in her tarafının orman olmasının mantar üretimi açısından da ciddi zenginlik olarak değerlendirildiğini belirtti

Yurt dışına ihraç edilen mantarlar dendiğinde akla doğada yetişen mantarların geldiğini vurgulayan Pekşen, "Kültürü yapılan mantarlardaki durumumuz maalesef istediğimiz seviyede değil. 40'a yakın yemeklik mantar türümüz var

Sarı kız adıyla tanıdığımız mantarımız, kuzugöbeği, 10 yılda yaklaşık 200 milyon dolarlık ihraç yapmışız

Doğa mantarlarının toplanması esnasında çok dikkatli olmamız gerekiyor

Doğa mantarı zenginliğimizi hafife almamamız gerekiyor, orman tahribatının önlenmesi bu zenginliğimizin korunması adına önemli" dedi

Pekşen, mantarlar adına çeşitli etkinlikler ve festivaller düzenlendiğini de belirterek, kültür mantarının kaynağının doğa mantarı olduğunu ifade etti

Pekşen, '' Ette yüzde 18 civarında bir protein var ve bunun yüzde 30'u sindirilebilir nitelikte ama mantarın yüzde 70'i sindirilebilir özellikte

Mantarın birçok hastalığa iyi geldiği ve bağışık sistemini güçlendirdiğini biliyoruz" dedi

DHA