Mimar Sinan’ın gözünden 28 minareden 4 mevsim İstanbul

Ekin TÜRKANTOS / HT CUMARTESİ

Şehrin başmimarı Mimar Sinan’ın gözünden İstanbul’u “time lapse” tekniğiyle 500 yıl sonra belgesel yapan Cüneyt Karaahmetoğlu, şehrin en görkemli minarelerini 4 mevsim boyunca izledi. Çıkan sonuç mükemmel. Şehre bir kez daha hayran kalıyorsunuz. 28 minareden yansıyan İstanbul silueti, karların altında da günbatımında da ayrı güzel. Reklam ve film sektöründe çalışan, kısa filmler çeken ve 2.5 yıldır bu proje üzerinde çalışan Karaahmetoğlu ile “5 Asır sonra Sinan’ın Minarelerinden 4 Mevsim İstanbul” belgeselini konuştuk.

Belgeselin çıkış noktası neydi? Ne kadar üzerinde çalıştınız?

Salacak’ın üstlerinde son zamanlarda merak sardığım time lapse tekniğiyle ilgili tecrübemi artırırken, Sinan Paşa Camii dikkatimi çekti. Güzel manzarası olduğunu tahmin ettiğim minaresinden “Keşke çekim yapabilseydim” diye düşündüm. O günlerde tesadüfen internette okuduğum bir makalede bulduğum bir cümle beni çok etkiledi. Andrew Ferren isimli bir muhabir New York Times’a, Mimar Sinan ile ilgili bir makale hazırlamıştı. Makalenin sonlarına doğru, Selimiye’yi görmek için gittikleri Edirne’den İstanbul’a dönerken, “5 asır sonra hâlâ Sinan’a ait olan şehre geri döndük” gibi bir ifade kullanmıştı. Gerçekten şehre baktığınızda ya da sokaklarındadolaştığınızda kolaylıkla şehrin hâlâ Sinan’a ait olduğunu düşünebilirdiniz ve bu sürenin 5 asır olması bunu çok daha anlamlı kılıyor. İşte bu cümle, daha önceden aklıma gelen bir fikri, çocukluğumdan beri sevdiğim Sinan’la ilgili bir projeye dönüştürdü. Tüm süreçler dahil proje üzerinde 2.5 yıl çalıştım.

Çekim yeriniz Salacak mıydı sadece? Başka nerelerden İstanbul görüntülerini çektiniz?

Film, Sinan’ın İstanbul’da inşa ettikleri arasından, konumuna, özgünlüğüne, manzarasına göre belirlediğim 19 caminin 26 minaresinden ve Sinan’ın Ayasofya’nınrestorasyonu sırasında inşa ettiği iki minaresinden yani toplam 28 minareden çekildi.

Sinan’ın minarelerinde fark ettiğiniz ortak özellikler var mı fotoğrafa, belgesele yansıyan?

Camilerin mimarisinin banilerinin karakterlerine göre şekillendirmesi oldu. Mütevazı ise ona göre bir mimari ya da İtalyan asıllıysa ona göre gibi.

Time lapse çekimleri özellikle şehir ve doğa çekimlerinde mükemmel sonuç yaratıyor. Peki sizin çekimlerinizi diğer time lapse çekimlerden ayıran nedir?

Sanırım 4 mevsimi de anlatan ve çekimleri 12 aya yayılan ve time lapsetekniğiyle çekilen proje az. Ama bence daha önemlisi Sinan’ın gözünden şehre 500 yıl sonra bakmak gibi bir altyapıya sahip olmasıyla projenin ayrıldığını düşünüyorum. Tabii bir senfoninin çalınması da az görülen bir şey sanırım, belki de böyle proje için tek... Dikkatli izlerseniz filmin bazı karelerde şehir normal hızıyla akıyor, bulutlar ise time lapse tekniği ile. Bu planlarda iki ayrı kamera kullandık, sonrasında birleştirdik.

20 cami ve 28 minare belgesele konu oldu. Sizi en çok etkileyen, iyi görüntü veren, zorlayan yerler nerelerdi?

Sanırım bu sorunun cevabını üçe ayırmam gerek. Minaresinde olmaktan en çok keyif aldıklarım Süleymaniye, Cihangir, Ayasofya oldu. Sükûnetinden keyif aldığım kesinlikle Nişancı Mehmet Paşa. Manzara açısından ise Süleymaniye, Cihangir ve Şemsi Ahmed Paşa. Bir de hocasıyla muhabbet etmekten büyük keyif aldığım Cihangir’i ayrıca belirtmem gerek. Özdemir Hoca, İlahiyat Fakültesimezunu, her zaman güler yüzlü ve çok bilgili... Çekimler açısından da kış mevsiminin epey zorladığını söyleyebilirim. Bazen 7 saate yakın minarede kaldığım oluyordu. Tabii bir diğer zorlayan etken de ortalama 37 kiloluk malzeme çantasıyla minarelerin daracık merdivenlerinden bazen 200’den fazla basamak çıkmaktı. Ama hiçbir gün sıkılmadım, aksine hep çok keyifli oldum çekim yaparken.

HER MEVSİM İÇİN AYRI SENFONİK BESTE

Teknik olarak time lapse çekimleri belgeselde kullanmanın zorlukları var mı?

Böyle bir projede herhangi bir anlatıcı ya da bir karakter olmadığı için, sürükleyici olmasını sağlamak açısından müzikler çok önemliydi. Kafamda en başından beri, senfonik bir beste ile beraber Anadolu’ya, İstanbul’a ve ikisinin de sahiplerine özgü enstrümanlar kullanmak vardı. Erkan Oğur’un “ney”e benzer bir ses çıkararak icra edebildiği e-bow’un ilkbahar mevsimine çok yakışacağını düşündük. Her mevsim için ayrı bir senfonik beste Can Erdoğan tarafından bestelendi.

Time Lapse nedir?

Zaman atlamalı fotoğrafçılık olarak da bilinen time lapse tekniği, birçok kare fotoğrafın belirli zaman aralıkları ile peşpeşe çekilmesinden oluşuyor. Sonra bu fotoğraflar birleştirilerek hareketli bir görüntü elde ediliyor. Fotoğraf ve video arası bir görselliğe sahip olan lime lapse tekniği pek çok kişinin ilgi duyduğu bir çekim tekniği.