Güneş Tutulması nedir?

Evren üzerindeki ilerlemeleri gözünden kaçırmayan ve gelişmeleri insanlara aktararak bilgilendiren dev arama motoru Google, bu kez Güneş Tutulmasına ışık tutarak misyonunu gerçekleştirdi. Peki Google'ın Doodle yaptığı Güneş Tutulması nedir?

TAM GÜNEŞ TUTULMASI NEDİR?

Tam Güneş tutulmalarında, tam tutulma anına çok yakınlaşıldığında, ışıkkürenin son ışıkları bize ulaşır. Bu ışık, karanlık diskin kenarında tıpkı bir elmas gibi ışıldar. Bu nedenle, bu parlamaya "elmas halkası" denir. Elmas halkası, tam tutulmanın başlangıcındanhemen önce ve bitişinden hemen sonra gözlenebilir. Tam tutulma sırasında, taç katmanından daha parlak olan renkküre de belirgin hale gelir. Burada, Güneş yüzeyinin etkinliğine bağlı olarak Güneş parlamaları olabilir.

İşte Google'ın "Güneş Tutulması"na yaptığı Doodle...

GÜNEŞ TUTULMASI DEPREMİ TETİKLER Mİ?

Yaşamımızdaki bu iki önemli gökcisminin kütleleri nedeniyle kütleçekimsel olarak etkileri sözkonusudur. Bunun sonucu gel-git (med-cezir) olayları oluşur. Bu iki cismin kütleçekim etkileri Yeniay ve Dolunay evrelerinde birbirine eklenir. Ay ve Güneş’in kütleçekim toplamları Yeniay evresinden bir hafta önce ve sonrasında (ilkdördün ve sondördün evrelerinde) ise en az olur.

Eğer Güneş Tutulmaları depremlerin oluşunu tetikliyorsa, bu tetikleme Ay ve Güneş'in kütleçekim kuvvetleri ile ilgili olmalıdır. Bu etkinin en fazla olduğu zamanlar Yeniay ve Dolunay evreleridir. Yani her 14-15 günde bir bu etki maksimum olur. Güneş tutulması olsa da olmasa da bu kütleçekimi kuvvetleri herzaman vardır. Bu kütleçekim kuvveti depremleri tetikleyecek düzeyde ise, yaklaşık her 15 günde bir büyük depremler olmalıdır. Bu çekim kuvvetlerinin ne düzeyde olduğu hesaplarla kolayca bulunur. Bunların yerkabuğu hareketlerine nasıl etki edeceği ise jeofizikçilerin alanına girer.

Bir başka konu ise, Güneş tutulmasından bir hafta sonra deprem olması kurgularıdır. Ay ve Güneş’in kütleçekimsel kuvvetlerinin toplamının en az olduğu bu günlerde deprem beklentisi ilginçtir. Bu konumdaki toplam etki dünya üzerinde sürekli vardır ve Dolunay, Yeniay evrelerinde artar.

Depremin tetiklenmesini tutulma geometrisi ile oluşan manyetik alan dalgalanmalarının yerkabuğu ve Yer'in manyetik alanı ile etkileşmesine bağlayan görüşler de vardır. Güneş’teki patlamaların doğurduğu manyetik dalgalanmalar, Güneş Tutulması sırasında sadece geometri nedeniyle oluşacak manyetik dalgalanmadan (Ay’ın evrelerinden bağımsız olarak) çok daha fazladır. Bunlar çok daha etkindir, sadece, iletişim üzerindeki etkileri, kutup ışımalarının görülmesi gibi sonuçlar doğurur.

TÜRKİYE'DE NE ZAMAN GÖRÜLECEK?

Tam Güneş tutulması Türkiye saati ile 03.57'de olacak ancak Türkiye'de görülemeyecek. Dünya bu tutulmayı, bazı denizciler dışında tam olarak değil parçalı tutulma olarak gözlemleyecek. Tam Güneş tutulasını Sumatra, Borneo Sulawesi ve Pasifik Okyanusu’ndaki konumlardan görülebilecek. Güney/Doğu Asya, Kuzey/Batı Avustralya, Pasifik ve Hint Okyanusu gibi bölgelerde ise Parçalı Güneş tutulması şeklinde görülecek.

Bugün gerçekleşecek olan "Tam Güneş tutulması" Türkiye'den gözükmeyecek. Ülkemiz, 21 Haziran 2020 tarihinde gerçekleşecek olan Halkalı Güneş Tutulmasını ise parçalı tutulma olarak izleyebilecek.