Erkek/adam/herif bakar mısınız?

IŞIL CİNMEN

icinmen@haberturk.com

HABERTURK.COM

Teşekkürler.

Bir karar aldım.

Artık “bayan” diyenlere “şarz” demiş muamelesi yapacağım.

Cep telefonları Türkiye’ye geldiğinden beri onları her gün “şarj” ediyoruz. Neredeyse 20 yıl oluyor. “Kişi, 20 yılda bir sözcüğü öğrenememişse mesafeli durmak gerekir” diye düşünürüm; 50 metreden fazla yaklaşmam, uzaktan severim.

Bugün düşündüm de, kadınlar şu anki hallerine benzer olarak 50 bin yıldır aranızda. O yüzden artık “bayan”cılara da fiziksel olarak yaklaşmayacağım. Çok netim.

“Ne zararı var?” diye sormaya devam edenlere son sözlerim aşağıdadır:

10 MADDEDE “BAYAN”

1. İki cinsiyet vardır: Kadın ve Erkek.

2. Bayan yalnızca bir hitap şeklidir. Cinsiyet yerine kullanılamaz.

3. Yolda bir kadınla konuşmanız gerektiğinde elbette, “kadın/karı/kız/hatun bakar mısınız?” demeyeceksiniz. “Erkek/adam/herif bakar mısınız?” diyor musunuz? Hayır. Demek ki konu hitap yerine geçen “bayan” değil; cinsiyet yerine kullanılan “bayan.”

4. Yalnızca hitapla kısıtlı durumlarda, “Hanımefendi ya da bayan” diyebilirsiniz. Ki bir kadın olarak şahsi önerim, "hanımefendi" diye hitap edilmesidir.

5. Bir erkeğe, “erkek” denildiği durumlarda, kadına da “kadın” denilir.

“Bayanlar kırılgandır ama erkekler dayanıklıdır,” “Erkekler tuvaleti sağda, bayanlar solda” denilemez.

Bilgi formlarında cinsiyetinizi belirtmeniz gereken yerde genelde iki hane vardır. Bunlardan biri “bayan” diğeri “erkek” şeklinde görünüyorsa, o formu doldurmayın.

6. Bayanlar reyonu/ bayan milletvekilleri/ bayanlar voleybol takımı/ bayanlar tuvaleti gibi birliktelikler yanlış, onları lütfen ayırın.

7. Kız diye de bir cinsiyet de yoktur. Kadın/Erkek; tıp dilinde “Dişi/Erkek” olarak geçer. Bunların küçük boylarına kız/oğlan denir.

8. Ayıp olan “kadın” demek değil; kadın kelimesinin çağrışımlarını “ayıp” bulup, bir cinsiyeti nazikleştirmeye ya da “bayanlaştırmaya” çalışmaktır. Bayan, kadın olmanın ayıp sanıldığı ve sayıldığı tutucu anlayışın kelimesidir.

9. “Büyütecek ne var!” demeyin. Üniversitedeyken hocam Tuna Erdem, “bayan” sözcüğünü kullananların kâğıdını okumaz, doğrudan “F” verirdi. O yüzden ben büyüttüm. Siz de büyütün ki azalarak bitsin.

10. Yine karıştırırsanız, şuradan aklınıza gelsin: Günün adı, “8 Mart Dünya Bayanlar Günü” değil; “8 Mart Dünya Kadınlar Günü.”

Kutlu olsun.

Son Not: Türk Dil Kurumu’nun (TDK) Güncel Türkçe Sözlük'üne göre nasıl tanımlanıyoruz diye baktım. Orada da sıkıntı büyük...

Kadın

1. Erişkin dişi insan, hatun, hatun kişi, zen, erkek veya adam karşıtı.

2. Analık veya ev yönetimi bakımından gereken erdemleri olan.

3. Mecazi olarak hizmetçi bayan.

4. Eski dilde bayan.

Kız

1. Dişi çocuk

2. Üzerinde kadın resmi bulunan iskambil kâğıdı

3. Dişi cinsten birine daha yaşlı biri tarafından kullanılan bir seslenme sözü

Bayan

1. Kadınların ad veya soyadlarının önüne getirilen saygı sözü: Bayan İnci.

2. Kadın: Bir bayan geldi.

3. Eş, karı: "Süleyman Bolluk da bayanın sımsıkı koluna girmişti." -H. E. Adıvar.

4. Kadınlara bir seslenme sözü: Bayan! Kimi aradınız?

Hatun

1. Kadın: "Birdenbire uzun boylu, diri memeli bir hatun askerin önüne çıktı." -S. F. Abasıyanık.

2. Bayan, hanım: Emine hatun.

3. Eş, zevce: "Bizim hatun bir manifatura mağazasında tezgâhtardı." -N. Hikmet.