Minik caretta'ların izinde
Aslıhan Lodi, geçen hafta Antalya'da Belek sahillerine yuva yapan caretta caretta yavrularının yumurtadan çıkışlarına tanık oldu, EKAD gönüllüleri ile tanıştı
Aslıhan LODİ / HT CUMARTESİ
Ekip güneş doğmadan kalkıp yollara düşüyor. Deneyimli gönüllüler ve yeni üyeler, hocaları Hacettepe Üniversitesi’nden Ali Fuat Canbolat öncülüğünde kaplumbağaların yuvalarını tespit edip işaretliyor ve tarih atıyorlar. Her gün kilometrelerce yol yürüyorlar. Amaç; kuluçka dönemi sonunda yumurtadan çıkmayı başaramayan yavrulara yardımcı olmak. Bunun için kimi zaman yuvalar dikkatlice kazılıp yumurtalar açılıyor ve minik caretta’lara denize ulaşana dek bir tür eskortluk bile yapılıyor. İzler takip ediliyor, kıyıdaki her hareket (adeta kızılderililer gibi) iz sürülerek kayıt altına alınıyor. ,
Mavi Jeans ve denim kumaş üreticisi Orta Anadolu’nun doğal yaşamı koruyabilmek için Ekolojik Araştırmalar Derneği’nin (EKAD) çalışmalarına destek verdiği İndigo Turtles projesinden bahsediyorum. Proje kapsamında, Akdeniz faunasının doğal parçası olan ve 110 milyon yıldır bölgede yaşayan Caretta Caretta ve Chelonia Mydas deniz kaplumbağası türlerinin yaşatılması hedefleniyor. Faaliyetlerini 16 yıldır sürdüren EKAD’ın haziraneylül ayları arasında Belek’te gerçekleştirdiği bu çalışmalara, Türkiye’den ve dünyanın farklı yerlerinden gelen yüzlerce gönüllü öğrenci katılıyor. Bir ay boyunca kamp kurarak ergin dişi kaplumbağaların yumurtalarını olumsuz dış faktörlerden (özellikle insanların verdiği zararlardan) korumak ve yumurtadan çıkan yavruların denize ulaşmasını sağlamak için çalışıyorlar. Konunun böyle birkaç satırda özetlendiğine bakmayın, çünkü çalışmalar çok zahmetli.
İLK ADIMLARINDA CARETTA’LARIN YANINDA
Sadece bu kadar da değil elbette; Canbolat Hoca işin bir de “halkla ilişkiler” boyutu olduğunu anlatıyor. Bu da bölgedeki büyük otellerin çevreye bilinçli yaklaşmaları için girişimlerde bulunmaktan kampta yapılan çalışmalar için destek aramaya kadar uzanıyor. Kampa bu yıl 20’si yabancı, 60’ı Türk toplam 80 gönüllü katılmış. Sezon sonu itibarıyla bu sayının 100'ü bulması planlanıyor.
Deniz kaplumbağaları hakkında...
- Deniz ve kıyı ekosistemi açısından büyük önem taşıyan deniz kaplumbağalarının Akdeniz’deki yuvalama alanlarının büyük çoğunluğu Türkiye kıyılarında bulunuyor. Aklımıza ilk gelen yer İztuzu sahili olsa da Belek de bu açıdan çok zengin bir bölge. ,
- Koruma altına alınan deniz kaplumbağalarının ortalama ömrü 60 yıl. 15-20 yaşında ergenliğe ulaşıyorlar. Yaşamlarının çoğu denizde geçiyor ve yalnızca dişiler yumurtlamak için doğdukları kumsala geri dönüp sahile çıkıyor. Ortalama üç yılda bir yuvalıyorlar.
- Her dişi, ömrü boyunca yaklaşık 40 kadar yuva yapıp 3 bin 200 yumurta bırakıyor. Bu yıl şu ana kadar 3 bin 200 yavru denize ulaşmış. Sayının artması bekleniyor.
- Yumurtalardan çıkan yavruların ortalama yüzde 40’ı denize ulaşırken (sahillerdeki insan hareketleri, tilkilerin yumurtaları yemesi vb nedenlerle) bunu başaranların sadece binde biri hayatta kalıyor. Çünkü özellikle martılar tarafından avlandıklarını öğreniyoruz.
- Yavrular deniz yönünü çoğunlukla yakamozların yardımıyla bulduğundan, sahilde yakılan ışıklar yanlış yönlenmelerine neden olabiliyor.
