2016'da dolar yüzde 13 daha artar mı?
Söz konusu dolarsa ne denilebilir ki, her şey olabilir. Ortalama kur üzerinden dolar zaten bu yıl yüzde 25.4 artıyor. Bunun üzerine gelecek yıl yüzde 13 daha artışı tahmin eden ise Kalkınma Bakanlığı. Ancak belirtelim ki bu bir tahmin ve 2016- 2018’i kapsayan üç yıllık Orta vadeli Programı açıklayabilmesi için, bir kur tahmini yapması gerekiyordu. Bu tahminler de geçmiş yıllardan bildiğimiz gibi, normal bir gidişe göre yapılır. TL’nin değerlendiği veya biraz fazla değer yitirdiği yıllarda genellikle bu tahminler tutmaz.
Dolar kuru tahmini milli gelirin dolara çevrilmesi ve makro büyüklüklerin tahmini için gerekli. 2014 yılında yüzde 14.5 artan ve tüketici enflasyonunun 6 puan üzerine çıkan dolar bu yıl da enflasyonu üçe katlayacak gibi. Çünkü beklenen enflasyon artışı yüzde 7.6 iken kur artışı da yüzde 25.4. Bunun büyük bölümü de realize oldu. Gelecek yıl durum biraz daha düzelecek ve dolar artmaya, TL değer kaybetmeye devam edecek. Bu yıl ortalama dolar kurunun 2.73 olması beklenirken gelecek yılki 3.0859 tahmin edildi. Bu da yüzde 13’lük artışa denk geliyor. Sonraki iki yıl ise doların artışı yüzde 5.2 ve 1.7 ile enflasyonun altında kalıyor. Yani sıra TL’nin değerlenmesine gelecek.
Bakanlık bu yıl Orta Vadeli Program’a ilk kez dolar bazlı milli geliri koymadı. Bunun yerine satın alma gücü paritesine göre hesaplanmış milli geliri aldı. Bunun gerekçesi olarak da kurdaki yüksek boyutlu dalgalanmaları gösterdi. Böylece bir önceki OVP’de 850 milyar dolar olacağı öngörülen milli gelir kur yükselmesi sonucu 144.3 milyar dolar azalarak 705.7 milyar dolara inecek. Tablolarda yer almayan bu. Buna bağlı olarak kişi başına gelir de 10.936 dolar yerine 1.859 dolar daha azalarak ve 9.077’ye düşmemiş görünecek. Ya da böyle bir açıklama yapılmayacak.
Bunun yerine satın alma gücü paritesine göre 19.506 dolarlık kişi başına gelir açıklanacak. Ancak ekonomiyle az çok ilgisi olan herkes dolar bazındaki milli gelir rakamlarını bu tablodan yararlanarak hesaplayabilecek. Gerçekte değişen bir şey yoksa veri setini bozmaya ne gerek vardı?
