Yabancılar borsada 8'de 8 yaptı
Yabancıların gelişmekte olan piyasalar ile Türkiye’ye yatırım iştahları yeniden yükseldi. Borsa İstanbul’da yabancılar mart ayında net 1 milyar 77 milyon dolarlık hisse senedi aldılar. Bu alımı yüzde 12.4’e varan bir fiyat primi izledi. Mart yabancıların milyar dolarlık alım yaptığı son 20 yılın 4 ayından biri. Yabancılar 4 ay da milyar doların üzerinde net satış yaptılar.
-Ocak 1997 sonrası ilk milyar dolarlık işlem Ocak 2000’de gerçekleşti ve borsa ocak ayı içinde tepe noktasından ay sonuna yüzde 19.3 düştü. Yabancı satışına temel neden hisse senelerinin çok fazla prim yapması ve kâr realizasyonu idi. Yabancıların bu satışı ile borsa 2002’nin son çeyreğine kadar genel bir düşüş eğilimine girdi.
-İkinci milyar dolarlık işlem 7 yıl sonra Ocak 2007’de alım yönündeydi. Yabancılar net 2 milyar dolarla en büyük aylık işlemi yaptılar. Kriz öncesi bol likiditenin dünyada tur attığı, risk iştahının tavana vurduğu bir dönemde borsanın aylık primi yüzde 15’i buldu.
-En yüksek tutarlı aylık satış ise Ağustos 2008’de küresel kriz korkusuyla 1.3 milyar dolar olarak yapıldı. Borsa düşüşü de yüzde 12.3’ü buldu.
-Eylül 2010 risk iştahının yeniden geri geldiği, Türkiye ekonomisinin büyüme rekoruna ulaştığı ve para politikasını değiştirmeye hazırlandığı bir tarihti. Avrupa krizi de başlamamıştı. 1.3 milyar dolarlık yabancı alımını borsada aylık yüzde 10.2 yükseliş izledi.
-Avrupa krizinin yeni bitmekte olduğu Mart 2012’deki 1.8 milyar dolarlık yabancı alımını borsada yüzde 7.5’lik artış takip etti.
-Haziran 2013’te 1.2 milyar dolarlık net satış ise mayıs ayında FED açıklaması ile başlayan genel kötüleşmenin bir sonucuydu ve borsada yüzde 20’lik düşüş yarattı.
-Kasım 2015’te yeni bir milyar dolarlık satış işlemi daha yapıldı. Gerekçe yine FED idi ve nitekim faiz artışı aralıkta başladı. Fiyat düşüşleri devam edince ve FED’in artırıma devam etmeyeceği anlaşılınca, 3 ay aradan sonra yeni bir milyar dolarlık işlem yapıldı. Bu da son 20 yıl içinde birbirine en yakın milyar dolarlık işlemleri oluşturdu.
-Yabancı işlemlerinin düzenli olarak açıklandığı Ocak 1997’den bu yana 8 ay 1 milyar dolar ve üstünde net işlem yapıldı. Bu alım satımlar da piyasanın genel yönünden hiç şaşmadı. Piyasanın yaklaşık üçte ikisine hâkim oldukları için, yabancılar ne yönde hareket ettiyse borsa o yöne gitti. Yabancı sattıysa borsa düştü, aldıysa yükseldi. Bazıları da uzun vadeli trendlere yol açtı.
-Bu sermaye girişi devam ettikçe ve bir trende döndükçe sadece borsa yükselmez, Türkiye’de kurlar da, enflasyon da, faizler de düşer. Başbakan Davutoğlu’nun dün söyledikleri de gerçek olur.
SONUÇ: “Dünyanın en büyük imparatoru menfaattir” Montesquieu.
