3. çeyrek kayıp, 4. çeyreği kurtarırsak iyi
Bugün yılın ilk çeyreğine aitbüyüme açıklanacak. İlk çeyrekte yüzde 4.8 çıkan büyümenin düşmesi bekleniyor. Çünkü sanayi üretimi birinci çeyrekteki yüzde 5.6’dan ikinci çeyrekte yüzde 2.9’a indi. Sanayi, büyümeye en fazla katkı yapan sektör. Ticareti de, taşımayı da, hizmetleri de ateşliyor. 2. çeyrek büyüme eklentisi ise yüzde 3.5. Yıllık hedef de yüzde 4.5. İlk yarıda hedefe yaklaşılacak gibi.
*İkinci yarıda ise işimiz daha zor. Çünkü içinde bulunduğumuz yılın üçüncü çeyreğinde en düşük büyüme ile karşılaşacağız gibi. Hükümet de bu çeyrek büyümede ciddi düşüş bekliyor. Bunun da iki ana nedeni var.
*15 Temmuz darbe girişimi ve sonrasında tutuklanan işadamları, el konulan şirketler büyümenin düşmesinde çok etkili.
*9 güne uzatılan bayram tatili de çalışılan gün sayısını azalttı. 9 günlük tatilde yedik, içtik, gezdik, tüketim arttı, turizm sektörüne iyi bir destek verdik. Turizme destek iyi ama iş günü kaybının ihracat üzerindeki şok etkisine daha önceden tanık olmuştuk. Dün de benzer etkiyi sanayi üretiminde gördük. Üretim uzun bir aradan sonra ilk kez yüzde 4.9 azaldı.
*Ağustos ayında üretimde toparlanma işaretleri görüldü. İthalat da yüzde 3.9 arttı. Aramalı ve hammadde satın alındığına göre sanayinin çarkları hızlanmaya başladı demektir. Ancak bu ayda 9 günlük bir tatil daha geliyor. Önümüzdeki haftanın tümüyle tatil edilmesi yine turizm sektörü için yararlı olacak. En zor yılını yaşayan bu sektör için tutunacak son bir dal olacak. Sonuçta tüketim artsa da genelde tatilde yapacağımızdan üretim ve ihracat kayıpları temmuz ayındaki kadar olmasa da olacak. Böylece üçüncü çeyrekteki 3 ayın ikisini büyüme açısından kaybetmiş olacağız.
*Birinci çeyrekte yüzde 4.8 olan büyümenin ikinci çeyrekte yüzde 4’ün altında gerçekleşmesinin ardından, üçüncü çeyrekte daha da gerilemesi ortaya iyi bir seyir ve görüntü vermeyecek.
Buna reyting şirketlerinin not düşürmek için tetikte beklemesini eklemek gerek. Terörle mücadele ve Suriye operasyonunun getireceği bir mali yük de mutlaka olacak. Büyümenin düştüğü ortamda bu yüklerin sırtlanması daha zorlaşabilir.
*İşte son dönemde hükümetin, ekonomi yönetiminin bütün çabası bu negatif görüntüyü ortadan kaldırmak ve büyümenin üzerindeki kara bulutları dağıtmayı amaçlıyor. Neler yapıldığına ve nelerin gündeme getirildiğine bir bakalım.
*Faizler düşürülüyor. Merkez Bankası hem faiz düşürüyor hem zorunlu karşılıkları indirerek parasal genişlemeye gidiyor. Düşen faiz ve bollaşan para ile inşaat sektörünün ve tüketimin artması isteniyor.
*Tasarruf artışı ve büyük yatırımların finansmanı için Varlık Fonu ve Otomatik BES yürürlüğe girdi.
*Kredi kartları ve tüketici kredileri üzerine konulan vade, taksit gibi sınırlandırmaların kaldırılması için çalışma yapılıyor. 2014 başında tüketimi ve cari açığı frenlemek için konulan kısıtlar kaldırılarak, tüketim artışı yoluyla büyümeyenin gazına basılmak isteniyor.
*Konutta yüzde 18 olan KDV yüzde 8’e indirildi. Böylelikle büyük ve lüks konutların eritilmesi amaçlanıyor.
*Suriye operasyonlarının bütçeye getirdiği ve getirebileceği yükün telafi edilmesi amacıyla akaryakıt ve LPG’den alınan vergiler yüzde 5 artırıldı.
*Alınan bu önlemler ve daha alınacak olanlarla birlikte eğer işler toparlanırsa, büyüme açısından 3. çeyrek kayıp olsa da, 4. çeyreği ve yılı kurtarabiliriz.
SONUÇ: “Acı çekerken suskun kalabilmek zordur.” Cicero
