Trafik canavarı kanserle yarıştı
TÜİK’in trafik kazası istatistikleri yollardaki iyileşmeye, otomobillerdeki teknolojik ilerlemeye karşın tablonun hâlâ vahim olduğunu gösteriyor. Kazalarda ölen sayısı 2007’de 5 bin kişi iken 2016’da 7.300 kişi. Yüzde 50’lik artış, son 10 yılda kanserden ölenlerin artış oranıyla yarışıyor
Her bayram tatilinde 100’lerce trafik kazası meydana gelir, 100’lerce insan yaşamını yitirir. Sürücülere uyarılar, kör noktalara dikkat çekmeler fayda etmez. TÜİK tam Ramazan Bayramı öncesinde 2016 yılı karayolu trafik kazası istatistiklerini yayımladı. Biz de, hem 2016’ya hem de son 10 yıla trafik kazalarında acaba iyileşme sağladık mı diye baktık.
- Gelişme yok, aksine kötüye gidiş var. Üzücü olan tarafı da son 10 yılda yolların kalitesinde sağlanan kayda değer iyileşmeye, otomobillerin donanımlarının ve güvenliklerinin artırılmasına, trafik ışıklarının sayısının artmasına rağmen böyle bir eğilim söz konusu.
- Hemen belirtelim ki, 2016 yılında trafik kazalarında 7.300 kişi yaşamını yitirdi, 303 bin 812 kişi de yaralandı. Toplam kaza sayısı 1 milyon 182 bin, ölümlü ve yaralanmalı kaza sayısı 185 bin, maddi hasarlı kaza sayısı 997 bin.
- Trafiğe kayıtlı araç sayısı traktöründen motosikletine, kamyonundan otomobiline kadar toplam 21 milyon 90 bin adet. Yani araçların 20’de biri ya da yüzde 5’i bir yıl içinde kazaya karışmış. Rakam çok yüksek.
- Son 10 yılın toplamında ise 11 milyon 363 bin trafik kazası meydana geldi. Ölümlü ve yaralanmalı olan kaza sayısı 1 milyon 422 bin. Ölü sayısı 47 bin 236, yaralı sayısı 2 milyon 460 bin. Ölümler eksik, çünkü 2014 yılına kadar sadece kaza anında ölenler sayılıyordu. 2015 ve 2016’da kazadan sonra bir ay içinde hayatını kaybedenler de sayılmaya başlandı. Görüldü ki, kaza anında ölenler kadar kaza sonrasında yaşamını yitirenler var. Trafik kazalarında ölenler yılda 3-4 bin kişi aralığında değil, 7.500 civarında. Çünkü 2015’te 3.699 kişi, 2016’da 3.807 kişi kazadan sonra bir ay içinde öldü.
- Trafik kazalarında ölen sayısı 2007’de 5 bin kişi iken 2016’da 7.300 kişi. Yüzde 50’lik bu artış, 10 yılllık dönemde kanserden ölenlerin sayısındaki yüzde 171’lik artıştan sonra ikinci sıraya yerleşmiş gibi.
- Denilebilir ki, son 10 yılda trafiğe çıkan araç sayısı da arttı. Evet 2007 yılında 13 milyon olan araç sayısı 21 milyona yükseldi. 10 yıllık artış yüzde 61.9. Ancak ölümlü ve yaralanmalı kaza sayısı da yüzde 73 arttı. Ondan daha hızlı.
- Araç başına düşen ölümlü-yaralanmalı trafik kazası sayısı 2007’de yüzde 0.82 iken 2016’da yüzde 0.88’e yükseldi. Araç başına kaza oranı arttı. Arada geçen zamanda karayollarına büyük yatırımlar yapıldı ama araç başına kaza oranı düşeceğine arttı. Üstelik denetimde elektronik imkânlar ortaya çıkmasına ve yayılmasına karşılık.
- Türkiye’de kazaların en yoğun olduğu aylar yaz ayları. Temmuz en önde, ağustos, eylül, haziran diye gidiyor. Ölümlü kazaların en çok olduğu gün pazar, sonra cumartesi, cuma ve pazartesi olarak gidiyor.
- Kazaların yüksekliği bakımından Türkiye yalnız değil. Dünyada Türkiye’den çok daha yüksek kaza oranına sahip ülkeler var. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre 100 bin kişide trafik kazalarında ölen sayısı bakımından Türkiye orta bir yerde. Kural hâkimiyetinin olduğu gelişmiş batı toplumları ise en iyi durumda. İklim açısından sıcak ülkeler ve gelişmemiş ülkelerin durumu ise çok kötü.
- Söz konusu olan insan hayatı ve sakatlanma olunca genelde maddi kayıplar dikkate alınmaz. Ancak kazaların maddi hasarı da büyük. Trafik kazalarının dünya ölçeğinde yarattığı maddi kaybın 520 milyar dolar olduğu hesaplanıyor. Böyle bir kaybın GSYH’de yol açtığı büyüme azalması ise ortalama yüzde 1 dolayında. Trafik kurallarını tam uygulamaktan başka çare yok.
