Savaş bütün konjonktürü değiştiriyor
Ukrayna krizinde Rusya ilk adımını pazartesi günü iki şehrin bağımsızlığını tanıyarak ve Putin meydan okuyan bir açıklama yaparak attı. ABD, AB ve NATO’nun tepkisi sınırlıydı ve savaş istemediğini bizzat ABD Başkanı açıkladı. Ardından Rusya, Ukrayna’ya askeri harekat başlatarak ikinci hamlesini yaptı.
➔Önceki gece başlayan askeri hareket dün sabah küresel piyasalarda şok etkisi yarattı. Borsalardaki düşüşler derindi, başta petrol ve doğalgaz olmak üzere emtia fiyatlarındaki artış ise gayet yüksekti.
➔Brent petrol 100 doları geçerken çatışma dönemlerinin güvenli sığınağı altın 1.900 doları aştı. Dolar güçlenirken gelişmekte olan ülke paraları sınırlı değer kaybetti.
➔Ancak Rusya para birimi ruble ve TL’nin kayıpları yüksek kaldı.
-Küresel piyasalarda kusursuz bir fırtına başlamışken günün ilerleyen saatlerinde Batı’dan yine güçlü bir ses çıkmadı. Ukrayna yalnız bırakıldı. Putin’in ve Rusya’nın eli rahatladı.
➔Bundan sonra harekatın boyutuna, şiddetine, ne kadar süreceğine ve ne zaman biteceğine artık Putin karar verecek.
PİYASALARDA YÜKSEK OYNAKLIK
➔Finansal piyasalar ise önce büyük korkuya kapıldı, sonra bu korkuyu yendi gibi.
➔Hem Putin’in hem de Rus yetkililerin açıklamalarını Ukrayna’ya askeri müdahaleyle birlikte yorumlayan finansal piyasalar, savaşın Ukrayna’nın işgali değil ülke yönetiminin değiştirilmesi olarak görmeye başladı. Rusya yanlısı kukla bir yönetimin oluşturulması, bağımsızlığını ilan eden iki bölgenin Rusya’ya ilhakıyla sınırlı kalacak askeri operasyon piyasaları çok da rahatsız etmezdi.
➔Buna göre büyük savaş yerine düşük yoğunluklu bir savaşın etkileri sınırlı olacaktı. Günün sonunda varlık fiyatlarındaki sert bozulmalar önemli ölçüde düzeltildi.
➔Hatta günü Nasdaq borsası yüzde 3.3, S&P-500 Endeksi yüzde 1.5 yükselerek kapattı. Piyasaların geri dönüşü benzer sertlikteydi. Mesela gün içindeki dip noktasına göre Nasdaq Endeksi yüzde 7, S&P-500 Endeksi yüzde 4.2 arttı.
➔Altının onsu 1.907.55 düzeyinden 1.974 dolara kadar çıkmışken, 1.904 dolardan kapattı. Bu da küçük oranlı bir düşüş anlamına geliyor.
DOĞALGAZ FİYATI %33 ARTTI
➔Brent petrol fiyatları 97.17 dolardan 104.85 dolara kadar çıktı ve günü 98.26 dolardan ve yüzde 1.1 artışla kapattı.
➔Asıl büyük etki doğalgaz fiyatlarında yaşandı. Avrupa’nın doğalgaz fiyatı 88.891’den 144.280’e çıktı ve günü 118.505 dolarla bitirdi. Gün içi artışı yüzde 62, sonrasındaki düşüşü yüzde 18 oldu. Önceki günkü kapanışa göre günlük artış da yüzde 33.3 düzeyine vardı.
➔Korku endeksi VIX de 31.02 düzeyinden 37.79’a kadar yükselmişken günü 30.32’den kapadı.
➔Ancak belirtelim ki, Rusya borsasında yaşanan çöküşte geri dönüş yok. Gün içinde kayıp yüzde 45’e kadar çıktı, gün sonunda da yüzde 33’lük rekor kayıp baki kaldı. Rus rublesindeki yüzde 12’lik değer kaybı da çok az geri alınabildi.
OYNAKLIKTA ETKİLİ İKİ KONU
➔Piyasaların önce büyük korkuya kapılmasında, sonra düzelmesinde iki konu etkili oldu.
➔Biri büyük savaştan düşük yoğunluklu savaşa dönüş algısının ağır basmaya başlamasıydı.
➔Büyük korkudan sıyrılmanın diğer ayağı ise Rusya-Ukrayna savaşı ile bütün konjonktürün değişmesiydi.
➔Savaşın etkisiyle düzelmekte olan dünya ekonomisi yara alacak, küresel tedarik zinciri düzelmeden bir kez daha kırılacak, ticaret zorlaşacak ve büyüme oranı düşecek.
➔Savaşla birlikte enflasyon artmasına artacak ama büyüme de yavaşlayacak. Bu durum ortaya daha farklı bir para politikası ihtiyacı çıkardı. Enflasyonla mücadele edilmesine edilecek de ekonomiler ile piyasalar da yeniden bol ve ucuz paraya ihtiyaç duyacak.
PARAYA YENİ YOL HARİTASI
➔İş dönüp dolaşıp yeniden merkez bankalarının faiz kararına geliyor. Geçen hafta sonuna kadar Fed’in mart ayında yarım puan artırım yapacağı bankoydu. Beklenen faiz artırım sayısı da 7’diydi.
➔Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle ortaya yeni bir durum çıktı. Hedefe giden yolda sıkışmalar meydana geldiği görüldü ve paranın yol haritası değişti. Aynen navıgasyon sesi gibi, şimdi rota yeniden oluşturuluyor.
➔Fed’in mart ortasında yarım puanlık faiz artırım ihtimali yüzde 100’den yüzde 13’e düştü. Faizde artırım oranı tekrardan çeyrek puana geriledi.
➔Üstelik faiz artırım sayısı 7 olmayacak, yeni döneme uygun biçimde bu yıl 3 artırımla yetinilecek. ‘Artırım yap, bekle gör’ şeklinde bir gidişle Fed’in geriye kalan 6 toplantısından 3’ünde faiz artırması, 3’ünde pas geçmesi bekleniyor.
➔Bu şartlarda likidite havuzunun suyu azalmayacak, ekonomiye ve piyasalara destek devam edecek.
