Niye bu pilav daha çok su kaldırır?
Banka krizinde bir haftayı geride bıraktık. Geçen hafta Perşembe günü uç vermişti. Haftanın başlangıç günü pazartesi önemliydi. ABD’nin aldığı önlemler sayesinde test geçildi.
Credit Suisse öncülüğünde Çarşamba günü Avrupa’ya taşınan krizde Perşembe gününün nasıl atlatılacağı da çok önemli hale geldi.
➔Kurtarma sırası gelen İsviçre Merkez Bankası bu görevden kaçmadı. 54 milyar dolarlık fon sağlama kararı piyasalarda batış endişesini hafifletti ve dünü de atlattık. Bugünü de şöyle böyle idare edebilirsek haftayı kurtaracağız.
➔Böylece iki kıtada ortaya çıkan banka krizleri kamu müdahalesiyle yatıştırılmaya çalışıldı.
ECB’DEN FAİZ ARTIRMAYA DEVAM
➔Dünü kritik kılan ikinci gelişme ise Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) faiz kararıydı. Geçen haftalardan başlayan yönlendirmesi 50 baz puanlık artışa gidileceğiydi. Mayıs ayında, hatta haziranda da yönlendirme 50’şer baz puan artışın geleceğiydi.
➔Ancak kararın bir gün öncesinden banka krizinin Avrupa’ya sıçraması ECB’nin işini zorlaştırdı. Hangi kararı alsa büyük yan etkisi ortaya çıkacaktı.
➔ECB sözünde durdu, kararlılık sergiledi ve 50 baz puanlık artırım yaparak politika faizini yüzde 3’e çıkardı. Böylece banka arka arkaya 6. kez faiz artırımına gitti.
➔Piyasaların tepkisi de pozitifti. Hem yapılan doğruydu hem de yapma şekli şahince değil daha çok güvercince idi. Basın toplantısında Başkan Lagarde yanlış bir şey söylememek için azami dikkat gösterdi ve konuşmasını yansıdan yaptı.
➔Faiz artırımına karşılık bankayı güvercinleştiren ise ileriye yönelik sözlü yönlendirmesinde yumuşamaya gitmesiydi. Lagarde Mayıs ayı için 50 baz puan artışı telaffuz bile etmedi, veriye bağlı hareket edileceğini söyledi.
AB’NİN ENFLASYON YOLU UZUN
➔ABD ve AB arasındaki enflasyon ve faiz farkı aynı zamanda banka krizine karşı piyasaların verdiği tepkiyi de belirliyor. Avrupa piyasaları gelişmelere daha hassas ve 2023’te ABD piyasalarından pozitif ayrılırken, banka krizi sonrasında negatif ayrışmaya döndü.
➔Fed faiz artırmaya geç başlamıştı ama ECB ondan da geç kaldı. Halen yüzde 8.5 enflasyona karşı politika faizi yüzde 3’te. Çift haneli rakamlardan geri gelen enflasyon ise hala yüksek düzeyde seyrediyor.
➔Avrupa’ya göre daha erken hareket eden ABD’nin daha fazla yol aldığı kesin. Faizi yüzde 4.75’e çıkarmışken enflasyonu yüzde 6.0’ya indirdi. İki oranın birbirine yakınsaması nedeniyle Fed’in faiz artışlarını kısa kesme kabiliyeti ECB’ye göre daha fazla ve işi daha kolay.
➔Bu nedenle enflasyonla mücadelede ECB’nin alacağı yol epeyce uzun.
➔Zorunluluk doğarsa kredi veren son merci olarak görevini elbette yapacak. Ama enflasyonla mücadeleyi gevşetme lüksü yok. Dünkü kararıyla da ECB banka krizine rağmen yola devam dedi.
ABD’DE İMECE USULÜ KURTARMA
➔ABD’de ise bankacılık krizi kısmen yatışmakla birlikte bölgesel banka düzeyinde devam ediyor. Önlemler de sürüyor ama epeyce farklı bir biçimde.
➔11 büyük banka bir araya gelerek zor durumda olanlar arasında adı geçenlerden First Republic Bank'a 30 milyar dolarlık mevduat yaparak destek verdi. Banka kurtarmada sektörün abileri ilk kez imece usulü bir yolu deniyor.
➔Hazine Bakanı Janet Yellen, Fed Başkanı Jerome Powell ve FDIC Başkanı Martin Gruenberg’in ortak açıklamasında "Bir grup büyük bankanın bu destek gösterisi memnuniyetle karşılanıyor ve bankacılık sisteminin dayanıklılığını gösteriyor" denildi.
➔Bank of America, Citigroup, JPMorgan Chase, Wells Fargo, Goldman Sachs, Morgan Stanley’in de aralarında olduğu büyük bankaların zordaki bir bankaya yardımı oldukça anlamlı.
➔Çünkü yardım veya kurtarma, bankanın rakipleri, hatta batışından en çok yararlanacaklar tarafından yapılıyor.
➔Demek ki, küçüklerin elenmesinden bütün sektör ve büyükler de etkileniyor. Rakibini öldürmeye çalışanlar şimdi yaşatmak için omuz veriyor.
➔Bu tablo ABD’nin bankacılık sektöründe kısmi yatışmaya rağmen çalkalanmanın devam ettiğini ve stresin de sürdüğünü yansıtıyor.
BÜYÜK OYNAKLIKLARA DEVAM MI?
➔ABD’de hafta başında atılan adımlar, Avrupa’da kurtarmalar aniden çok yükselmiş tansiyonu düşürmekte yararlı oldu. Piyasalar çok kısa sürelerle de olsa kısmen rahatladı. Ama bu aldatıcı veya geçici bir rahatlık.
➔Çünkü bankaların sorunlar çözülmedi. Faizlerdeki artışın bilançolarda yarattığı tahribatlar duruyor.
➔ECB faiz artırımında yola devam dedi, Fed de artıracak. Ancak faizi artırmamakta olduğu gibi, faizi yükseltmenin de bir bedeli var.
➔Bu faiz adımları piyasalara verilen parayı biraz daha kesme, musluğu biraz daha kısma etkisi yaratacak. Birilerinin omuzuna giderek daha fazla yük binecek. Herkes bir sonraki yükün altında kalacak kişinin kim olacağını sorgulayacak.
➔Kendisi sağlam bile olsa, yükün altında kalacak olan, ticari ilişkide bulunduğu karşı taraf da çıkabilir. Bunun stresi ve endişesi dahi, buluttan nem kapmaya yeter. Onun için bu pilav daha çok su kaldırır.
➔Önlemler alınmaya devam eder, finansal piyasalardaki büyük oynaklıklar da sürer gider.
