Borsanın lideri THY küme düşeni spor kulüpleri
Borsaların küresel krizde dip yaptığı 9 Mart 2009'dan bu yana devam eden yükselişinde İstanbul Borsası en çok prim yapan ikinci piyasa oldu. İlk sırada Venezüella Borsası geliyor. İMKB'nin 4 yıl önceye göre 8 Mart 2013'te dolar bazında primi yüzde 270'i buldu. Oran TL bazında yüzde 262'de kalıyor, çünkü TL dolara karşı çok az da olsa değerlendi. Aynı dönemde gelişen piyasaların primi yüzde 120, dünya borsalarının ortalaması da yüzde 109 arttı.
Bizim borsa kazandırmasına kazandırdı ama "biz hiç kazanmıyoruz" diyen bir kitle de var. Çünkü borsada her hisse senedinin, her sektörün performansı farklı. Özellikle de borsa endeksini 3-5 bankanın sürüklediği gibi yaygın bir görüş de hâkim. Son dört yıllık dönemde borsadaki sektörlerin performansını çıkartınca gerçek durumun pek böyle olmadığını gördük. Yukarıda yer alan tablo, her iki tarihte açıklanan borsa endekslerinin dolar bazına çevrilmesiyle bulundu. Şu gelişmelerin altını çizmek mümkün.
■ En yüksek düzeydeki endeks, 9.61 sent ile Banka Endeksi. Ama son dört yıllık primi yüzde 311 ile ortalamanın biraz üzerinde. Ortalamayı yukarı çekmesi genel endeks içinde yüzde 40 ağırlığa sahip olmasından. Bankaların 2009'daki düzeyi 2.43 sent gibi yine yüksek olmasından dolayı, primi de sanıldığının aksine sınırlı kaldı.
■ Halbuki 9 Mart 2009'da 0.42 sent olan Ulaştırma Endeksi 8 Mart 201 3'te 3.63 sente çıktı ve yüzde 764 artışla en çok prim yapan sektör oldu. Ulaştırma Endeksi'nin sürükleyicisi ise THY. Hızla büyümesi ve dünya markası olma yolunda hızla ilerlemesi borsada değerine de yansıdı. THY bu hızlı uçuşuyla bankaların performansını ikiye katladı.
■ Borsa endeksleri arasında dolar bazında kaybettiren yok. Tüm endeksler kazandırmış ama en az kazandıranı Spor Endeksi. Dört yılda şampiyonluklar elde edildi, Avrupa kupalarına katılındı, paralar geldi ama bu durum, borsadaki futbol şirketlerine yansımadı. En sorunlu, küçük hissedarlarının cebine en çok el uzatan, en çok sermaye artıran futbol şirketleri bir yerde sermaye piyasasını keriz gibi silkeledi ama borsanın küme düşeni de oldu. Spor Endeksi'nin dört yıllık primi yüzde 14'te kaldı.
SONUÇ: "Bulursa buşurur (ölçüsüz, bol bol harcamak), bulamazsa şaşarır." Türk atasözü
