Cari açıkta yeni dönem
Ocak ayı verileri cari açıkta düşüş döneminin sonuna gelindiğini düşündürüyor. 46.8 milyar dolarlık yıllık cari açık bir süre için taban düzeyi ifade edebilir. Ekim 2011 'de rekor düzeye çıkan cari açıktaki gerileme 1.5 yıl sürdükten sonra durmuş olacak. Çünkü koşullar, cari açığın daha aşağıya çekilmesine uygun değil, aksine yükselmeye zorlayacak koşullar mevcut. Nedir bunlar?
■ Geçen yıl cari açığı hızla düşüren faktörlerden en önemlisi, iç tüketimin bastırılması ve artış hızının sıfır düzeyine indirilmesiydi. Bu, ithalatı ve açığı düşürdü. Ancak kasımdan sonra iç tüketim canlanmaya, ithalat da ocaktan itibaren artmaya başladı.
■ İkincisi, AB dışında pazar arayışı geçen yıl iyi sonuç verdi. Bu pazara ihracat yüzde 4'e yakın gerilerken, AB dışına ihracat yüzde 30 arttı. Bu da toplamda ihracat artışına ve açığın küçülmesine yol açtı. Yeni pazar arayışının devam etmesi gerekiyor.
■ Üçüncüsü de, Türkiye'nin İran ile doğalgaz ve petrol alımına ve altın satımına yönelik ticaretiydi. Bunun sonucunda Türkiye altın ithal etmediği gibi, net bazda 5.7 milyar dolarlık altın ihraç etti. Bu da toplam ithacatı artırdı ve dış açığı aşağı çekti. Ancak yeni yılla birlikte bu imkân ortadan kalktı ve altın ihracatı bitti. Hatta ithalat başladı.
■ Türizm istatistiklerinin revize edilmesinden kaynaklanan 2 milyar dolarlık bir iyileşme de geçen yılın hanesine yazıldı.
Bu yıl iç tüketim daha canlı, ithalatın daha fazla, petrol fiyatlarının daha yüksek gerçekleşmesi bekleniyor. Altın ihracatı da durdu. Geriye durumu kurtaracak tek olay olarak, AB dışına ihracat performansının artırılması kalıyor. İhracatın artış hızı ve yeni pazarlara yönelmedeki başarı da, ancak cari açıktaki büyümenin boyutunu, yani geçen yılki yüzde 5.8'lik cari açık/milli gelir oranının bu yıl yüzde 6 mı, yoksa yüzde 6.5 mi olacağını belirler.
EN İYİ GERİDE KALDI: Bu durum aynı zamanda ekonomi yönetiminin neden kredi artışını kontrol altında tutmak istediğini, büyümeyi neden ihracat artışına bağladığını iyi anlatıyor. Çünkü, bugünden başlayacak bir ithalat artışının seçimler geride bırakılana kadar hız kesmesi, gerilemesi zor. Arkasında güçlü bir siyasi iradenin olması lazım. Hiçbir iktidar da durgunlaşan bir ekonomiyle seçime gitmek istemez.
Cari açıkta son yılların en iyisini galiba geçen yıl yaşadık.
SONUÇ: "Çok şükür tipiye, öteberi getirdi kapıya." Türk atasözü
