'Piyasalar FED'den çok kuvvetli, sert bir sıkılaştırma beklemiyor'
Önümüzdeki yılların kaderini muhtemelen parasal genişlemeden çıkış programları belirleyecek. Amerika'dan başlayarak parasal genişlemeyi önce sınırlama, sonra durdurma, ardından azaltılması ve faiz oranlarının yükseltilmesi küresel sermaye hareketlerine yön verecek ana gelişme. Parayı bollaştıran ve ucuzlaştıranların bundan geri adım atması aynı zamanda küresel sermayeyi yeniden anavatanına doğru yönlendirecek. Nitekim bunun ön provasını geçtiğimiz aylarda yaşadık. Mayıstan ağustos ayına kadar özellikle gelişmekte olan piyasalar sarsıldı. Türkiye'den de 5.5 milyar dolayında hisse senedi ve devlet iç borçlanma senetlerinden net bir çıkış yaşandı. Faizler iki katına, dolar yüzde 15'e kadar yükseldi, borsa ise yüzde 30 geriledi. Eylül ayı ile birlikte hareket duruldu ve piyasalarda toparlanma başladı. Bu türbülans döneminde kurun yükselmesinin enflasyona verdiği zararın son örneğini ekim ayında gördük.
FED'in ise eylül ayında başlatmadığı parasal genişlemeyi azaltmayı, önümüzdeki toplantılarda başlatması bekleniyor. Dün Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçıyı İstanbul Sanayi Odasının Meslek Komiteleri Ortak Toplantısı'nda dinledim. Küresel likiditenin geri çekilmesi konusunda tahminlerini bir grafikle paylaştı. Grafik ABD 10 yıllık reel hazine faizinin 2013 yılındaki seyrini yansıtıyor. Mayıs ayına gelinceye kadar yüzde 0.6 düzeyinde negatif bir seyir izlemiş. Mayısta hızla pozitife dönmüş ve sonrasında yüzde 0.5-1.0 aralığında gitmiş. Hatırlamak gerekirse faiz nominal olarak mayıs başında yüzde 1.61 iken sonrasında yüzde 2'nin üzerine çıktı ve 6 Eylül itibarıyla yüzde 3'ü gördü. Sonrasındaki gevşeme döneminde yüzde 2.5 civarında bir seyir izlemeye başladı. ABD'deki enflasyon da bu sırada yüzde 1.5 civarında gerçekleşti. Erdem Başçı'nın 10 yıllık faizin negatiften pozitife geçişi ve bunun oranının da yüzde yarım ile yüzde 1 arasında kalmasıyla ilgili çıkarımı şöyle: "Çok kuvvetli ve sert bir sıkılaştırma aslında piyasalar beklemiyor ve bunu fiyatlamıyor. Gelecekte de ABD'de kısa vadeli faiz oranlarının çok fazla artırılmasını beklemiyor ve fiyatlamıyor. Bunda haklılar mı, değiller mi tartışılır. Ancak şu anda beklentiler ve fiyatlamalar bu yönde. Yüksek oynaklık dönemleri haricinde para tabanı aynı seviyede büyümese bile, dünyada bol ve ucuz para kalmaya devam edecek."
SONUÇ: "Denizde sayısız fayda var ama selamet ararsan kıyıda bulursun." Sadi
