Kur artışının en büyük yararı ithalatı kesmesinde
Merkez Bankası son Para Piyasası Kurulu kararı ile faizi doğrudan artırmadı. Bazı günler için faizi yüzde 7.75 yerine 9'a çıkaracak. Duruma göre yürütülecek bir faiz oranı. Tabii bu durum finansal piyasaları kesmedi. Dövize talep devam ediyor ki, karar sonrası kurlarda net bir kırılma yaşanmadı, hatta yeni rekorlar bile görüldü.
Başbakan Erdoğan'ın da Brüksel'den Merkez Bankası'nı aldığı karardan dolayı kutlaması, hükümetin tutumunu yansıtıyor. Hükümet bir müdahale aracı olarak faizin kullanılmasına son derece soğuk yaklaşıyor. Buna karşılık "Kur yükselecekse yükselsin" diye özetlenebilecek bir yaklaşımı benimsiyor.
ETKİYİ AZALTAN 2 NEDEN: Bu tutum aynı zamanda cari açık sorununun çözümü ile uyuşuyor. Ancak kur artışı bir yere kadar ihracatı destekliyor. Çünkü sanayi üretiminin yapısı ithalata bağımlı. Enerjide ithalata bağımlılık yüzde 72 düzeyinde. Sanayi üretiminde ithalata bağımlılık ortalama yüzde 43. Yüzde 70'lerde olan sektör de var, yüzde 10-20 arasında kalan da. Bu durum, kur arttıkça ihraç fiyatının da ithalata bağımlılık oranı kadar arttığı anlamına geliyor. Kur artışının ihracata sınırlı yansımasının asıl etkisi buradan.
Bir de ihracatçının malını ithal eden de kur artışının veya TL'deki değer kaybının farkında. Satınalma pazarlığında aynı oranda indirimi istiyor.
YERLİ ÜRETİME DÖNDÜRÜR MÜ: Ama kur artışı asıl etkisini ve ekonomiye asıl katkısını ithalat üzerinde gösteriyor. Çünkü kur artışı yoluyla ithalat ucuz olmaktan çıkıyor ve belki pahalı hale de gelecek. Özellikle aralık ayından itibaren hızlanan kur artışının ithalatta yol açacağı durulmayı ve ardından döviz artmaya devam ederse ithalatı düşürmesini göreceğiz. Kur artışı hem bireysel hem de kurumsal bazda beklentileri negatif etkileyerek yatırım, üretim, tüketimi azaltıyor, büyümeyi düşürüyor. Servetleri ve sermayeleri küçülterek de ithalat gereğini azaltıyor. Bütün kur sıçrayışlarında bunu yaşayarak gördük. İthal malların maliyeti kur artışı ile yükselirken, yerli üretimin maliyeti TL'nin değer kaybı ile ucuzluyor.
Eğer kur artışı ithalat yerine yerli üretime ve yerli mallara dönüşü sağlayacaksa bu ekonomi için hayırlıdır.
SONUÇ: "Her çıkış bir başka yere giriştir." Tom Stoppard
