Enflasyondaki kabarma sürmez
Az yağmur ve don gıda üretimini olumsuz etkiledi. Gıda, giyim eşyasından sonra nisanda fiyatları en çok artıran ikinci kalemdi. Bu etki önümüzdeki dönemde sürecek gibi.
■ Enflasyonu azdıran asıl etken ise döviz kurunda yaşadığımız artıştı. TL'nin döviz sepetine karşı kaybı yaklaşık yüzde 25'e kadar vardı. İşte kurdaki bu artış ithal edilen bütün mallara yansıdı. Sonuçta yıllık tüketici fiyatı yüzde 9.38'e yükseldi.
■ Nisanda ihracatı iyi giden giyim eşyası sektörü de fiyatlarını yüzde 13.1 gibi yüksek oranda artırdı. Bu artış enflasyona yüzde 0.86 ile en yüksek katkıyı yaptı. Aylık yüzde 1.34'lük enflasyonun üçte ikisini oluşturdu. Giyim eşyasındaki artış hem mevsim dönüşüne hem de Avrupa'ya ihracatın yüzde 17.7 arttığı bir aya denk geldi.
■ Yine döviz kuru artışı sonucu bütün çekirdek enflasyon kalemleri çift haneye ulaştı. Çekirdek enflasyondaki bu artış aynı zamanda önümüzdeki dönem de fiyat artışlarının yüksek seyredebileceğine işaret ediyor.
■ Enflasyondaki bu kabarma Merkez Bankası tarafından da bekleniyordu. Hatta artışın hazirana kadar devam edebileceği Para Politikası Kurulu kararıyla duyuruldu. Mayıs ayında da yıllık tüketici enflasyonu yükselmeye devam edebilir. Çünkü geçen yılki rakam yüzde 0.15 gibi çok düşük düzeyde. Mayıs 2014 verisi yüzde 1 civarında gerçekleşirse yıllık enflasyon çift haneyi görür.
■ Negatif gelişmeleri içeren bu enflasyon görünümü madalyonun bir yüzü. Madalyonun diğer yüzü ise daha pozitif, bir kere haziran ayı ile birlikte düşük baz etkisi geride kalacak. Enflasyonun düşmesi matematik olarak kolaylaşacak.
■ Bunun yanında kur etkisi geride kalmaya başlayacak. Hatta değerlenmekte olan TL'nin pozitif etkisi gündeme gelecek. Bunu üretici fiyatlarından da görebiliyoruz. Geçmiş aylarda yüzde 3'ün üzerine dahi çıkan üretici fiyatları nisanda yüzde 0.09 arttı. Bu durulmanın nedeni kurun gerilemesi. Eğer önümüzdeki dönemde kurda sermaye çıkışına bağlı sert yükselişler yaşamazsak, enflasyonda yeni bir kabarmayla karşılaşmayız. Hatta üretici fiyatlarında nisan ayında başlayan pozitif gidişin gelecek aylarda tüketici fiyatlarına da sirayet etmesi beklenebilir. Çünkü yurtiçi talep güçlü değil. Ama aynı zamanda ihracata çalışan bazı sektörlerde ortalamanın üzerinde fiyat artışları ile de karşılaşabiliriz.
■ Bu değerlendirmeler ışığında enflasyonda çift haneyi mayıs ayında görüp görmemek önemli değil. Önemli olan yükselişin devam edip etmeyeceği. Kurda yeniden bir sıçrama olmadıktan sonra mayıs ayında enflasyonun tepe noktasını yapmasını, sonra kısmı bir gevşeme eğilimine girmesini bekleyebiliriz.
SONUÇ: "Ne gördüğümüz, büyük ölçüde ne için baktığımıza bağlıdır." John Lubbock
