Haberiniz olsun Dünya Kupası dün başladı
FIFA Başkanı Sepp Blatter’in kadın futbolunu zerrece umursamadığına, o ihtiyar kafasında birtakım cinsiyetçi fikirler beslediğine dair yığınla hikâye var. Gerçi geçenlerde, daha şu yolsuzluk skandalı patlamadan ve istifa kararını açıklamadan önce “Ben kadın futbolunun babası sayılırım” dedi ama hikâye.
Kadın futbolunun erkek futbolu kadar çekici olduğunu iddia edecek değilim. Ama hiçbir spor sadece “erkek” sporu değildir, kadınlar da bu işi yapıyor ve müthiş yıldızlar çıkarıyor. Fakat Blatter’e bakarsanız kadın futbolunun erkek seyirci açısından daha cazip hale gelmesi için oyuncuların daha dar şortlar giyip daha dişi görünmesi gerekiyormuş. 2004’te bunu aynen böyle söylemişti. Kendini çok kibar zannederek şu cümleyi kurmuştu: “Kadınlar voleybolda olduğu gibi daha kadınsı formalar giymeli. Kadın oyuncular güzel. Affınıza sığınarak söylüyorum, zaten erkeklerden farklı kuralları var; mesela daha hafif topla oynamaları gibi. O karar da daha kadınsı bir estetik oluşturmak amacıyla alınmıştı. Neden formalarda da uygulanmasın?”
Kadınları yeterince çekici bulmadığından olsa gerek, yıldız oyuncuları bile tanımıyor Blatter. Yüz karası vakalarla tescillenmiştir. FIFA Yılın Futbolcusu ödülleri verilirken Brezilyalı orta saha oyuncusu Marta diye, gidip başka bir kadını kucaklamıştı “En iyisi sensin, bir tanesin Marta” diyerek ki, Marta yıllarca üst üste “yılın en iyisi” ipini göğüslemiş, dünyaca tanınan bir topçu.
Ronaldo ile Messi’nin el değiştire değiştire her yıl aldığı ödülü kastediyorum. O ödülün kadın yıldızlarından biri de ABD’li santrafor Alex Morgan. Onu da tanımıyor Blatter. Morgan kendisi anlattı Time Dergisi’ne: “Defalarca cinsiyetçi muameleye maruz kaldım. Daha da kalacağım. Ama esas şok edici olay, Yılın Futbolcusu ödül töreninde Blatter ve diğer FIFA yöneticilerinin beni tanımamasıydı. İlk üçe girdiğim halde...”
Üstelik Morgan’ın “güzel bir kadın” olduğunu da çekinerek söylemem gerekiyor. Şimdi Kanada’daki Dünya Kupası’nda yıldızı en fazla parlamaya aday futbolculardan biri olarak gösteriliyor.
ABD’li futbolcu Julie Foudy’nin de bir hikâyesi var. Fransa’daki 1998 Dünya (Erkek!) Kupası için grup kuraları Marsilya’daki Velodrome Stadı’nda muhteşem bir şovla çekilmişti. 1 milyar kişinin TV’den canlı izlediği şova Foudy de davet edilmişti ve Blatter konuşmasında hiç utanıp sıkılmadan Foudy’yi güzel olduğu için çağırdıklarını söylemişti. Yıldız futbolcu olduğu için değil!
SUNİ ÇİM DAVASI
Cinsiyet ayrımcılığı forma ve endam beğenmemekle, hafif topla sınırlı değil. FIFA kalktı, 2015 Kadınlar Dünya Kupası için yapay zemin kararı aldı. Oysa bugüne kadar hiçbir erkek kupası suni çimde oynanmadı. Kadınlar “Suni çimde sakatlık artar, oyun temposu düşer” diye ayaklandı. Ve 13 ülkeden 84 kadın futbolcu, FIFA ile Kanada Futbol Federasyonu’nu cinsiyet ayrımcılığından mahkemeye verdi. Ancak bu kadınlara kendi federasyonları bile ihanet etti. FIFA’dan yılda yüz binlerce dolar alan federasyonlar, davacı sporcuları milli takımlardan kesme tehdidiyle, davanın geri çekilmesini sağladı. Erkek turnuvalarında mevcut zemine taze çim döşeyen FIFA, kadın isyanından hiç etkilenmedi, pişkin pişkin döşetti suni çimleri. Kanada Futbol Federasyonu milyonlarca dolar harcadı bu işe.
CİNSİYETÇİ ÜCRET
FIFA’nın kadın sahasıyla ilişkisi böyle. Dünya futbolunu yöneten organın yönetim katı da farklı değil. Kadınlar ısrarla üst düzey pozisyonlara getirilmiyor, 27 kişilik icra komitesinde sadece 3 kadın üye var ve bunların hiçbiri başkan yardımcısı değil. Futbolcu kazançları arasında cinsiyet uçurumuna hiç girmiyorum, çünkü erkek futbolu devasa ekonomik hacmi olan bir sektör. Ancak bir fikir vermek için dünyanın en pahalı kadın futbolcusunun yılda 400 bin dolar kazandığını belirteyim; o da ABD’de. Ronaldo’yu filan bir kenara bırakın, ABD’nin adı sanı bilinmeyen erkek futbolcuları bile yılda ortalama 7 milyon dolar kazanıyor.
Şimdi rüşvet ve kara para aklama skandalıyla birlikte FIFA yönetimindeki bütün kirli çamaşırlar ortaya döküldü. FBI’a öterek operasyonun yapılmasını sağlayan Chuck Blazer’ın ardından eski başkan yardımcısı Jack Warner da “her şeyi anlatacağını” söyledi. Ve skandal arası yeniden başkan seçilen Sepp Blatter, artık çekileceğini açıkladı.
Dün Vancouver’da başlayan Kadınlar Dünya Kupası, “Blatter sonrası” ilk büyük turnuva olacak. Bu nedenle kadına ayrımcılığın da geçmişte kalacağına dair umutlar var. FIFA tepe yönetimine kadınların getirilmesi; kadınların da çim sahada oynaması ve ücret eşitliği gibi. Hatta Brezilyalı yıldız Marta’ya bakılırsa, Blatter’in koltuğunu artık bir kadına terk etmesi gerekiyor. Hayırlısı.
