Müzik bitince ne oluyordu?

Yine korkulan oluyor. Hepimizin yakından bildiği ama piyasaların uzun süredir görmezden geldiği, fiyatlamak istemediği riskler hem de arka arkaya ortaya çıkıyor.

- Şapka düştü kel göründü.

BloombergHT ailesine katılarak ekonomi medyasına adım atmadan önce uzun sayılabilecek bir süre yabancıların “trader” dediği bizdeki karşılığı “fon yöneticiliği” olan işi yapıyordum. İstanbul ve Londra’da bu işi sürdürürken gerçekte yaptığımız risk almaktan ibaretti.

Çalıştığımız şirketlerin bize tahsis ettiği borçlanma limitlerini yine uymamız gereken “maksimum risk kriterleri” doğrultusunda kullanarak “sıfır” kâr-zarar ile başladığımız yılı çeşitli finansal ürünleri alıp/satarak hedeflenen yerde bitirmeye çalışıyorduk.

Hepimiz aynı raporları okuyor, aynı ekranlara bakıyor ve bir anlamda da aynı şeyleri yapıyorduk. Oyunun kuralı şuydu: Risk alacaksın, hatta senin alman yetmez müşterine de aldıracaksın. Sonra da işler karışmaya başladığında portföyündeki riski en erken sen boşaltacaksın.

Kısaca müzik çaldığı sürece oyuna devam, bittiğinde ise oturacak bir sandalye bulacaksın. Bunu anlatmamın sebebi şu. ‘Trader’lar sürü psikolojisi ve kâr maksimizasyonu güdüsü ile hareket eder ve piyasa hep aynı korku ile yaşar: Müzik bitti mi?

- ABD büyüyor, faiz artırımı yakın.

Piyasa için “müziğin bittiği” algısını yaratabilecek en önemli risk, FED’in faizleri artırma ihtimali. Aslında son derece zeki olan piyasa oyuncuları FED’in elbet bir gün faiz artıracağını biliyordu. Hatta 2015 Haziran ayı itibarıyla ilk artırımı fiyatlamışlardı bile. Ancak müziğin ritmine kapılan ve kâr hanesinde yazan rakama odaklanan ‘trader’lar bir “hikâye” satın almıştı. Bu hikâye şuydu: FED; faizleri çok yavaş, piyasanın canını acıtmadan artıracak!.

- Ama evdeki hesap çarşıya uymuyor.

ABD ekonomisi 2. çeyrekte yüzde 4 ile müthiş bir büyüme yakalıyor, ABD’deki kişisel tüketim deflatörü (enflasyon) yüzde 1.7’leri buluyor ve hatta piyasa dostu Yellen komitede aşırı güvercin kaldığı için eleştiriliyor. Dolayısı ile piyasa huzursuz. “Bırakın 2015 Haziran’ı, nisanda artırım başlar ve şu an ‘0’ olan faiz 2015 sonunda yüzde 1 olur” yorumları yazılmaya başladı. Bu senaryo doğru çıkarsa mart ayından beri alınan “riskli varlıkların” acil bir şekilde boşaltılması lazım.

- Jeopolitik riskler artık heybeye sığmıyor.

Müziğin bitmesi algısı için önemli diğer konu jeopolitik riskler. Mısır’ı, Suriye’yi, IŞİD’i, Gazze’yi görmeyen piyasa Rusya - Batı düellosunun ortasında kaldı. Rusya büyük pazar, ABD ise oyun kurucu. AB ve ABD bir araya geldiğinde ise nerede ise kapitalizmin tamamı. Enerji yaptırımları, Rus bankaları, düşen uçaklar piyasaların gerekirse 7-8 derece miyopik bakacak gözleri için bile çok net! Yani bu cephede de “müzik çok cızırtılı”.

Toparlıyorum..

Geçen yazıda da bahsettiğim üzere önümüz kış; yorganlar yeniden çıkacak, şemsiyeler yeniden açılacak.

Pardon, “Biz şemsiyemizi yeni kapatmıştık!” mı dediniz?