Yakın basın özgürlüğü ve demokrasi tarihimiz
UZAK tarihimizi iyi biliriz de, yakın tarihimizi çabuk unuturuz.
Çünkü uzak tarihle ilgili konuşmak, ahkâm kesmek kolaydır.
Tutarlılık aranmaz.
Kafanıza göre çarpıtabilir, meşrebinize göre ele alabilir, keyfinize göre sonuçlar çıkarabilirsiniz.
Yakın tarih ise daha somuttur. Daha belgelidir. Dahası yaşayanları hayattadır.
Yalanı çok fazla kaldırmaz. Çarpıtmayı da.
İşte o yüzden bugün yakın tarihimizden bazı rakamlar vermek istiyorum.
Çok değil, 50-60 senelik bir yakınlık. Demokrat Parti döneminden. Bakalım neler göreceksiniz.
İşte size tarih:
Aralık 1953: CHP'nin Ulus Gazetesi'ne el konuldu.
8 Mart 1954: Basını sıkı kontrol altına alan ve cezaları yükselten Basın Kanunu kabul edildi. Hakaret suçuyla yargılananlara iddialarını mahkemede ispat hakkı tanınması isteği reddedildi.
7 Ağustos 1954: Millet Gazetesi sahibi Fuat Arna bir yazısında Adnan Menderes'e hakaret ettiği gerekçesiyle tutuklandı.
18 Ağustos 1954: Millet Gazetesi yazarı Nurettin Ardıçoğlu ve Yazı İşleri Müdürü Hüsnü Söylemezoğlu 7'şer ay hapis cezasına çarptırıldılar.
28 Ağustos 1954: Emekli General Sadık Aldoğan, adliyenin manevi şahsiyetine hakaret ettiği gerekçesiyle tutuklandı.
23 Eylül 1954: Yeni Ulus'taki yazıları nedeniyle Hüseyin Cahit Yalçın, Cemal Sağlam ve İbrahim Cüceoğlu hapis, Nihat Erim ise para cezasına çarptırıldılar.
1 Aralık 1954: Hüseyin Cahit Yalçın,
hükümetin manevi kişiliğini tahkir ettiği gerekçesiyle 26 ay hapse mahkûm oldu ve 79 yaşında hapse girdi.
20 Mayıs 1955: Akis Dergisi yazarı Cüneyt Arcayürek tutuklandı.
23 Haziran 1955: Cüneyt Arcayürek, "Hükümetin nüfuzunu kıracak neşriyat yapma ve suçunu ısrarla sürdürme ihtimali bulunmasından dolayı" 6 ay hapse mahkûm oldu.
16 Eylül 1955: İzmir'de Sabah Postası Gazetesi kapatıldı, başyazarı ve Yazı İşleri Müdürü Orhan Rahmi Gökçe tutuklandı.
19 Eylül 1955: Muhalif yayınlarından dolayı Ankara Ulus Gazetesi süresiz, Hergün, Hürriyet ve Tercüman gazeteleri ise 15 gün süreyle kapatıldı.
Hükümetin kâğıt tahsisleri nedeniyle gazeteler 6 sayfaya indirildi.
2 Mart 1956: Şinasi Nahit Berker, Cumhurbaşkanı'na hakaretten 1 yıla mahkûm oldu.
29 Nisan 1956: Gazeteciler Oktay Ekşi, Hikmet Tanılkan, Altan Öymen, Aydın Köker ve Seyfettin Turhan, Ankara'da götürüldükleri karakolda hakarete uğradılar.
7 Haziran 1956: DP'nin hazırladığı yeni Basın Kanunu kabul edildi. Hürriyet Partisi adına konuşan Turan Güneş, "Bu kanunla değil basın özgürlüğü, basın bile kalmayacak" dedi.
9 Haziran 1956: Halk Gazetesi toplatıldı.
15 Haziran 1956: Akis Dergisi toplatıldı.
22 Temmuz 1956: Akis Dergisi yine toplatıldı.
4 Ağustos 1956: Ulus Gazetesi toplatıldı.
14 Eylül 1956: Akis Dergisi toplatıldı.
28 Eylül 1956: Maliye, İstanbul'da
Hazine'ye ait 10 bin arsa ve 500 binayı satışa çıkardı.
11 Şubat 1957: İnönü'nün damadı ve Akis Dergisi başyazarı Metin Toker tutuklanarak cezaevine koyuldu.
14 Şubat 1957: Başbakan Menderes, Kocatepe Camii'nin yapımı için 100 bin TL bağışladı.
11 Nisan 1957: Halk Gazetesi sahibi Ratip Tahir Burak, bir karikatürü nedeniyle tutuklandı.
17 Nisan 1957: Atatürk Orman Çiftliği'nden arazi satılmasına olanak tanıyan yasa kabul edildi.
11 Mayıs 1957: Zaman Gazetesi'nden Nusret Safa Coşkun ve Rıfat Ekinci, birer yıl hapse mahkûm oldular.
27 Mayıs 1957: Demokrat İzmir Gazetesi 1 ay süreyle kapatıldı.
6 Temmuz 1957: Türkiye Gazeteciler Sendikası, hükümet kararıyla bir süre için kapatıldı.
29 Ekim 1957: Seçim günü Mersin'de bir CHP'linin öldürülmesine ve Gaziantep'te çıkan olaylara yayın yasağı getirildi.
Ulus Gazetesi, Bülent Ecevit'in bir yazısı nedeniyle bir kez daha kapatıldı. Ülkü Arman 1 yıl, Halim Büyükbulut 14 ay hapse mahkûm oldu.
6 Mayıs 1958: Ulus Gazetesi Yazı İşleri Müdürü Nihat Subaşı, 8 aylık hapis cezası için cezaevine konuldu.
7 Mayıs 1958: Ulus yazarı Şinasi Nahit Berker, 8 aylık cezasını çekmek üzere cezaevine konuldu.
8 Mayıs 1958: Yeni Gün Gazetesi Yazı İşleri Müdürü Orhan Tokatlı, 34 günlük cezası için cezaevine konuldu.
8 Mayıs 1958: Milliyet Gazetesi 15 gün süreyle kapatıldı.
9 Mayıs 1958: Yeni Gün ve Akis 1'er gün süreyle kapatıldı. Sorumlu müdürler Altan Öymen 10 ay, Tarık Hololu 16 ay hapis cezasına çarptırıldı.
14 Mayıs 1958: Akis'in sorumlu müdürü Ziya Ademhan 1 yıl hapse mahkûm edildi.
28 Mayıs 1958: Hür Bilek Gazetesi kapatıldı, sahibi Abdülkadir Gürol ve yazarı İsmail Aras 1'er yıl hapse mahkûm edildi.
28 Mayıs 1958: Akis Dergisi Yazı İşleri Müdürü Yusuf Ziya Ademhan 3 yıl, başyazarı Metin Doker 1 yıl hapse mahkûm edildiler.
2 Haziran 1958: İsmet İnönü'nün İstanbul'da yaptığı basın toplantısına yayın yasağı getirildi.
5 Haziran 1958: Özdilek Gazetesi sahibi Gültekin Arda, 9 ay hapis cezasına çarptırıldı.
6 Haziran 1958: Ulus Gazetesi'nden Ülkü Arman ve Oktay Verel 1'er yıl, zaten cezaevinde bulunan Şinasi Nahit Berker ve Nihat Subaşı da 4'er ay hapis cezasına çarptırıldılar.
25 Haziran 1958: Ulus Gazetesi'nden Ülkü Arman, 1 yıl hapis cezası daha aldı.
3 Kasım 1958: Ulus Gazetesi 1 ay süre ile bir kez daha kapatıldı.
30 Kasım 1958: Metin Toker ikinci kez 1 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Demokrat Parti'nin ilk 8 yıllık döneminde 811 gazeteci hapse girdi.
Son iki yılı da yarın yazalım. Bugüne sığmadılar.
NE ZAMAN ADAM OLURUZ?
Her neslin kendi payına düşen acıları ve keyifleri yaşadığını ama hiçbir şeyin sonsuz olmadığını anladığımız zaman.
