Dışişleri Bakanı Davutoğlu'nun benzetmesi doğru mu, Mavi Marmara Türkiye'nin 11 Eylül'ü mü?
‘Davutoğlu haklı, Mavi Marmara Türkiye’yi 11 Eylül kadar sarstı’
USAK Kurucu Bşk. ve USAK Gen. Koord. Doç. Dr. SEDAT LAÇİNER:
Her benzetme gerçeğin bir kısmını dışarıda bırakır ama Davutoğlu’nun burada kastettiği şeyi ben anlıyorum. Kurtuluş Savaşı’ndan bu yana bir başka ülkenin askeri ilk defa Türk vatandaşlarına açık denizde saldırdı. Yani ortada bir savaş yokken üniformasız vatandaşlara saldırdı. Bunun eşi benzeri yok, dolayısıyla bu Türkiye’de şok etkisi yarattı. Türkiye’yi sarsması anlamında 11 Eylül’ün Amerika’da yarattığı etkiye benzer bir etki bıraktı. Bu bağlamda böyle bir benzetmeyi haklı bulurum. HSBC saldırısına benzeyen saldırılar Türkiye’de çok oldu. PKK Ankara’da, İstanbul’da birçok büyük saldırı yaptı. Onun için bir olayda kaç kişinin öldüğünden ziyade “ne kadar sıklıkla oluyor, ne kadar şaşırtıyor” ona da bakılmalıdır.
‘Abartılı ve yersiz bir benzetme, 11 Eylül tüm dünyayı sarsmıştı’
Milliyet Gazetesi Dış Politika Yazarı SAMİ KOHEN:
Mavi Marmara saldırısı ile 11 Eylül saldırılarının benzetilmesi biraz yersiz ve çok abartılmış bir benzetmedir. Duyduğumda çok şaşırdım, çünkü Davutoğlu kelimelerini iyi seçen, açıklamalarında denge gözeten bir kişidir. 11 Eylül olayını teröristler yapmıştır ve Amerika’daki sivilleri hedef almıştır. O çok sarsıcı bir olaydı ve meydana geliş şekliyle tarihte bir ilkti. Mavi Marmara olayı ise çok farklı bir olay, sayın bakan kusura bakmasın 11 Eylül bütün dünyayı sarsan bir olaydır. Mavi Marmara olayının da sarsıcı etkisi oldu ama 11 Eylül’le kıyaslanacak gibi değil. Türkiye olarak Mavi Marmara olayı ile ilgili büyük bir hassasiyet gösteriyoruz ama dışarıdaki algı çok farklı. 11 Eylül saldırısı ABD sınırlarını aşan bir dünya olayıdır, Mavi Marmara ise Türkiye ve İsrail arasındaki bir olaydır.
‘İstanbul’daki bombalamalar ve Habur’dan girişler daha önemliydi’
Yeditepe Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. CENGİZ OKMAN:
Milat kabul edilecek olay, toplumun tümü üzerinde bir etki yaratacak ve herkes tarafından kabul edilecek olaylardır. 11 Eylül saldırısı bu bakımdan bütün Amerikan toplumunu şoka soktuğu, dünya piyasalarında şok etkisi yarattığı ve Batı kapitalizmi üzerinde bir darbe algısı oluşturduğu için bir milat olarak kabul edilebilir. Belli grupların Mavi Marmara üzerinden yaptıkları yargılamalarını tüm ulusa mal ederek “bir gün yaratılması imajı” toplumun değer yargılarının hepsini kapsamaz.
Ayrıca Amerika dışarıdan beklenmedik bir şekilde vuruldu. Mavi Marmara olayında ise hazırlıksız ve yanlış hazırlıklı politik ve teknik açıdan pek çok hatalarla dolu bir hareketin başlaması sonucu, gelmesi aşikâr olan bir reaksiyon meydana geldi.
Ulusal konsensüs oluşturulmadan birden harekete geçerek siz yanlış bir şey yapıyorsunuz, mantıken miladı siz hazırlamış oluyorsunuz. Ulusal kurtuluş hareketini başlatırsınız ve ulusal kurtuluş hareketi birdenbire beklenmeyen bir sonuca ulaşır, bu bir milattır.
HSBC Bankası, İngiliz Konsolosluğu ve sinagoga yapılan toplu saldırılar gerçekten beklenmedikti ve şok etkisi yarattı. El Kaide o olayı milat ilan edebilir, hakikaten görülmemiş bir başarıdır onlar açısından.
İkincisi Habur’dan geçen grupların yarattığı şok. Zaten sorgulama açılmış olan devlet otoritesine olan inancı sarsıp bir sürecin birdenbire çok üst kademelere atlamasına sebep olacak bir şok etkisi yarattı. Bu bence daha önemliydi.
‘Mavi Marmara İsrail için bir askeri başarısızlıktır, vahim bir olaydır’
Şalom Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni İVO MOLİNAS:
Mavi Marmara olayı İsrail için tam bir başarısızlıktır. Hatta bunun ötesinde ciddi bir askeri
beceriksizliktir. Her ne kadar İsrail yıllardır kendisini yok etmeye ant içmiş kimi komşuları yüzünden savunma refleksini orantısız geliştirmişse de, sivil insanları her ne gerekçe ile olursa olsun öldürmesi vahim bir olaydır.
11 Eylül New York saldırısında ölenlerin durumunu bu gemiyi organize eden ve katılan sivillerin yardım veya başka amaçlarıyla karşılaştırırsanız, Mavi Marmara olayının Türkiye’nin 11 Eylül’ü olup olmadığına ilişkin daha doğru bir karar verme olanağına sahip olursunuz.
