Daha ucuza internet kullanabiliriz!
Telekomünikasyon sektörünün fiber meselesinin, diğer bir ifadeyle ev ve işyerlerindeki internet, mobil cihazların baz istasyon bağlantılarındaki etkin rolüyle geniş bant konusunun çözülmesi için yeni Ulaştırma Bakanı Ahmet Arslan epeyce mesai harcayacak gibi görünüyor. Türk Telekom, Turkcell ve Vodafone arasında ciddi tartışma konusu olan fiber altyapı konusunda en rahat olan taraf şüphesiz en fazla fiber kabloya sahip olan Türk Telekom. Ancak diğer iki operatör de altyapı sorununun optimum maliyetle çözülmesi için lobi yapıyor, çaba sarf ediyor.
İnternet hizmetlerinin omurgası geniş bant konusunda Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan ve Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Başkanı Dr. Ömer Fatih Sayan’ın geleceğe yönelik net bir politika belirleyip sektörün sağlam temeller üzerinde gelişmesi için strateji belirlemeleri şart.
Fiber altyapı ya da geniş bant meselesi sadece bir altyapı sorunu olarak kendini göstermiyor. Aynı zamanda sektörde rekabeti ve hizmet kalitesini de etkiliyor. Eğer sektörde kurallar net bir şekilde konulup denetimi de yapılmazsa bambaşka bir tablo ortaya çıkacaktır.
Şöyle ki, Türk Telekom, geniş bant konusunda diğer operatörlere de toptan hizmet veriyor. Mesela ev ve işyerleri için internetin toptan satışını Türk Telekom yapıyor. İnterneti toptan alan şirketler, perakende hizmetlerinin bedelini, kâr marjını koyup tüketiciye pazarlıyor. Ancak Türk Telekom’un toptan, TT Net’in ise perakendede hizmet veriyor olması sektörde ve telekomünikasyon bürokrasisinde tartışılıyor.
Çünkü geniş bant hizmetlerinde (ev ve işyerlerindeki internet) sektör aşağıdan Türk Telekom, yukarıdan TT Net’in baskısında kalıyor. Dolayısıyla perakendede rekabet için bir düzenleme gerekiyor. Port (sabit fiyat) ve transmisyonda (tüketiciye verilen değişken fiyat) BTK’nın belirleyici rolü söz konusu. Perakende ve toptan fiyatın düzenleyici kurullar tarafından değil de sektörün etkin bir oyuncusu tarafından belirleniyor olması sıkıntının ana kaynağını oluşturuyor. Ama sorumlu olan taraf kamu ya da regülasyon yetkisi olan kurumlar...
Eğer telekomünikasyon sektöründe faaliyet gösteren şirketler toptan hizmet aldığı şirketin, perakende oyuncusuyla bir düzenleme olmadan rekabet etmeye devam ederlerse, fazla yaşama şansları olmaz. Böyle devam etmesi halinde de zarar haneleri büyür ve sonra dükkânı kapatırlar.
Özetle, BTK’nın piyasaya, port ve transmisyon fiyatlarının belirlenmesine yetkisi dahilinde müdahale etmesi gerekiyor.
BTK 4.5G OPERATÖR DAĞILIMINI NE ZAMAN AÇIKLAYACAK?
Yapılan epeyce tartışma sonrası, Turkcell, Vodafone ve Türk Telekom’un yoğun reklamlarıyla, 1 Nisan 2016’da 4.5G’ye geçtik. 2 aylık bir süre dolduğuna göre hangi operatörün ne kadar başarılı olduğunu merak etmiyor musunuz?
Bu konuda Türkiye olarak iyi bir sınav vermedik. Çünkü altyapının hiçbir yerinde yerli şirketlerimizin ürünleri ve yerli teknoloji yok. Tamamına yakını ithal ürünlerden oluşuyor. Özellikle yerlilik kriterlerini çok yükseğe çekerek bu şartların kısa sürede karşılanmayacağını dikkate almadan ihaleye çıkan ve 4.5G’de hizmete geçilmesini onaylayan kamu kurumlarının başarılı oldukları ve görevlerini ülke menfaatini önceleyerek yaptıkları konusunda soru işaretleri var. Çünkü halen daha ihale kriterlerine ne derece uyularak 4.5G altyapısı kurulduğuna dair verilmiş bir cevap yok.
Hatta ihale şartlarına uymayan GSM operatörlerine müeyyide de uygulanmadı. Çünkü kullanacak yerli teknoloji yoktu. Daha önemlisi Türkiye’nin şartlarını dikkate almadan ihale şartnamesi yazanları eleştirenler de olmadığından, Savunma Sanayii Müsteşarlığı’nın desteğiyle, Aselsan-Netaş- Argela konsorsiyumu tarafından geliştirilen yerli baz istasyonu ULAK’ı kullanan operatör de olmadı. Hizmete sokulmayan az sayıdaki ULAK siparişleriyle geçiştirildi.
Evet, bütün bunlara cevap alamadık, ama umarım BTK’nın açıklayacağı ilk çeyrek raporda, 4.5G’de operatör dağılımını öğrenebiliriz. Böylece hangi operatörün ne kadar aboneye ulaştığının kritiğini yapma imkânımız olur.
