Türkiye'ye ne getirecek?
Türk Akımı ilk gündeme geldiğinde bu boru hattı çeşitli yönleriyle tartışılmıştı. En baştaki eleştiri konusu, Türkiye’nin enerji merkezi olmasına katkı sunmaktan ziyade, enerji tedarikini sağlamlaştıracağı, kaynak çeşitliliği sağlayacağı ve enerji koridoru olunmasına katkı sunacağı yönündeydi. Ancak kısa sürede köprünün altından değil çok su akması, adeta seller, baskınlar yaşandı ve Rusya-Türkiye arasındaki her şey değişti. Enerji mevzuu tek başına etkin parametre olmaktan çıkıp iki ülkenin dostluğunu güçlendirme özelliği daha değerli hale geldi. Bu sebeple tek başına Türk Akımı’nın ülkemize ne getirip ne götüreceğine, diğer enerji nakil hatlarını nasıl etkileyeceğine takılmak yerine büyük resme bakmak gerekiyor. Elbette “Türk Akımı Projesi’nde her şeyi kabul edelim” demiyorum, ama iki tarafın her alanda kazanımlarının sürdürülebilir olmasına dikkat edilmesi gerekiyor.
RUSYA İLE YENİ GÜNDEM: SAVUNMA SANAYİİ
Türk Akımı için hükümetler arası anlaşma Enerji Bakanı Berat Albayrak ve Rus Enerji Bakanı Aleksandr Novak tarafından iki liderin, Erdoğan ile Putin’in önünde imzalandığında, asıl serüvenin şimdi başlamış olduğunun da görülmesi gerekiyor.
Fakat büyük resimde, Türk Akımı’nın Türkiye’nin kazanımlarını etkilememesi, Rusya ile doğalgaz sözleşmelerinde tartışılan indirimlerin sadece alım miktarına entegre edilmemesi ve enerji politikalarında Batı’nın Türkiye’ye anlatacağı hikâyelere itibar edilmemesi birinci şart. Zira Rusya, Avrupa Birliği’ne Almanya üzerinden gaz veriyor ve Kuzey Akım-2 içinde büyük Avrupalı şirketlerle imzalar atıldı. Dolayısıyla Türk Akımı’nın sadece ülkemiz için gaz sağlamakla kalmayıp Avrupa’ya uzanması ihtimal dahilinde.
Ukrayna, sadece doğalgaz için değil her açıdan Avrupa ve Batı için sorun olmaya devam edebilir. Türk Akımı doğrudan gaz alımı için önemli. Çünkü Türkiye bu hatla Rusya’dan yeniden gaz alım ilişkisine girmeyecek, Batı Hattı’ndan aldığının yerine konumlandıracak. Ukrayna devre dışı kalacak. Bu sebeple ABD, bu hattı eleştiriyordu, artık söyleyecek sözü kalmamış olmalı.
Rusya dışında Türkiye’nin gündeminde olan tek doğalgaz boru hattı TANAP’tır. İran, İsrail veya Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin gazı şu günlerde hem tartışmalı, hem de geleceği meçhul olduğundan, Rusya ile büyük resmi büyütüp işimize bakmamız gerekiyor. Türk Akımı’nın kara tarafının Türkiye açısından projelendirmesi iyi yapıldıktan sonra Rusya ile savunma sanayii, bölgesel güvenlik politikaları gibi çok daha önemli ilişkileri tartışmamız daha önem arz ediyor.
ENERJİ KONGRESİ'NE KATILIMLA VERİLEN MESAJ
Dünya Enerji Konseyi’nin en önemli etkinliği olan Dünya Enerji Kongresi’nin Organizasyon Komitesi Başkanı Murat Mercan ile daha önce bir araya geldiğimizde, Türkiye hain darbe girişimini yaşamamıştı, ancak uçak düşürme sonrası Rusya ile devam eden sorunlar da devam ediyordu. İşte böyle bir atmosferde beklenti Batı’dan daha fazla üst düzey katılımdı. Fakat Türkiye-Rusya ilişkileri düzeldi, başta Amerika olmak üzere Batı ile münasebetler ise yerini daha karamsar havaya bıraktı. Suriye ve Irak’taki karışık durum giderek daha sorunlu hale gelirken, Türkiye ve Rusya’nın bölgede yakınlaşan politikalarının Dünya Enerji Kongresi’ne de yansıdığını söylemek mümkün.
Bu çerçevede 23. Dünya Enerji Kongresi’nin ana temasının “Yeni Ufukları Kucaklamak” olduğu düşünülürse, Türkiye için yeni ufukların anlamının kongreye en üst düzeyde, en yoğun katılımı gerçekleştiren Rusya ile bölgedeki güvenlik problemleri dahil her alanda yakınlaşmak olacağını tahmin etmek zor değil.
