Uçuş kalitesi nasıl yükseldi?
Spike Aerospace, geçtiğimiz günlerde süpersonik uçağı S-512’nin tasarımını açıkladı. Saatte 1931 km ile ses hızından 707 km daha hızlı uçacak bu iş jetinin hiç penceresi olmayacak. Bunun yerine uçak kabininin kenarları ekranlarla kaplanacak. Ekranlar, uçak gövdesinin üstünde yer alan kameralar sayesinde dışarıdaki ortamı ya da film, fotoğraf gibi istenilen görüntüyü kabin içine yansıtacak. Böylece yolcularına harika bir uçuş deneyimi sunacak S–512; 2018’de gökyüzüyle buluşacak. 60–80 milyon dolar civarında liste fiyatına sahip olacak uçak, Atlantik Okyanusu’nu birkaç saatte aşabilecek. Teknoloji sayesinde geldiğimiz noktanın öncesinde, insanoğlunun uçmak adına ne gibi süreçlerden geçtiği ise oldukça ilginç detaylar içeriyor.
1010-CEVHERİ’NİN DENEMESİ
Farablı yazar ve sözlük bilimi uzmanı İsmail bin Hammad el Cevheri, çeşitli meziyetlerinin yanı sıra uçuş bilimiyle ilgili de çalışmalar yapmış. Cevheri uçuş denemesi yapmak için tasarladığı ahşap kanatları kollarına bağlayarak Nişabur’da bir caminin damına çıkıp atlayışını gerçekleştirmiş. Bir müddet havada süzülmeyi başaran Cevheri, maalesef inişte çakılarak hayatını kaybetmiş. Hezarfen’den Da Vinci’ye birçok kişiye ilham kaynağı olan Cevheri’nin uçuşu, şu an pek çok kaynakta ilk denemelerden biri olarak gösteriliyor.
1632-HEZARFEN’İN UÇUŞU
Evliya Çelebi’nin Seyahatnâme’sine göre 17’nci yüzyılda Osmanlı’da yaşamış Müslüman Türk bilgini Hezarfen Ahmet Çelebi, kendi geliştirdiği kanatlarla Galata Kulesi’nden Doğancılar Meydanı’na 3.382 metre uçarak ilk başarılı uçuşlardan birini gerçekleştiren insanlar arasında yer alıyor. Ancak Hezarfen, bu başarısına rağmen dönemin padişahı IV. Murad tarafından Cezayir’e sürülmekten kurtulamıyor.
1903-WRIGHT KARDEŞLER
Orville ve Wilbur Wright, dünyanın ilk motorlu uçağını imal edip bu uçakla 17 Aralık 1903’te ilk uçuşu gerçekleştirerek günümüz havacılığının temellerini attı. Bugün uçaklar, Wright kardeşlerin icadının aerodinamik prensipleri temel alınarak tasarlanıyor. İlk uçuş günümüzde Kuzey Carolina araç plakalarında “first in flight” olarak kendini gösteriyor. İlk ticari uçuş 1 Ocak 1914’te pilot Tony Jannus tarafından Florida’nın Tampa Körfezi üzerinde gerçekleştirildi. Benoist XIV amfibi uçağıyla St. Petersburg’dan Tampa’ya uçan pilot yanında tek yolcu taşıyabiliyordu. St. Petersburg Belediye Başkanı Abram C. Pheil, 400 dolarlık biletle Benoist XIV uçağının açık kokpitine binerek ilk ticari uçuşta yolcu rolünü üstlendi. Bu uçuş sayesinde iki şehir arasında trenle 11 saatte ulaşılan mesafe uçakla 23 dakikada aşıldı. İlk ticari uçuş sonrası, 1919-1920’lerde de ilk havayolları kurulmaya başlandı. Böylece sivil havacılığın temelleri atılmış oldu.
1927-İLK TRANSATLANTİK UÇUŞU
Uçağın icadından sonra dünyaca tanınan birçok pilot, hiç durmadan uçarak Atlantik Okyanusu’nu aşmayı denedi. Ancak bu pilotların hepsi koca okyanusun ortasında kayboldu. Bu kadar pilot arasında, o zamanlar ABD Hava Posta Servisi’nde hizmet veren, adı sanı pek duyulmamış 25 yaşındaki Charles Lindbergh, 21 Mayıs 1927’de New York’tan Paris’e hiç durmadan uçmayı başardı. Lindbergh’in bu transatlantik uçuşu, kamuoyunun havacılığa karşı şüpheciliğini kırdı. Bu uçuştan sonra sadece ABD’deki havayolu yolcu sayısı, iki yılda yüzde 3 bin arttı.
1937-ZEPLİNLERİN SONU
Hidrojen gazıyla doldurulan hava gemileri (zeplinler), lüks seyahatin geleceği açısından umut vericiydi. Uçaktan daha yavaş ancak çok daha konforlu bir uçuş sağlayan bu gemiler, gelecek vaat ediyordu. Ta ki 1937’de New Jersey’de 36 kişinin ölümüyle sonuçlanan Hindenburg kazasına kadar. Radyo yayınıyla canlı olarak duyurulan kaza sonrası kıtalar arası zeplin seyahatine güven azaldı. Bu hava araçları yavaş yavaş kayboldu. Şu an zeplinler çoğunlukla reklam, kargo taşıma ve gözlem amaçlı kullanılıyor.
1948-İLK JET MOTORLU YOLCU UÇAĞI
İlk jet motorlu uçağın genellikle De Havilland Comet olduğu bilinir. Ancak, aslında jet motorlarıyla donatılarak uçuş yapan ilk uçak Vickers VC.1 Viking 1B’dir (Type 618 NeneViking). Deneysel olarak Rolls-Royce’un Nene motorlarıyla uçurulan uçak, saatte 668 km hız yapabiliyor ve 3.700 metre irtifaya çıkabiliyordu. Ticari bir uçuş gerçekleştirmeyen Type 618 Nene, sadece özel görevler için kullanıldı. İlk uçuşunu 1949’da yapan ve 1952’de hizmete giren De Havilland Comet ise bugünkü havayollarının kullandığı jet uçaklarının atasıydı. 13 bin metre irtifaya çıkabilen Comet, saatte 740 km hızla havacılıkta çığır açan uçaklar arasındaki yerini aldı. Comet, 4 adet Ghost 50 Mk 1 motoruyla yol alıyordu.
2001-11 EYLÜL OLAYLARI
11 Eylül 2001’de sadece İkiz Kuleler değil havacılıkla ilgili yıllardır süregelen çeşitli kurallar da yıkıldı ve yenilendi. Şu an havalimanlarında bu kadar detaylı aranmamızın, uçaklardaki sıkı kuralların temel nedeni 11 Eylül saldırılarıdır.
2009-BOEING 787 İLK UÇUŞ
Gövdesinde kompozit materyaller kullanılarak üretilen uçak Boeing 787 Dreamliner, havacılık endüstrisine damgasını vurdu. ABD’li Boeing, daha hafif, daha çevre dostu ve daha tasarruflu bir uçak üreterek sektörde fark yarattı. Birçok üretici de Boeing’in yolunu izledi ve kendi kompozit uçaklarını üretmeye başladı. İlk uçuşunu 2009’da yapan Dreamliner, daha geniş pencereler ve daha ferah bir kabinle 2011’de hizmete girdi. Çeşitli problemler yaşamasına rağmen 787, sektördeki pek çok yeniliğe öncülük etti.
1969-747 VE CONCORDE’UN İLK UÇUŞU
Havacılık endüstrisinin altın senesi olarak adlandırabileceğimiz 1969’da, “Gökyüzünün Kraliçesi” Boeing 747 ile efsanevi süpersonik uçak Concorde ilk uçuşunu yaptı. Jumbo jet 747, bir seferde 496 yolcu taşıyabiliyordu. Süpersonik Concorde ise saatte 2.179 km gibi oldukça yüksek bir hızla uçarak yolcularını 3.5 saatte Londra’dan New York’a ulaştırabiliyordu. Talihsiz kazalar geçiren Concorde’lar 2003’te emekliye ayrıldı. Concorde, Aerion ve Spike gibi firmalara geleceğimizin uçaklarını tasarlamada ilham kaynağı oldu. 747 ise ucuz seyahatin temellerini attı. İlk üretildiğinde birçok uçaktan yaklaşık iki kat daha fazla menzile sahip olan 747, şu an modern varyantlarıyla pek çok havayolunda hizmet veriyor.
Malezya’nın 777’sine ne oldu?
8 Mart Cumartesi saat 02.40’ta Malezya Havayolları’na ait Kuala Lumpur’dan Pekin’e giden MH370 sefer sayılı Boeing 777-200 tipi uçağın kalktıktan yaklaşık 2.5 saat sonra kuleyle irtibatı kesildi. 12 mürettebat ve 227 yolcu olmak üzere toplam 239 kişinin bulunduğu uçuştan son sinyal, uçak Vietnam’ın hava sahasına girmeye hazırlanırken alındı.
Yaklaşık bir haftadır devam eden çalışmalara rağmen net bir sonuç elde edilemedi. 777’ye ne olduğuyla ilgili ise net bir fikir ortaya konamadı. Kaybolan uçağın tipi, Boeing 777200, 1995’te hizmete sunulduğundan beri sadece bir ölümlü kaza geçirdi. 777’nin havacılık otoriteleri tarafından son derece güvenilir bir uçak tipi olarak biliniyor. Ancak teknoloji harikası 777’nin başına gelenlere, bugünün şartlarında bir cevap bulunamaması düşündürücü...
Türk havacılığının kilometre taşları
1010-İsmail bin Hammad el Cevheri’nin uçuş denemesi.
1632-Hezarfen Ahmet Çelebi, Galata’dan Doğancılar meydanına uçtu.
1633-Lagari Hasan Çelebi roket esaslı aracıyla Sarayburnu’ndan havalanıp denize indi.
1861-Bebekli Atıf Bey, tasarımını yaptığı, kanat, kuyruk ve pervane donanımlı uçakla başarısız bir denemede bulundu.
1909-Fesa Bey Fransız Hava Kulübü’nden uçuş belgesini alarak ilk bröveli pilotumuz oldu.
1911-Türk Hava Kuvvetleri kuruldu.
1914-Türk uçaklarının İstanbul-Kahire seferi 2500 km.
1925-Türk Hava Kurumu kuruldu. Vecihi Hürkuş Vecihi K-VI adını verdiği ilk Türk imalatı uçağını uçurdu.
1933-Havayolları Devlet İşletmesi (Türk Hava YollarıTHY) kuruldu.
1944-İlk Türk Yolcu Uçağı NU.D 38 İstanbul-Ankara uçuşunu yaptı.
1977-Türkiye’nin ilk özel havayolu şirketi, Bursa Sönmez Havayolları kuruldu.
2006-THY, etnik taşıyıcılıktan uluslararası havayolu ligine yükselmeye başladı.
2009-Yerli üretim T129, Atak Helikopteri ilk uçuşunu gerçekleştirdi.
2010-Yerli üretim insansız hava aracı ANKA ilk uçuşunu gerçekleştirdi.
2013-Yerli üretim Hürkuş uçağı ilk uçuşunu gerçekleştirdi.
2013-Türk firmaları ilk kez Bahreyn Airshow’da bir araya gelerek kendi ürünlerini sergiledi. Atak helikopteri gösteri uçuşu yaptı.
