ABD uçuşlarında THY'ye çelme
Dünyadaki bütün havayolları için Amerika uçuşlarının çeşitliliği ve sıklığı çok önemli. Ancak Amerika hattındaki yoğun uçuşlar aynı zamanda bu ülkeye girişlerde, pasaport ve gümrük kuyruğundaki yoğunluk ve güvenlik kontrolleri sebebiyle bazen işkenceye dönüşebiliyor. Amerikalılar bunun çaresini bulmuşlar, ama ayrıcalık tanıdıkları ülkeler ve havayolları için uyguluyorlar. ABD, bu amaçla çeşitli ülkelerin havalimanlarında, Hudut Geçiş Ön Kontrol Tesisleri (Border Preclearance Facilities) işletiyor. ABD Gümrük ve Hudut Muhafaza Memurları tarafından yönetilen bu tesislerde, ABD’ye uçacak yolcular, GümrükGöçmenlik, Kamu Sağlığı ve Tarım Departmanı’nın incelemelerinden geçiyor. Bu incelemeler sonrasında uçağa binen yolcular, ABD’deki havalimanlarına vardıklarında dış hat yolcuları gibi bazen 3-4 saat sürebilen gümrük ve hudut geçişi kuyruklarında beklemiyorlar. İç hat yolcusu gibi karşılanıyor, ön kontrolden geçiyor ve herhangi bir incelemeye tabi tutulmadan havalimanından ayrılıyorlar. ABD içinde bağlantılı uçuş varsa, bu uçuşun kaçma riski de azalıyor. Bölgemizde Türk Hava Yolları’nın (THY) en önemli rakiplerinden biri olan Abu Dabi merkezli Etihad da artık bu avantajlardan faydalanan havayolları arasından yer alıyor, Emirates Havayolları ise sırada... Ortadoğu’daki ön kontrol tesisleri, Etihad’ın talepleriyle, ilk olarak Abu Dabi Havalimanı’nda bu yıl 24 Ocak’ta açıldı. Şu an Etihad yolcuları, ön kontrolden geçerek ABD’ye direkt giriş yapıyor. Böylece yolcular, ABD’de havalimanında pasaport kontrolü ve diğer işlemler için sıra beklemiyor. Önümüzdeki sene aynı tesisler Emirates Havayolları’nın talepleriyle Dubai’de açılacak. Dubai’deki bu tesislerden geçen yolcular, direkt uçuşlarla Atlanta, Boston, Dallas, Houston, Los Angeles, New York, San Francisco, Seattle ve Washington Dulles’a uçacak. Ön kontrol tesislerinin masraflarının yüzde 85’i Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) tarafından karşılanıyor. Katar Havayolları da Doha’da açılacak yeni havalimanına ön kontrol tesislerinin kurulması için çeşitli kurum ve kuruluşlarla görüşmeler yapıyor. THY’nin rakipleri böylece, bölgedeki transfer yolcu avantajında önemli bir kazanım sağlamış olacak. İstanbul’a düşünülen yeni havalimanıyla birlikte bu detayları THY ve Ulaştırma Bakanlığı yetkililerinin de dikkate alması şart. Çünkü hudut geçiş ön kontrol tesisleri sadece yolcuya değil havayolu firmalarına da esneklik sağlıyor. Yolcuları hudut geçiş ön kontrolünden geçen havayolları, ABD’de sadece dış hat uçuşlarını karşılayabilen havalimanlarına değil istedikleri herhangi bir meydana uçuş düzenleyebiliyor. Hudut geçiş ön kontrol tesisleri ise havayolu firmalarının talepleri doğrultusunda ilgili devletlerin, ABD ile anlaşma imzalamasıyla kuruluyor. Türkiye’nin de THY’nin gelecek yıllarda başarılarını devam ettirebilmesi için ABD ile böyle bir anlaşma yapabilmenin yollarını araması gerekiyor.
UYGULAMA İLK KANADA'DA
Hudut geçişi ön kontrol uygulaması American Airlines’ın talepleri doğrultusunda ilk kez Kanada’da 1952’de başlatıldı. Şu an uygulama Kanada’nın birçok havalimanında, hatta liman ve tren istasyonlarında sürdürülüyor.
KARAYİPLER'DE ÖN KONTROL
Hudut geçiş ön kontrol tesisleri, Kanada’dan sonra, 1960’ta Bermuda’ya kuruldu. Daha sonra da 1974’te Bahama Adaları ile ABD arasında ön kontrol tesisleri için anlaşma imzalandı. Şu an Aruba’da bir, Bermuda’da bir, Bahama’da da iki adet olmak üzere Atlas Okyanusu’nda toplam 4 adet hudut geçiş ön kontrol tesisi yer alıyor.
AVRUPA'DA İLK İRLANDA'DA BAŞLADI
ABD ve İrlanda 1986’da anlaşma imzalayarak Shannon Havalimanı’nda ön kontrol tesislerini uygulamaya koydu. Daha sonra Dublin Havalimanı’nda hudut geçiş ön kontrol tesisleri açıldı. Şu an Shannon’daki tesisler özel uçak yolcuları tarafından da kullanılabiliyor; Dublin’dekiler sadece ticari uçuşlara hizmet veriyor. Ayrıca Dublin Havalimanı’nda bu hizmet sadece saat 16.00’dan önce kalkan uçaklar için veriliyor. Bu saatten sonraki uçuşlarla ABD’ye gidecek yolcular, vardıklarında gümrük ve hudut geçişi incelemelerinden geçmek zorunda kalıyor.
