'Akıllı sayaç sayesinde kimsenin kulağı kesilmiyor'
Türkerler elektrik dağıtımında inovasyonla, hem kayıpkaçak oranını, hem de kişi başına elektrik tüketimini düşürmek için direğe çıktı...
Nasıl mı?
Türkerler Holding Yönetim Kurulu Başkanı Kazım Türker; Bitlis, Hakkâri, Muş, Van illerini kapsayan Vangölü Elektrik Dağıtım Şirketi’nin (VEDAŞ) “kaçakkayıp” oranını inovasyonla azalttıklarını şöyle anlatıyor:
“20 bin nüfuslu Gevaş’ta akıllı sayaçlar modeli geliştirdik. 10-11 metre yükseklikteki elektrik direklerine taktığımız sayaçlarla, alçak gerilim panolarına çekilen elektrik miktarını okuyoruz. Tahsilat oranımız yüzde 80’lerden 98’e çıktı. Kayıp-kaçak oranı yüzde 65’lerdeydi (ihale dosyasında kayıpkaçak oranı yüzde 52 gösteriliyordu. K.T.), yüzde 13’e kadar düştü. VEDAŞ’ta ise toplam kayıp-kaçak oranı 2016 yılında yüzde 55 düzeyine geriledi.”
Bu uygulamanın Türkiye’de bir ilk olduğuna değinen Türker, “Sayaç okumada en büyük problem güvenlik. Görevlilerimiz sayaç okumaya giderken kaymakamlıktan destek alıyoruz. Gevaş’ta geliştirdiğimiz inovasyon sayesinde, artık sayaç okumaya giden personelin kulağı kesilmiyor, arabası yakılmıyor” diye de ekliyor.
Böylelikle kişi başına tüketimin 16 MW’tan, 7-8 MW’a düştüğünü vurguluyor.
2 milyon 750 bin TL’lik Ar-Ge yatırımının abone başına 360 TL’ye denk geldiğini ifade ediyor.
‘ÇANTACI DEĞİLİM’
VEDAŞ’a 2013 yılında yapılan ihaleden (118 milyon dolar lisans bedeli hariç) bugüne 180 milyon TL yatırım yapan grup, yıllık ortalama abone sayısını yüzde 5.7, elektrik satışını ise yüzde 16 düzeyinde artırdı.
Yaklaşık 2.1 milyon nüfuslu bölgede 2015 yılı itibarıyla 600 bin aboneye ulaşmıştı.
2007 yılında verilen toplam lisansların yüzde 20’sine denk gelen 3 bin 800 MW Rüzgâr Enerji Santralı (RES) lisansı başvurusu sonucu 2 bin MW gücünde lisansı elinde topladı.
Türker’e aynı dönemde “çantacı” adı verilen lisans toplayıcıları hatırlattığımızda, “50 milyon dolar geliştirme yatırımı yapıp 1000’in üzerinde lisansı öyle sattım. 18 adet RES lisans kapasitemiz 816 MW” diyor.
Türker, 2019 yılında tamamlanması öngörülen toplam 8 milyar dolarlık yatırım sepetinin, 2.9 milyar dolarlık bölümünün enerji sektöründen geleceğini vurguluyor.
Bunun 750 milyon dolarlık kısmı tamamlanmış.
Gediz sahasında toplam 140 metrekare alanda 300 MW gücünde 4 adet Jeotermal Santral (JES) işletme ruhsatı bulunan grup, 500 MW kapasiteye ulaşmayı hedefliyor.
JES’te Türkiye’nin en yüksek kapasiteli yatırımını yapan Türkerler, 600 MW gücünde Doğalgaz Elektrik Santralı (DGES) ve 8 adet 310.2 MW gücünde Hidroelektrik Santralı (HES) portföyüne sahip bulunuyor.
KUZEY IRAK, DOĞALGAZ VANASINI BEKLİYOR
Türkerler 2008 yılında, Kuzey Irak doğalgazını Türkiye’ye getirmek üzere, BAE merkezli Crescent Petroleum’la yüzde 50 ortaklıkla İnci Doğalgaz İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret AŞ ile İnci Doğalgaz İletim Sanayi ve Ticaret AŞ’yi kurmuştu.
İnci Doğalgaz, Crescent Petroleum ve Dana Gas AŞ arasında, Kuzey Irak’tan yılda 10 milyar metreküp gaz ithalatını öngören Gaz Alım Satım Anlaşması yapılmıştı.
Ancak bu sürede ne BOTAŞ’ın lisansları devretme süreci tamamlanabildi, ne de Irak’ta enerji ticaretinin önündeki siyasi engeller kalkabildi.
RICCIARDONE'YE DANIŞMANLIK
Türkerler, Türkiye’nin suyunu arıtmaya ve yüzde 40’lar düzeyine ulaşan su kayıplarını önlemeye de talip oldu. 2010 yılında Veolia Water iştiraklerinden OTV International’la stratejik ortaklık kurdu.
Bu ortaklıktaki sürpriz isim ise, ABD’nin Irak’ı işgal etmesinden önce 1999-2001 tarihleri arasında Geçici Özel Temsilci olarak görev yapan ABD’nin eski Türkiye Büyükelçisi (2011-2014) Francis Ricciardone...
Ricciardone’ye danışmanlık teklif etmişler.
Grup 2016 yılında İzmir’e 3 milyar 750 milyon lira yatırım yaptı. Bu yatırımın içinde Kolin’le birlikte 2005 yılından beri işlettiği İzmirgaz, 2.6 milyar metreküp doğalgazı 975 bin aboneye ulaştırmayı hedefliyor.
Ankara’da ise Angoragaz üzerinden spot LNG ithalatı, ihracatı ve toptan satışı yapıyor.
2015 yılında yaptıkları 497 milyon metreküp olan gaz ticaretinin 2016 yılında 281 milyon metreküpe düşeceğini tahmin ediyor.
Türk-Yunan, TAP, TANAP ve diğer ana ihracat boru hatları üzerinden yapılması planlanan gaz ihracatı için Yunanistan lisansı alınmış. Sistem operatörü BOTAŞ’ın iznini bekliyor.
