Zeytinin bereketi zeytinyağına ihracat kapısını açtı
Ayvalık Belediyesi ve Ayvalık Ticaret Odası (ATO) işbirliği ile 3-5 Kasım tarihleri arasında düzenlenen “13. Ayvalık Uluslararası Zeytin Hasat Günleri”nin ana temasının, “Ulusal Değer Zeytinyağı, Küresel Hedef Dünya” olarak belirlenmesinin nedeni, zeytinyağı üretiminde bu yıl yaşanan patlama...
2017-2018 sezonunda zeytinyağı rekoltesini; Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba’nın açıklaması bekleniyor. Ne var ki Fakıbaba başını henüz etten sütten kaldıramadığı için zeytinyağına sıra gelemedi. Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi bu yıl 280 bin ton zeytinyağı rekolte tahmini yaptı. Geçen yıl rekolte tahmini 177 bin tondu. Bu yıl ilk kez Türkiye’de zeytinyağı üretiminin 250 bin tonun üzerine çıkması kesin gibi... 100 bin ton civarında artan üretim nasıl piyasalaşacak? Kişi başına tüketim 2’den 3 kiloya çıkarak ya da ihracat artarak. Sektör her iki alana da yatırım yapıyor.
Panelistlerden tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım, TÜİK’in verilerini paylaşıyor. Geçen yıl 1 milyon 730 bin ton olan zeytin üretiminin bu yıl 2 milyon 100 bin ton olması bekleniyor. Piyasa aktörlerinin tahminleri 210 bin ton ile 300 bin ton aralığında. 2023’e kadar Türkiye’nin zeytinyağı üretim hedefi 400-500 bin ton, 180 milyon zeytin ağacı varlığı kapasitesi tam olarak kullanıldığında rekoltenin 700 bin tona ulaşması hedefleniyor.
2017-2018 sezonunda İspanya’nın 1 milyon 150 bin ton, İtalya’nın 320 bin ton, Yunanistan’ın 300 bin ton ve Tunus’un 220 bin ton zeytinyağı üretmesi bekleniyor. Türkiye mevcut rekolte tahmini ile dünya zeytinyağı üretimi liginde 5’incilikten 4’üncülüğe sıçrıyor. Dünyada 2016-2017 döneminde toplam zeytinyağı üretimi, 2 milyon 538 bin ton seviyesinde olmuştu. Bu yıl ise üretim tahmini 2 milyon 960 bin tona çıktı.
COĞRAFİ İŞARET AB YOLUNDA
Ayvalık Ticaret Odası Başkanı Benhan İbrahim Kantarcı, 2007’de Türkiye’de ilk alınan coğrafi işaretin Ayvalık zeytinyağına ait olduğunu vurguluyor. Bunun AB tarafından da kabul görmesi için başvuru dosyası hazırlanıyor. Kantarcı’ya “Coğrafi işaret neden önemli” diye sorduğumda “5 kiloluk zeytinyağı coğrafi işareti yoksa 150 TL’den satılıyor, varsa 180 TL’nin üzerine çıkıyor” diyor.
Ayvalık’ta 2016’da 5 bin ton olan zeytinyağı üretiminin yalnızca 219 tonu coğrafi işaret almaya hak kazanmış. Halen Türkiye’de AB tarafından kabul gören coğrafi işaretli ürün; Aydın inciri, Malatya kayısısı, Antep baklavasından ibaret. 5 yerel ürün de onay bekliyor. Dünyada 10 bin coğrafi işaretli ürünün yüzde 50’sinin AB’de olduğunu belirten Kantarcı pazarın 200 milyar dolara ulaştığını belirtiyor.
‘ŞARTNAMEYE DİKKAT’
Türkiye’nin yıllık 17.1 milyar Euro’luk tarım ürünleri ihracatına; yerel tatların, kültürlerin özgün kimliği değer katacak.
Panelistlerden Portekiz Cepaal Alentejo Zeytinyağları Araştırma ve Tanıtım Merkezi Teknik Müdürü Henrique Herculano’nun bu sürece ilişkin iki uyarısı var: Birincisi tanıtımın yapılması, ikincisi ise ürün şartnamesinin dikkatli hazırlanması...
Yılda 120 bin ton zeytinyağı ihracatından, 440 milyon Euro döviz geliri sağlayan Portekiz, dünyada 4’üncü ihracatçı. Ülkenin zeytinyağı ihracat kilo fiyatı 4.65 Euro ile 2.91 Euro arasında.
Türkiye’de 2016-2017 sezonunda rekolte artışına paralel zeytinyağı ihracatı geçen yıla göre yüzde 249 artışla 44 bin 457 tona yükseldi. Geçen yıl 14 bin 851 ton ihracat yapılmıştı. 2015-2016 döneminde 55 milyon 618 bin dolar olan ihracat, 2016-2017 sezonunda yüzde 213’lük artışla 174 milyon 155 bin dolara çıktı. 2017- 2018 sezonunda ise en az 250 milyon dolar ihracat hedefleniyor.
İhracatta döviz geliri artış oranı, miktar artışının gerisinde kaldı. Üreticinin alın terinin karşılığını almasının, sanayide kârlılığın oluşmasının ve güvenli gıdaya erişimin yolu “markalıkutulu- denetimli” satışı artırmaktan geçiyor.
Pegasus Havayolları sponsorluğunda Ayvalık’ta bin 500 çocuktan oluşan “Zeytin Çekirdekleri” orkestrası kurulmuş. Ayvalık Belediye Başkanı Rahmi Gencer, koronun önümüzdeki günlerde Paris’te konser vereceğini söylüyor.
