Mala gelecek cana gelsin!
Başlıktaki atasözünün aslının “Cana gelecek mala gelsin” olduğunu biliyorum, ama ekonomik eğilimlere baktığımızda, tam tersini yaptığımız ortaya çıkıyor. Mavi yakalı olarak isimlendirilen “işçiemekçi” ve meslek lisesi mezunu “ara kademe” işgücünün, en çok tercih ettiği insan kaynakları sitelerinden Eleman.net’in bu yılın ilk 6 aylık istihdam verileri ile işçi sağlığı arasındaki uçuruma dikkat çekmek istiyorum. Bu dönemde en çok gıda, inşaat ve bilişim sektörü ilan yayınlıyor. En çok eleman talep edilen bölümler ise; satış-pazarlama, muhasebe ve güvenlik olarak sıralanıyor. Son bir yıldır “güvenlik elemanı” talebi yukarı yönlü çıkışını sürdürüyor. Yeni yapılan konut siteleri, AVM’ler, açılan restoranlar, oteller bu talep artışını tetikliyor.
Belki daha ilgi çekici olanı, son 1-2 yılda hangi şehirlerde “güvenlik elemanı” talebinin daha hızlı arttığını öğrenmemiz olurdu. Mesela son 1 yılda “kadın cinayetlerinde” İstanbul’dan sonra 2’nci sıraya yükselen Gaziantep’te, güvenlik elemanı talebinin artıp artmadığını izleyebilirdik. Eleman.net’in istatistiklerinden gidersek; son bir yılda iş bulmak için 5 milyon 505 kişi başvurmuş. 110 bin 80 ilana yanıt verenlerden, 25 bini kadın olmak üzere toplam 47 bin 29 kişi işe yerleşmiş. Bu demek oluyor ki, ilanların 50 katı işe giriş talebi oluyor. İş arayanlar ile eleman ilanı verenlerin yollarının kesişme oranı bile yüzde 50’nin altında. İstanbul ile bir karşılaştırma yapacak olursak, nüfusun neredeyse 3’te 1’i iş arıyor.
EMEKÇİLER FACEBOOK’TA
Eleman.net Genel Müdürü Özlem Demirci Duyarlar’a eğitim düzeyi ve internete erişimi düşük bir kesime seslendiklerini hatırlatınca şu yanıtı alıyorum: “2005’te ücretsiz hizmet veren bir online İK (insan kaynakları) sitesi olarak kurulduğumuzda, internet erişiminin, eğitim düzeyi düşük kesimlerde bu kadar hızlı artacağını öngörmemiştik. Talep artınca küçük ve orta ölçekli işyerlerine ağırlık verdik. İki yıldır da ilanları paralı yayınlıyoruz. İnternet ve akıllı telefon kullanımı gelir düzeyi alt kesimlerde hızla artıyor. Hepsi, Facebook ve Whatsapp kullanıyor. Yüksek eğitimlilerin bunları kullanacak vakti olmuyor. Yeni bir mobil aplikasyon geliştirdik, 200 bin kişi anında indirdi.”
AYAKKABI, VERİMLİLİĞİ VURUYOR
Güvenlik elemanı artış talebi ile işçi sağlığı ve iş güvenliği ilişkisine gelince... Duyarlar, 2011 yılında işçi sağlığı ve iş güvenliği malzemeleri ithalatına başlarken, Radix firmasını kuruyor. Firma; ABD’li iş güvenliği firması MSA’nın Türkiye distribütörü oluyor. Ardından İspanya, Fransa, Hollanda markalarının da distribütörlüğünü alıyor. Türkiye’nin iş güvenliği malzemeleri pazarından 80’lere varan oranda pay alan Amerikan firması 3M ya da İngiliz ordusuna askeri botlar satan Yakupoğlu (YDS) gibi üretici firmaları dışarıda tutarsak, yakın zamana kadar hırdavatçıların elinde olan bu piyasaya, uluslararası standart ürünler girmeye başladı. Duyarlar’ın sektöre ilişkin genel değerlendirmesi, çalışma ortamındaki uçurumu ortaya koyuyor: “Türkiye’de iş güvenliği alanında yabancı yatırımcılar, petrol ve otomotiv sektörü, uluslararası müteahhitler titiz davranıyor. Konut müteahhitleri 0.80 kuruşluk bir eldivene bile maliyet gözüyle bakıyor. İnşaatta kaburgası kırılan işçiyi, taksi ile dışarı çıkarıp ambulansa bindiriyor. Otomobil firmaları en çok ayakkabının kalitesine dikkat ediyor. Yapılan araştırmalara göre güvenlik ayakkabılarında konfor olmadığı zaman verim düşüyor.”
Türkiye’de güvenlik malzemeleri pazarının kapasitesini soruyorum. “İş güvenliği malzemelerinde Dubai ve Suudi Arabistan, Türkiye’nin 10 katı büyüklükte bir pazara sahip” yanıtını veriyor. Temsilcisi olduğu yabancı güvenlik malzemeleri firmaları da zaten bu nedenle Türkiye’de bir ofis açmayı düşünmüyorlar. Evinin, işyerinin güvenliğini düşündüğü kadar çalışanının hayatına değer vermeyen bir toplum, Gazze’deki şiddete tepki gösterse ne olur, göstermese ne olur?
