Çoğumuz bu hatayı yapıyoruz: Ispanağı yoğurtla tüketmeyin
Birlikte tüketildiğinde besin değeri artan gıdalar olduğu gibi birlikte tüketilmelerinde sorun olan gıdalar da var. Bunların kimileri insülin direncine, kimileri gıda zehirlenmesine, kimileri sindirim problemlerine, kimileri de demir emilimini engellemeye yol açabiliyor. Besinlerin yararlarının azalmaması, yok olmaması veya zarar verir noktaya gelmemesi için hangi besinlerin birlikte tüketilmemeleri gerektiğini bilmekte yarar görülüyor. Habertürk Sağlık Yazarı Ceyda Erenoğlu'nun haberi
Hangi besinler birlikte tüketilmeli, hangileri tüketilmemeli? Yumurta ve biber, domates ve zeytinyağı birlikte tüketilmesi gereken besinler arasında yer alırken ıspanak ile yoğurdun, kavun ve karpuzun birbirlerinden uzak olmaları gerekiyor.
Uzman Diyetisyen Ayça Sena Yılmaz, örnekleri çoğaltarak nedenlerini anlatıyor. Aşağıda ilk olarak birlikte tüketilmesinde yarar olan gıdaların hangileri olduğunu okuyacaksınız.
HANGİ BESİNLER BİRLİKTE TÜKETİLMELİ?
Demir ve C vitamini: Demirin vücut tarafından daha iyi emilimi için C vitamini ile birlikte tüketilmesi gerekiyor. Demir açısından zengin bir gıda olan ıspanağın, C vitamini açısından zengin bir meyve olan portakalla tüketilmesi buna iyi bir örnek olarak gösteriliyor.
C vitamininin demir emiliminde de rolü olduğu için hayvansal kaynaklardan olan etle birlikte de tüketilmesi öneriliyor. Bu noktada hayvansal kaynaklardan alınan demir emilimi yüksek, buna karşın bitkisel kaynaklardan alınan demir emilimi düşük olduğu için nohut türü bitkisel gıdaların üstüne C vitamininden zengin besinler eklenmesi gerekiyor. Nohutlu salataya kapya biber eklenmesi demir emilimini artırmak anlamında iyi bir örnek olarak gösteriliyor.
Yumurta ve biber: C vitamini açısından zengin olan biber ile protein açısından zengin olan yumurtanın beraber tüketilmesi öneriliyor.
Yeşil çay ve limon: Yeşil çayın içinde “Kateşin” bulunuyor. Kateşin limonun içindeki C vitamini ile aktif hale gelince etkisini daha güçlü şekilde gösteriyor.
Kalsiyum ve D vitamini: Kemik sağlığı için kalsiyum gerekiyor. D vitamini kalsiyumun emilimini artırıyor. Bu nedenle, kalsiyum açısından zengin süt gibi gıdalarla güneş ışığından elde edilen D vitamininin bir arada tüketilmesi öneriliyor. Lahana güçlü bir kalsiyum kaynağı olarak kabul ediliyor ve kalsiyumun emilimi için D vitaminine ihtiyaç duyuluyor. Uskumru gibi D vitamini açısından zengin yağlı balıkları tüketmek ise kemiklerin gelişimini sağlıyor.
Yağ ve lif: Yüksek yağ içeriğine sahip bir yiyeceğin lif açısından zengin gıdalarla birlikte tüketilmesi halinde yağın sindirimi yavaşlıyor ve tokluk hissi artıyor. Bunun yapılması abur cubur tüketimini azaltıp daha dengeli bir diyet sağlıyor.
Yağlı balıklar ve badem: Uskumru ve somon gibi yağlı balıkların bademle birlikte tüketilmesi öneriliyor. Bu balıkların antioksidan ve E vitamini açısından zengin olan bademle tüketilmesinin kalp sağlığını korumaya yardımcı olduğu belirtiliyor.
Tam tahıllar ve protein: Tam tahıllı gıdaların ve protein kaynaklarının (yumurta vb.) bir araya gelmesi, uzun süreli tokluk yaratıyor. Kahvaltıda tam buğday ekmeği ve yumurtanın birlikte tüketimi bu sağlıklı seçeneklerden biri olarak değerlendiriliyor.
Yulaf ezmesi ve ceviz: Yulaf ezmesi ve cevizin birlikte tüketilmesi bireyin uzun süre tok kalmasını sağlıyor.
Yeşil sebzeler ve yağlı tohumlar: Yeşil yapraklı sebzeler ve yağlı tohumlar (avokado ile ceviz) bir araya geldiğinde, vücuda lif (posa) sağlanıyor ve bu gıdalar kabızlık sorununu önlemeye yardımcı oluyor.
Kuruyemişler ve baklagiller: Çinko içeriği yüksek olan kuruyemişler ile baklagillerin birlikte tüketilmesi öneriliyor.
Bitter çikolata ve badem: Bu ikilinin birlikte tüketilmesi bireylerde tatlı ihtiyacını azaltarak kan şekerinin dengede kalmasını sağlıyor.
Domates ve zeytinyağı: Domatesin içinde bulunan “likopen” ısıl işlem gördükçe biyoyararlılığı artıyor. Antioksidan kaynağı olan bu besinin yağda çözünmesi nedeniyle zeytinyağı gibi sağlıklı bir yağ ile birlikte tüketilmesi gerekiyor. Bu ikilinin birlikte tüketimi cilt sağlığı için de faydalı bulunuyor.
HANGİ BESİNLER BİRLİKTE TÜKETİLMEMELİ?
Kavun ve karpuz: Kavun ve karpuz yaz mevsiminin vazgeçilmez meyveleri olarak sık tüketiliyor. Bu iki meyvenin aynı tabakta birlikte tüketilmesi kan şekeri açısından riskli görülüyor. Bu tüketim kan şekerini yükselterek insülin direncine neden olabildiği için beraber tüketilmemeleri öneriliyor.
Balık ve süt: Vücutta yüksek oranda “Histamin” olmasının gıda zehirlenmesi için bir risk faktörü olduğu belirtiliyor. Omega 3 açısından zengin olan balıkta histamin bulunuyor. Balık tazeyken histamin oranı az olsa da miktar fazla olduğunda gıda zehirlenmesi riski oluşuyor. Histamin sütte de yüksek oranda bulunduğu için bayat balık ile sütün birlikte tüketilmemesi gerekiyor. Balık taze ise böyle bir durum söz konusu olmuyor.
Sıcak süt ile bal: Bal ısıl işlem gördüğünde kimyası bozulduğu için pişirilmemesi gerekiyor. Kaynar süte eklenen balda kısmen bozulma olabileceği olasılığına karşın, balın sıcak sütle tüketiminden kaçınılması öneriliyor. Süt soğuk ise birlikte tüketilmelerinde sakınca olmuyor.
Muz ve kuru üzüm: Muz ve kuru üzümün beraber tüketimi bazı sindirim problemlerine yol açtığı için birlikte tüketilmemeleri gerekiyor.
Ispanak ve yoğurt: Ispanak ile yoğurdun beraber tüketilmesi halinde yoğurdun içindeki kalsiyum biyoyararlılığının azaldığı belirtiliyor. Ispanakta bulunan “Oksalat” kalsiyumu bağlayarak emilimi azaltabiliyor. Bu noktada ıspanağın da kalsiyum içerdiğinin ve tek başına tüketildiğinde bile vücuda belli miktar kalsiyum alındığının unutulmaması gerekiyor. Ispanağın içindeki oksalat kalsiyum ile bağlı olacağından yoğurtta bulunan kalsiyumdan etkilenmiyor.
İyi pişmemiş kuru baklagiller, kepek ekmeği ve et: İyi pişmemiş kuru baklagiller ve kepek ekmeğinin demir açısından zengin olan et ile beraber tüketilmemesi gerekiyor. Tüketilmesinin demir emilimini engellediğine dikkat çekiliyor.
