Bu tabloları kim sattı
İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından satın alınan Fatih Sultan Mehmet'in ressam Bellini'nin atölyesinden çıktığı iddia edilen tablonun nasıl saraydan çıkıp pazarda satıldığını öyküsünü FATİH ALTAYLI yazdı...
Osmanlı’yı bir devletten bir imparatorluğa çeviren büyük, hatta en büyük Sultan, 2. Mehmet’in yani Fatih’in Batı’ya olan ilgisi sır değildir.
Şimdi üzerinde konuştuğumuz portreler de onun bu ilgisinin bir sonucu olarak bugün var olabilmiştir.
Ressam Gentile Bellini, Fatih Sultan Mehmet’in Venedik ile yaptığı barış anlaşmasının bir parçası olarak İstanbul’a yollanmıştır.
İtalyan sanatına ve yeni yeni başlayan Rönesans’ın resmine ilgisini gizlemeyen büyük Sultan’ın talebiyle.
Bu portreler çalındı mı?
İyi de, Saray’a ait olan bu portreler nasıl olmuş da Saray dışına çıkmış, Batı’ya, İngiltere’ye kadar gitmiştir.
Bununla ilgili “Çalındı” iddialarına inanmayın.
İnanmayın çünkü nur içinde yatsın Halil İnalcık hocamız bunun doğrusunu anlatır ve yazar.
Fatih tarafından yaptırılan ve toplanan bu ve bunun gibi pek çok resim, Fatih’in ölümünden sonra Saray’dan çıkarılmış ve pazarlarda satılmıştır.
Çıkaran ise Fatih Sultan Mehmet’in alkol ve afyon bağımlısı iken tövbekar olarak oldukça sofu bir hayat sürmeye başlayan oğlu 2. Bayezid’dir.
Bayezid, dinen yasak olduğuna ve şeriata aykırı düştüğüne inandığı için Saray’daki tüm benzeri sanat eserlerini Saray’dan atmıştır.
Halil İnalcık’ın iddiasıdır, benim değil.
FATİH SULTAN MEHMET VE RESSAM BELLİNİ
1429 yılında doğan Gentile Bellini, döneminin en iyi ressamlarından biri olarak kabul ediliyor. 1474'te Venedik Dükü'nün resmi ressamı olan Bellini, Eylül 1479'da Venedik ve Osmanlı arasında yaşanan savaşların ardından yapılan barış anlaşmasına istinaden Fatih Sultan Mehmet'in portresini yapmak üzeri Venedik Senatosu tarafından 1479'da İstanbul'a gönderildi.
Fatih, Bellini'nin yeteneğinden emin olmak için sarayda birçok insanın resmini yaptırdı.İstanbul'da 16 ay kalan Bellini 1480'de Fatih'in ünlü tablosunu yaptı.
Gerçekliğiyle dikkat çeken tablonun sağ alt köşesinde Latin harfleriyle yazılı 25 Kasım 1480 tarihi dikkat çeker...
Bugün Londra'da National Gallery koleksiyonunda yer alan Fatih'in tablosu Bellini'nin en önemli eserlerinden birisindir.
Ressam bir aileden gelen Bellini, 1481 yılında İstanbul'dan ayrıldı. Kardeşi Giovani ile birlikte din temalı birçok resim yapan Bellini'nin en önemli eseri Venedik Dükler Sarayı içinde yaptığı tablolardı. Ancak bu eserler 1577'de çıkan bir yangında kül oldu.
Rönesans döneminin en önemli özelliklerinden biri olan öykülemeye dayalı betimlemeyi eserlerinde başarılı bir içimde uygulayan Bellini'nin 'Piazza San Marco'da Haç Taşıyan Kafile' adlı tablosu 1400'lerin sonunda Venedik'in nasıl göründüğüyle ilgili birçok detay içerir.
Sanat tarihçilerine göre Bellini'nin ölümüyle yarım kalan 'San Marco'nun İskenderiye Vaazı' tablosunu sanatçının İstanbul'da kaldığı dönemden aklında kalan manzaralar ve detaylarla doludur.
