2008 sonrası memur olan düşük emekli aylığı alacak
Memurların emekli aylıkları açısından 1 Ekim 2008 tarihi önem taşıyor. 1 Ekim 2008 sonrası işe girmiş memurların emekli aylığı 5510 Sayılı Kanun’a göre hesaplanacak. Yeni memurlar eskileri gibi statülerine göre değil aylık kazançlarının yüzde 50’siyle aylık alacaklar
Sosyal Güvenlik Reformu’nun Anayasa Mahkemesi’nden dönen birinci versiyonunu hazırlayan eski AK Parti Ankara Milletvekili Mehmet Zekai Özcan, partisinden istifa ettikten sonra katıldığı MHP’nin Sincan teşkilatında konuşmuş ve yeni memurların ileride emekli olduklarında çok düşük emekli aylığı alacaklarını söylemiş. Özcan’ın söyledikleri doğru. 1 Ekim 2008 gününden sonra ilk defa memur olanlar, ileride 65 yaşında emekli olacaklar ama emekli olduklarında ellerine 300-500 lira emekli aylığı geçecek.
Memurlarımız emeklilik statüsü bakımından Ekim 2008’den önce memuriyete başlayanlar ile sonra başlayanlar olmak üzere birbiriyle ilişkisi olmayan iki temel gruba ayrılıyor. 2008 öncesi memurlarımızın maaşları ve emeklilik haklarının adil olabilmesi için Kamu Personel Reformu’nun yapılmasının gerektiği bilinmektedir. Sosyal güvenlikte emeklilik sigortası yönünden mutlaka en geç iki yıl içinde çıkması gereken Kamu Personel Reformu’nu iktidar çıkarmadığı için memurlarımızın (çok az kısmının) maaşında cüzi artış olurken, esas çoğunluğun emekli maaşlarında yüzde 20-25 reel olarak düşüş yaşanacaktır. Ve çok farklı, adaletsiz emekli maaşları olacaktır. Çünkü yeni emeklilik sisteminde, makam, temsil ve görev tazminatlarının da prime esas kazanca dahil olması, sistemin Kamu Personel Reformu’yla mutlaka desteklenmesi, düzeltilmesini gerektirmektedir. Ekim 2008’den sonra işe başlayanları emeklilikte tam bir felaket beklemektedir.
Aylık kazanca göre olacak
1 Ekim 2008 günü yürürlüğe giren 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gereğince işe giren memurların (Bunlara artık 5510 Sayılı Kanun’a göre 4/C’li deniyor. 657’li 4/C’lilerle karıştırmayın), emekli aylığı statülerine göre değil aylık prime esas kazançlarına göre hesaplanacak. Örneğin, 1 Ekim 2008 gününden sonra polis olarak göreve başlayan ve ileride 25 yıllık çalışmayla emekli olacak bir polis memurunun eline bugünkü rakamlarla 700 lira geçecek. Yeni memurların emekli aylığında yüzde 40’a varan gerileme olacak.
Anayasa Mahkemesi kurtardı
Gerçekten de doğru, 2007 yılında yürürlüğe girmesi gereken ilk Sosyal Güvenlik Kanunu ile bütün memurların tıpkı SSK, Bağ- Kur’lular gibi alacakları emekli aylıklarının düşürülmesi gündemdeydi ama Anayasa Mahkemesi aldığı bir kararla “eski” memurların emekli aylığını kurtardı. Ancak, sonrasında çıkarılan ikinci Sosyal Güvenlik Kanunu 1 Ekim 2008 günü yürürlüğe girdi ve bu tarihten sonra memur olanlara uygulanmaya başlandı. Bu konu şimdi Anayasa Mahkemesi’nde ama daha karar çıkmadı. Bu sebeple 1 Ekim 2008 öncesinde işe giren memurların emekli aylığı yenilerine göre yüksek olacak. Örneğin, 1 Ekim 2008 günü işe girmiş bir polis memuru 25 yıl ile bugün emekli olsa alacağı aylık bin 100 lira kadardır.
KİM, NE ZAMAN, NEREDEN, HANGİ ŞARTLARDA EMEKLİ OLACAK?
Sizlerden gelen soruların en başında her zaman, “ne zaman emekli olacağım” sorusu gelmektedir. Bu konuda gelen mesajları binlerle ifade etmek hiç de abartı olmaz. Öte yandan, sosyal güvenlik kurumlarının açıkları arttıkça, üzerinde ilk oynanmak istenen emeklilik aylığına hak kazanma zamanı olmuştur ve emeklilik zamanları da hep ötelenmiştir. Anayasa Mahkemesi de çalışanları daha geç emekli eden yasaları hep, kazanılmış haklara dokunma değil de beklenen haklar üzerinde değişiklik olarak algılamıştır.
Bu yazı dizimizde kimlerin nereden, hangi şartlarla, ne zaman emekli olabileceği örneklerle açıklanacaktır.
Mevcut haklarınızı öğrenmeniz ve en azından haklarınızda daha geriye gidişe dur diyebilmeniz için bu yazı dizisinden ne zaman (hangi tarihte) emekli olabileceğinizi hesaplayabilirsiniz.
Bu yazı dizisini nüfusumuzun tamamını kapsayan, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan SSK’lı, Bağ- Kur’luların emeklilik şartları ile devam edip en son T.C. Emekli Sandığı’ndan emeklilik şartlarını anlatarak bitireceğiz.
Bu arada polis, asker, gazeteci gibilerin de özel emeklilik durumları ile özürlülerin özel emeklilik durumları da ayrıntılı olarak ele alınacaktır…
1 milyon kişi KEY parasını az bulup almaya gitmedi
Konut Edindirme Yardımı (KEY) hesaplarının tasfiyesi kapsamında, 23 Ağustos’ta başlayan ödemelerde, geçen hafta sonu itibarıyla yaklaşık 490 bin kişiye toplam 200 milyon lira ödeme yapıldı. Halen 1 milyon kaydı içeren ve toplam 80 milyon lira ödenecek olan hak sahipleri ise genellikle alacakları KEY parası çok düşük olduğu için henüz şubelere uğramadı.
Tasfiye halindeki Emlak Bankası, kurumların mart ayından sonra gönderdiği bilgiler üzerinde yapılan çalışmalar sonucunda 1 milyon 496 bin 796 kayıt ve toplam 280 milyon lira ödeme içeren KEY ödeme listesi hazırlamış ve Emlak Konut GYO’ya göndermişti.
YÜZDE 10 ARTIŞ YAPILDI
Liste kapsamındaki kişilere, 23 Ağustos-3 Eylül döneminde TC vatandaşlık numaralarının son rakamına göre günler belirlenerek ödeme yapıldı. 3 Eylül’den itibaren listede adı bulunanlar, doğrudan Ziraat Bankası şubelerine başvurarak paralarını alabiliyor. Halen 1 milyon kaydı içeren ve toplam 80 milyon lira ödeme bulunan hak sahipleri henüz şubelere uğramadı. KEY parasını az bulunanların şubelere gitmediği belirtiliyor.
Bu yıl mart ayında yayımlanan ilk listede yer alan hak sahipleri için yapılan nema hesaplaması neticesinde oluşan tutara, ilgili kanun uyarınca ilk ilanın yapılacağı tarihe kadarki dönem için yüzde 10 artış uygulanmıştı. Sonraki listelerde ismi yer alanlara ise her ilan dönemi için yüzde 10 artışa ilave olarak basit usulde yüzde 1.25 artış uygulanıyor.
