Z kuşağı nasıl para kazanacak?
Z kuşağı, 1997 ile 2012 yılları arasında doğan yaklaşık 2 milyar kişi. Telefon bağımlısı, teknoloji meraklısı Z kuşağı hakkında endişelenmeyi bir kenara bırakabiliriz. Çünkü yapılan araştırmalara göre Z kuşağı yoksul olmayacak. Y kuşağı ve baby boomerlar hayatlarının bu aşamasında ne yazık ki daha fakirdi.
İnsanlık tarihinde her dönemin kendine özgü yaşamsal sorunları olmuş. Krizler, savaşlar, pandemiler... Dünya düzeni değiştikçe yaşadığı döneme ayak uydurmak için insan da değişmiş. Alttan gelenler yeni gelişmelere daha kolay adapte olmuşlar ama eski kuşak yeni gelişmelere direnç göstermiş. Bu durum kuşak kavramını ve kuşak çatışması dediğimiz şeyin ortaya çıkmasına sebep olmuş. Farklı kuşaklar kısmen içinde büyüdükleri ekonomik bağlam nedeniyle daha derin farklılıklar sergiliyor. Sen, çocuğun ve annen... Hepinizin dünyaya farklı açıdan bakmanızın, olaylara farklı tepkiler vermenizin nedeni işte bu.
Z Kuşağı'nda 2 milyar kişi
Dünya genelinde 1997 ile 2012 yılları arasında doğan yaklaşık 2 milyar kişi Z Kuşağı'nın bir parçası. Dijital gelişmelerde ivme yaşanan bir dönemde dünyaya gelen Z Kuşağı teknoloji meraklısı bir nesil olarak değerlendiriliyor. Her kuşak için basit tanımlamalar ve popüler görüşler vardır; örneğin baby boomers kuşağı 2. Dünya savaşı sonrası doğum oranlarında görülen yüselişle, milenyum kuşağı 2007 mali kriziyle şekillenmiştir. Z kuşağı için popüler görüş ise akıllı telefonların onları mutsuz ettiği ve büyüklerinden daha kötü hayatlar yaşayacakları yönünde. Ancak araştırmalar, bu kuşağın, daha çok sorguladığını, zor beğendiğini, kolay vazgeçebildiğini ve yüksek beklentilere sahip olduğunu ortaya koyuyor. Z kuşağı tam olarak teknolojinin içine doğmuş, bugün hepimizin hayatını etkileyen teknolojilerin olmadığı bir dünyayı hayal dahi edemeyen bir nesil.
Şu anda hayatta olan altı kuşak var
Sessiz kuşak: 1925 ile 1946 arası
Baby boomers: 1946 ile 1965 yılları arası
X kuşağı: 1965 ile 1983 arası
Y (milenyum) kuşağı: 1983 ile 1997 arası
Z (Zoomer) kuşağı: 1997 ile 2012 arası
Alfa kuşağı: 2010 yılından itibaren doğanlar
Alfa kuşağını ise 2025 yılından itibaren Beta kuşağı, ardından da Gama ve Delta kuşakları takip edecek. Bilim insanları her 15 yılı bir kuşak dönemi olarak tanımlıyor.
Z kuşağı hakkında iyimser olmalı mıyız?
Her geçen gün daha fazla insan Z kuşağının, ebeveynlerinden daha kötü durumda olduğunu dile getiriyor. Gençler de ev satın almanın zorluğundan iklim değişikliğinin yaklaşan tehlikelerine kadar her konuda endişeli. Sosyal bilimciler, bu kuşağın anksiyete ve depresyon problemleri olduğundan bahsediyor. Amerika ve İngiltere'deki politikacılar akıllı telefonları yasaklamayı ve 16 yaşından küçükler için sosyal medyayı kısıtlamayı düşünüyor; ebeveynler ve okul öğretmenleri her yerde ekran süresini denetlemeye çalışıyor. Tüm bunlar Z Kuşağı hakkında iyimser olmamızı zorlaştırabilir. Ancak dünyanın dört bir yanına ve daha geniş bir dizi ölçüme baktığınızda, Zoomer'lar birçok açıdan oldukça iyi durumdalar.
Ebeveynlerine kıyasla daha eğitimliler
Dünyadaki 12 ila 27 yaş arasındaki gençlerin yaklaşık beşte dördü gelişmekte olan ekonomilerde yaşıyor. Büyüme ve teknolojinin yaygınlaşması sayesinde gençler ebeveynlerine kıyasla çok daha iyi durumdalar. Daha sağlıklı ve daha eğitimliler; akıllı telefona sahip olanlar daha bilgili ve dünyayla ve her şeyle daha bağlantılı. İnternet dünyasının içinde büyüdüler. Hayatları bilgisayar oyunları oynayarak, arkadaşlarıyla çevrimiçi sanal sohbetler yaparak geçti. BM'nin 2021 yılında yaptığı bir ankette, gelişmekte olan ekonomilerdeki gençlerin zengin toplumlara kıyasla daha iyimser olması şaşırtıcı değil.
Aceleci ve yalnız Z kuşağı
Z kuşağı pek çok açıdan sıradışı. Gece hayatına düşkün değiller, daha muhafazakarlar. Bu yüzden daha az sosyalleşiyorlar, daha az seks yapıyorlar, daha az içki içiyorlar ve daha yalnızlar. Aceleciler. Merak ettikleri her şeyi saniyeler içinde indirmeye ve kullanmaya alıştıkları için sabırlı değiller. Depresyona girmeye ve yanlış cinsiyetle doğduklarını söylemeye daha yatkınlar. Bildirilen anksiyete ve depresyon oranları fazla. Sosyal medyanın gençler arasında ruhsal sıkıntıları ne ölçüde körüklediği tartışılıyor. Anksiyetedeki artış sosyal medyanın benimsenmesiyle aynı zamana denk geliyor.
Sigorta ve yemek kartı ile Z kuşağını kandıramazsınız
Hem siyasi hem toplumsal olaylarda seslerini sosyal medyadan duyurmayı tercih eden gençler artık iş hayatına adım atmaya başladı. Amerika'da şu anda işyerlerinde neredeyse Boomers kuşağı kadar çalışan var. Araştırmalar, bu kuşağın, daha çok sorguladığını, zor beğendiğini, kolay vazgeçebildiğini ve yüksek beklentilere sahip olduklarını ortaya koyuyor. Sadece sigorta ve yemek kartı değil, kendilerini psikolojik strese sokan işlerden uzak durmayı, daha kısa mesailer yapmayı ve uzaktan çalışma fırsatları istiyorlar.
Z kuşağının maddi durumu oldukça iyi
Bir çoğu iş bulmasına yardımcı olacak konularda eğitim almayı tercih ediyor. Örneğin beşeri bilimlerden kaçıp ekonomi ve mühendislik alanlarına yöneliyorlar. Parayı az bulduklarında hızlı karar verip hemen başka işe yönelebiliyorlar. Z kuşağının saatlik ücretlerindeki artış pek çok ülkede genelden fazla. Örneğin Amerika'da 16-24 yaş arasındaki gençlerde artış %13 iken 25-54 arasında %6 oldu. Bu yaş aralığına İngiltere'de %15 Yeni Zelanda'da %10 artış yapıldı ve bu artış yine genel artışın üzerinde.
Kuşaklara göre hane gelirinin değerlendirildiği araştırmalarda Z kuşağının durumu oldukça iyi. Z kuşağının ücretleri yaşlı çalışanlara kıyasla çok daha hızlı artıyor. Ortalama bir Zoomer'ın geliri, aynı yaştaki bir Y kuşağının ya da X kuşağının gelirini reel olarak rahatlıkla aşıyor. Y kuşağının çoğu küresel mali krizin gölgesinde büyüdü; kendilerini o kadar güvencesiz hissettiler ki maaşlarına zam istemekten korktular. Z kuşağı ise daha iyi bir fırsat için işi bırakma ya da işleri ağırdan alıp hayatın tadını çıkarma konusunda daha rahat. Z kuşağını motive eden kariyer ve ücret. Pazarlık güçleri var ve bunun farkındalar.
Ancak ev alma konusunda endişeleri yersiz olmayabilir, çünkü konut satın alınabilirliği 1980'lerden bu yana oldukça düştü. Küresel ev fiyatları tüm zamanların en yüksek seviyesinde. Gene de bugünün gençleri en azından maaşlarının daha büyük bir kısmını tasarrufa ayırabiliyor.
Araştırmalara göre Z kuşağı esnek çalışma istiyor
Z kuşağı ile henüz tanışmamış birçok sektör yöneticisi teknolojinin içine doğan bu neslin, ofis ortamında teknolojiyi nasıl kullanacağını, neleri değiştireceğini ve geliştireceğini merak ediyor; ortamda daha çok ekran olacağını, kâğıdın azalıp, esnek çalışma modellerinin çoğalacağını, çok fazla yeni görevin ortaya çıkacağını, farklı kültür, cinsiyet, inanç ve renkte insanın çalışacağını tahmin ediyor.
Bu alanda yapılan önemli çalışmalardan biri olan Schawbel araştırmasına göre, Z kuşağını iş yaşamında en çok motive eden 3 şey; ilerleme fırsatı, ücret ve anlamlı çalışma. “Anlam” peşinde ama “hızlıca yükselmek ve daha çok para” talep ediyorlar. Wozniak araştırmasına göre ise, Z kuşağı bireylerinin iş yaşamından beklentilerini; etkin iş yaşam dengesi, ücret ve yan haklar, ilerleme fırsatları ve kurum içinde söz sahibi olabilme olarak sıralamış. Yine aynı çalışmada işletme tercihi yaparken Z kuşağını motive eden faktörler, kariyer fırsatları ve ücret olarak belirlenmiş, karşılıklı yardımlaşma, saygı ve motive edici iş ortamı ise alt faktörler arasında yer almış. İş çeşitliliği, parasal ödüller, anlamlı bir işe katkıda bulunma duygusu, başarma duygusu ve takdir edilmek de Z kuşağı için önemli. Z kuşağı gelecekteki yöneticilerini, adil ve kendinden emin, yumuşak iletişim becerilerine sahip, arkadaş canlısı ve açık fikirli olarak tanımlıyor. Ayrıca katılımcıların %77’si yönetici olarak Y kuşağından tercih ediyor.
Sosyal medya ve olumsuz yanları
Açık olan bir şey varsa o da Z kuşağının teknolojik bir devrimin en keskin ucunda yer aldığı. Akıllı telefonların ve ardından sosyal medya uygulamalarının dünya çapında benimsenme hızı, kullanıcıları ve özellikle de gençleri bu uygulamaları en iyi şekilde kullanmaya zorladı. Sosyal medya, ekrandaki eğlence ve oyuna ayrılan zamanın faturası ağır oldu. Zararlı içeriklere kolay eriştiler ve ders çalışmak ya da uyumak yerine ekranda kaydırma yaparak zaman geçirdiler.
Bir şeyler değişiyor
Zarar ve fayda hesabı yapınca, insanların sosyal medya alışkanlıklarının şimdiden değiştirdiğine dair işaretler var. Örneğin, birçok kişi kendileri hakkında herkese açık paylaşımlar yapmak yerine mesajlaşma uygulamalarındaki özel gruplara çekiliyor. Şimdiye kadar, gençler için akıllı telefonlara yönelik genel bir yasağı haklı çıkaracak kanıtlar mevcut değil, ancak okullar derse telefon sokmama yasağı getirmekte özgür olmalı ve ebeveynler ekran süresini kısıtlamakta haklı. Yaşlıların gençler için endişelenmesi de son derece doğal. Ancak Z kuşağının becerikliliğini ve başarılarını da kutlamak lazım.
