Biontech Delta varyantına karşı etkili mi? Biontech aşısı 2. doz yan etkileri nelerdir? Biontech yan etkileri

"Klinik gözlemlerimize göre, eğer alerjik bünyeniz varsa mRNA aşısı yerine tercihiniz varsa alerjik bünyelerde daha az yan etki yapan inaktif aşı olan Sinovac aşısını yaptırabilirsiniz. Çünkü, çalışmalarda sadece BioNTech değil diğer mRNA aşılarının daha çok reaksiyon yaptığı gözlendi. Ayrıca, mRNA aşıları, inaktif aşılara göre daha güçlü bağışıklık yanıtı yapıyor, immün sistem üzerine uyarıcı etkisi daha fazla olduğu için. Dolayısıyla, bağışıklık yanıtı zayıf olabilecek bünyeye sahip olanlar, mRNA aşısını tercih edebilir. Bunlar kim dersek, obezitesi bulunanlar, böbrek yetmezliği, şeker hastalığı olanlar, kanser tedavisi görenler veya çeşitli hastalıkları nedeniyle bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullananlar, eğer seçenekleri varsa mRNA aşısı olan BioNTech aşısını tercih edebilirler. Ancak yine onlarda da inaktif aşısının çalıştığını, işe yaradığını söylememiz lazım. mRNA aşıları tek dozdan bir hafta sonrasından itibaren bağışıklık oluşturmaya başlıyor, inaktif aşılar ise ancak ikinci dozdan 15 gün sonra belirgin bağışıklık oluşturuyor."

Balık, kanser tedavi tamamlanmış olanların tedavileri bittiğinden bağışıklık sistemlerinin toparlanmış olacağını belirterek, "Dolayısıyla bu kişiler için iki aşı arasında bir farklılık görülmez." dedi.

Prof. Dr. Balık, "İleri yaştaki kişilerde de mRNA aşıları, daha etkin görülüyor ama onlarda bazı yan etki ihtimali daha fazla oluyor." diye konuştu.

İki aşıyı yan etkileri açısından değerlendiren Balık, şunları söyledi:

"BioNTech aşısı, yan etki olarak daha fazla kendini gösteriyor. Bunlar, aşı yerinde ağrı, şişlik, ateş, vücut kırgınlığı gibi belirtiler BioNTech aşısında daha fazla görülüyor ama bunların hiçbiri risk oluşturmuyor, kişiyi ağır hastalık geçirme ve ölüm riskinden koruyor. İnaktif olan Sinovac aşısında ise bu tip yan etkiler ya olmuyor ya daha az gözüküyor."

Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Ümit Savaşçı, aşıdan sonra oluşacak yan etkilere ilişkin DHA'ya değerlendirmede bulundu. Savaşçı, "Ben koronavirüs aşısı yaptırdım; bu Sinovac, BioNTech, Sputnik V de olabilir. Aşı yaptırdıktan sonra o gece akşamında hafif bir kol ağrısı, baş ağrısı, halsizlik, özellikle BioNTech aşısından sonra biraz daha yoğun kas, eklem ağrıları, bulantı halsizlik biraz fazla olmakta. Bazı kişilerde ilk dozdan sonra, bazılarında da genel olarak ikinci dozdan sonra biraz daha ağır belirtiler olabilir. Özellikle BioNTech aşısında mRNA aşısı olduğu için vücudun daha fazla antikor oluşturma çabası ile ne yazık ki yan etkiler biraz daha fazla görülüyor. Dolayısıyla kişi yan etkileri bilsin; ama bunun dışında özellikle 38 derecenin üstünde ateş, şiddetli boğaz ağrısı, öksürük, baş ağrısı geçmiyorsa, koku, tat kaybı, ishal geliştiyse, eklem ağrıları 2 güne rağmen geçmemişse bu kişi koronavirüs de kapmış olabilir. Çünkü bu kişiler aşı yaptırmak için sağlık ocaklarına, sağlık kuruluşlarına gidiyorlar, yoğun bir ortama giriyorlar. Burada ya da iş ortamında virüsü kapmış olabilirler. Aşının yan etkilerini iyi irdelemek lazım. Her aşı yan etkisi virüs olmayabilir; ama sorgulamak lazım" diye konuştu.

BİONTECH AŞISI YAN ETKİLERİNE KARŞI NE YAPILMALI?

Aşı sonrasında sık olarak karşılaşılabilecek durumlar ve bu hafif durumlara yönelik destekleyici yaklaşımlar şunlardır:

• Aşı uygulanan bölgede ağrı/şişlik/kızarıklık

Aşı uygulanan kolunuza yüksekte olacak şekilde pozisyon veriniz. Soğuk uygulama yapınız. (Örnek: Soğuk suyla ıslatılmış bir havlunun aşı yapılan bölgeye uygulanması vb. Bu sırada cilde doğrudan buz temas ettirilmesinden kaçınılmalıdır.)

Parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanılabilir.

• Yorgunluk

İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz.

• Hafif ateş, titreme

İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz, parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.

• Baş ağrısı

Parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.

• Kas/eklem ağrısı

İstirahat ediniz, yeterli sıvı aldığınızdan emin olunuz, parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanabilirsiniz.

• Kusma, ishal

Bol sıvı takviyesi yapabilirsiniz, beslenmenizi ishal diyetine uygun olarak düzenleyebilirsiniz. Ağızdan sıvı ve gıda alınamayacak kadar kusma olması durumunda sıvı kaybı olabileceğinden sağlık kuruluşuna başvurunuz.

COVID-19 aşısı uygulamasından sonra bunların dışında aşıyla ilişkili olabileceği düşünülen bir rahatsızlık hissedilmesi durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

'YAN ETKİLER 2 GÜNDEN FAZLA UZARSA TEST YAPTIRILMALI'

Doç .Dr. Savaşçı, aşıya bağlı koronavirüs kapmanın mümkün olmadığını belirterek, "Ne yazık ki bizim sahada gördüğümüz belirtiler aşı yaptırdıktan 3-5 gün sonra koronavirüs belirtileri gösterip testi pozitif çıkan vatandaşlarımız mevcut. Dolayısıyla kendi şikayetlerini iyi gözlemlemeleri gerekiyor. Şunun altını özellikle çizeyim; bu aşılar hiçbir şekilde canlı aşı olmadığı için aşıya bağlı koronavirüs kapma, hasta olma ihtimali yok. 'Ben aşı yaptırdım koronavirüs mü oldum' diye asla düşünmesinler. BioNTech aşısında biraz daha fazla yan etki görülüyor; ama kişi 2 gün üzerinde şikayetleri giderek artıyorsa ateş, halsizlik, eklem ağrıları daha belirgin oluyorsa koku, tat kaybı, sırt, göğüs ağrısı, ishal herhangi birisi bu tabloya ekleniyorsa o zaman mutlaka PCR testi yaptırması gerekiyor" ifadesini kullandı.

BİONTECH AŞISI YÜZDE KAÇ ETKİLİ?

ABD'li ilaç fırması Pfizer ile BioNTech'in aşısının üçüncü aşama klinik denemelerinin sonuçlarında yüzde 95 oranında koruma sağlandığını duyurdu.

65 YAŞ ÜSTÜ YETİŞLKİNLERDE ETKİNLİK YÜZDE 94

Dünya koronavirüs salgını ile mücadele ederken, bir yandan da aşı çalışmaları sürüyor. ABD'li ilaç firması Pfizer, yaptığı açıklamada, Covid-19 aşısının son aşamasının nihai sonuçlarının %95 etkili olduğunu gösterdiğini ve gerekli iki aylık güvenlik verilerine sahip olduklarını açıkladı.Pfizer tarafından yapılan açıklamada, Amerikan Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) tarafından aşıya birkaç gün içinde acil kullanım onayı vereceği belirtildi.

İlaç üreticisi, Alman ortağı BioNTech ile geliştirilen aşının etkinliğinin yaş ve diğer veriler arasında tutarlı olduğunu ve önemli yan etkilerin olmadığını belirtti. Pfizer bu durumun aşılamanın dünya çapında yaygın olarak uygulanabileceğinin bir işareti olduğunu söyledi. Virüsten özellikle risk altında olan 65 yaş üstü yetişkinlerde etkililik % 94'ün üzerinde olduğu ifade edilmişti. Öte yandan, açıklamada aşının yan etkilerin çoğunlukla hafif ila orta derecede olduğunu ve hızla ortadan kalktığını söylendi. Aşılananların % 2'sinden fazlasını etkileyen tek ciddi yan etki, ikinci dozdan sonra alıcıların %3,7'sini etkileyen yorgunluk olduğu belirtildi.

DELTAYA KARŞI AŞILAMANIN ÖNEMİ

ABD'de bulunan Jackson Laboratuvarı Enstitüsü'nde baş araştırmacı olarak görev yapan İmmünoloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Unutmaz, delta varyantına karşı çift doz BioNTech ya da 2 doz Sinovac-1 doz BioNTech aşısının çok önemli olduğunu belirterek, "Üçüncü doz burada gerekli. Bunun için henüz daha yüzde 40-50'lere yaklaşıyoruz. Yeterince insan aşılanmadı maalesef. Aşı tereddüdünü kırabilirsek sonbahara kadar deltanın da önünü tamamen kesmiş oluruz." dedi.

Türkiye'de vaka sayıları ile ölüm oranlarının artmasının delta varyantıyla bağlantılı olduğunun altını çizen Unutmaz, şöyle konuştu:

"Türkiye'de çok hızlı aşılama ancak haziran ortasında başladı. İyi ki de başladı. Eğer şu ana kadar yapılan aşılama olmasaydı 100 bin vaka sayılarını çok rahatlıkla görürdük. Belki ölümler 1000'in üzerine çıkardı ki bunu aşılamanın az olduğu bazı ülkelerde görüyoruz. Örneğin, Vietnam'da temmuza kadar az vaka vardı, hiç ölüm yoktu. Şu anda 10 binlere varan vakalar var, yüzlerce insan ise hayatını kaybediyor. Bu, deltanın ne kadar bulaşıcı ve tehlikeli olduğunu gösteriyor. Aşıyla bunun önünü kestik. Fakat şu anda özellikle deltaya karşı çift doz BioNTech çok önemli. Ya da 2 doz Sinovac-1 doz BioNTech; 3. doz burada gerekli. Bunun için henüz daha yüzde 40-50'lere yaklaşıyoruz. Yeterince insan aşılanmadı maalesef. Aşı tereddüdünü kırabilirsek sonbahara kadar deltanın da önünü tamamen kesmiş oluruz."

Prof. Dr. Unutmaz, 2 doz BioNTech aşısı olanlar için üçüncü doza gerek olmadığını, bu aşının en az 6-8 ay koruyuculuğu olacağını söyledi.

Bağışıklığı bastırılmış kişilerde bundan harici bir durum olduğunu da aktaran Unutmaz, "Örneğin, transplantasyon sonrası bağışıklık bastırıcı ilaçlar ya da çok yüksek doz kortizon alan kişilerde 3. dozu daha çabuk yapmak lazım. İki doz Sinovac olanlarda ise 3. doza kesinlikle gerek var. Çünkü bunu başından beri biliyoruz. Sinovac bir önceki varyantlara karşı bile daha az etkiliydi. Enfekte olma riski daha fazlaydı çünkü yeterince antikor oluşturmuyor. Üçüncü dozu da Sinovac olabilirsiniz, o da antikor miktarınızı yükseltir ama biz BioNTech tavsiye ediyoruz. İkisi de aynı miktarda antikor oluştursa bile BioNTech'in oluşturduğu antikorların kalitesi daha iyi olacaktır." değerlendirmesini yaptı.

Unutmaz, sadece antikor oluşmasının da yetmediğini, bunların tam olarak virüse isabet etmesi gerektiğini dile getirerek, "Bu bakımdan BioNTech'in daha üstün olacağını ve daha uzun süreli o antikorların, bağışıklık hafızasının oluşacağını düşünüyoruz. Belki bu 1 yıl bile sürebilir. Ancak gerçekten çekiniyorlarsa, 3. dozu Sinovac yaptırmak da en azından kısa süreli, oldukça etkili olacaktır." ifadelerini kullandı.

YENİ BİR VARYANT DURUMUNDA 4. DOZ AŞI GEREKEBİLİR

Prof. Dr. Unutmaz, ilerleyen süreçte 4. doz ve üzeri aşılanmanın şu an için gerekli görünmediğini, 2 doz Sinovac sonrasında 3. doz olarak BioNTech aşısının, 2 doz BioNTech'teki kadar koruyucu olacağını düşündüğünü belirtti.

Virüsün tekrar mutasyona uğraması ve yeni bir varyant oluşması durumunda 4. doz olarak yeni bir aşı gerekebileceğini ifade eden Unutmaz, şunları kaydetti:

"Ben bunun düşük bir olasılık olduğunu düşünüyorum. Çünkü delta varyantı gerçekten çok rekabetçi. Onu yenebilecek virüslerin çıkma olasılığı daha düşük gözüküyor. Ama bu 'olmaz' demek değildir. Fakat 3. dozda bence bunu önemli şekilde halledeceğiz. Bu, 'Tamamen virüs sıfırlanacak, hiç kimse hasta olmayacak.' anlamına da gelmemeli. Buradaki amaç virüsle yaşamayı tolere edebilecek düzeye getirmemiz. İsterseniz 10 doz yapın, artık bu virüsü dünyadan çıkaramazsınız. Aynı grip ve diğer virüslerde olduğu gibi. Ağır hastalığı, ölümleri minimuma düşüreceğimiz noktaya geldiğimiz zaman ki 3. dozda bu kesin olacaktır, bu şekilde bu virüsle beraber yaşamayı öğreneceğiz."