Bitcoin modern çağın lale çılgınlığı mı?
Değeri sürekli artan kripto para birimi Bitcoin, 17. yüzyılda Hollanda'da ortaya çıkan ve sonu kötü biten lale çılgınlığına benzerliğiyle dikkat çekiyor
Ünlü finans kuruluşu JPMorgan’ın CEO’su Jamie Dimon, Bitcoin için “lale çılgınlığından daha beter” diyor ve kripto parayı “eninde sonunda patlayacak bir dolandırıcılık” olarak tanımlıyor.
Eylülde yapılan bu yorumun ardından Bitcoin’in değeri yüzde 268 arttı.
Bitcoin bu yılın başında 1.000 dolardı, bugün 15.000 dolar dolaylarında.
Kripto para yılbaşından bu yana değerini yüzde 1.400 artırdı.
Lale soğanlarının fiyatları, çılgınlığın had safhaya ulaştığı bir ay içerisinde yüzde 1.100 artmıştı.
Bitcoin ile 17. yüzyılın lale soğanları arasındaki benzerlikler burada da son bulmuyor.
Hollanda, tüm lale soğanlarını uygun fiyatlarla Osmanlı İmparatorluğu’ndan ithal ediyordu.
Capital Economics’in baş küresel ekonomisti Andrew Kenningham, “Tıpkı Bitcoin gibi, lalelerin popüler olma sebebi de yeni, garip ve nadir olmalarıydı.”
Bitcoin’ler nüfusun alım gücü yüksek bir kesimi tarafından alınabiliyor. Yüksek fiyatlı laleler de yalnızca dönemin elitleri ve aristokratları tarafından satın alınabiliyordu.
Bitcoin son dönemde tüm dünyanın gündeminde ve kripto para ticareti günbegün hızlanıyor.
Birçok Bitcoin borsası, yoğun talep ve trafik nedeniyle sık sık geçici olarak hizmet veremez hale geliyor.
Ancak Bitcoin yalnızca dünya nüfusunun küçük bir bölümü tarafından alınıp satılıyor.
Uzmanlar bu nedenle Bitcoin’in olası görülen çakılmasının ekonomik bir krize sebep olmayacağı görüşünde.
Uzmanlar, Bitcoin çılgınlığının 2000’deki nokta-kom balonu ya da 2007’deki mortgage krizi gibi sonuçlar doğurmayacağından emin.
Kenningham’a göre, eğer “balon bir gün patlarsa” borsalarda ancak yüzde 0,6 seviyesinde bir düşüşe sebep olabilir.
CoinMarketCap.com’a göre Bitcoin henüz dünyanın en büyük varlıkları arasında değil.
Kripto paranın 240 milyar dolarlık bir pazar olduğu belirtiliyor.
Bloomberg, yalnızca S&P 500 şirketlerinin toplam değerlerinin 24,8 trilyon dolar olduğuna dikkat çekiyor.
Bitcoin çılgınlığının kötü bitmesi durumunda, etkilerinin sınırlı olacağı genel bir kanı fakat kripto paraya yatırım yapanlar için aynısını söylemek mümkün olmayacak.
Kenningham, finansal enstitülerin ve 401k planlarının Bitcoin’in değerindeki düşüşlerden etkilenmeyeceğini ekliyor.
Lale soğanlarının fiyatları dip yaptığında, Hollanda’da ortaya çıkan finansal karmaşayı çözmek için özel komisyonlar kurulmuştu.
Ülkedeki diğer ticaret alanları, bürokrasi ve düzenlemeler sorunsuz çalışırken, lale üzerine kurulan her bir sistem çökmüştü.
Lale işine girenler böyle bir felaket yaşarken, ülkenin geri kalanı işlerini büyütmeye devam etti.
Kenningham, ‘Bitcoin ile diğer riskli yatırım varlıklarının değerleri arasında herhangi bir bağ olmadığının ve kripto paranın düşüşünün finansal açıdan geniş etkiler yaratmayacağının’ altını çiziyor.
