Elektrikli otomobil ithalatında yeni kurallar

Elektrikli araçlarda ÖTV matrahı güncellemesinden sonra, batarya ile çalışan bu otomobillerin ithalatına da yeni kurallar getirildi.

Ticaret Bakanlığı'nın hazırladığı tebliğe göre, Avrupa Birliği ve Serbest Ticaret Anlaşması imzalanan ülkeler menşeli olmayan elektrikli araçlar yeni kurallar çerçevesinde ithal edilebilecek.

Buna göre, ithal edilecek elektrikli otomobillerde satış sonrası montaj, bakım ve onarımı Türkiye'nin 7 bölgesinde en az 20 yetkili servis istasyonunun ithalatçının kendisi tarafından kurulmuş olması şartı aranacak.

Elektrikli araç alım, satım, bakım ve onarımından sorumlu olacak kişilerin TSE veya Meslekî Yeterlilik Kurumu tarafından münhasıran elektrikli araç alım, satım, bakım ve onarımına ilişkin bir yeterlilik belgesine sahip olması da zorunlu olacak.

Ayrıca, ithalatı yapılacak her bir marka için Türkiye`de kurulmuş en az 40 personele sahip Türkçe çağrı merkezi ile hizmet verilmesi ve ithalatı yapılacak aracın üreticisinin yurt içinde yerleşik yetkili temsilcisinin olması da elektrikli araç ithalatı için gerekli hale geldi.

Ticaret Bakanlığı'nın tebliğine göre, batarya sistemlerinin izlenmesi, kontrolü ve denetimine ilişkin yürütülecek işlemlerin ithalatçı tarafından kabul edildiğine dair yazılı bir taahhütname verilmesi koşulunun da sağlanması gerekecek.

Türkiye'ye son dönemde Çin'den adeta bir elektrikli otomobil akını başladığı göz önüne alındığında, Ticaret Bakanlığı'nın hazırladığı tebliğin önemi artıyor.

Aralarında mikro-mobilite çözümleri sunan ve büyük üreticilerin de olduğu bu firmalardan bazılarının ise, Türkiye'de satış sonrası hizmetleri için üçüncü firmalar ile anlaştıkları biliniyor.

Fakat, bugün Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğ, firmaların servis ve personel yatırımı yapmalarını zorunlu kılması açısından önemli.

PAZARIN YÜZDE 7'SİNE ULAŞTILAR

Türkiye'de elektrikli otomobil satışları 2023'te hızlandı. Ocak-Kasım döneminde elektrikli otomobil satışları geçen yılın aynı dönemine göre 10 kat artarak 48 bin 883 adede ulaştı. Böylece elektrikli otomobillerin pazar payı yüzde 7'ye dayandı. Sektör yetkilileri bu oranın 2024'te yüzde 10'u geçmesini bekliyor.

Bu sonuçlarda başta yerli elektrikli otomobil Togg ve ABD'li Tesla'nın payı büyük olsa da, pazara her geçen gün yeni giren elektrikli otomobil markalarının etkisinin ise önümüzdeki yıl görüleceği tahmin ediliyor.

ODMD verilerine göre, elektrikli otomobil satışları geçen yılın aynı döneminde ise 4 bin 939 adette kalmıştı. Batarya ile çalışan bu otomobillerin pazar payı da Ocak-Kasım 2022'de yüzde 1.1 olarak kayıtlara geçmişti.

Türkiye'ye son dönemde giren elektrikli otomobil üreticilerinin büyük çoğunluğu, bugünkü tebliğde bahsi geçen Avrupa Birliği ve Serbest Ticaret Anlaşması imzalanan ülkeler arasında yer almıyor.

Bu kapsamda, BYD, Neta, Voyah, Skywell, Leap Motor, Hongqi Türkiye'ye elektrikli otomobillerini getiren Çinli markalar arasında bulunuyor. Şimdilik sadece benzinli motora sahip araçları ile Türkiye pazarında varlık gösteren bir başka Çinli Chery'nin de, elektrikli otomobilini kısa bir gelecekte Türkiye'ye getirmesi bekleniyor. Tüm bu markalar, Ticaret Bakanlığı'nın açıkladığı gereklilikleri sağlamak zorunda kalacak.

Bu noktada bir istisna olarak Tesla'dan da bahsetmek gerek. Çin yerine Almanya'da ürettiği otomobilini Türkiye'de satışa sunan Tesla, böylece tebliğ kapsamında getirilen zorunluluklardan da kurtulmuş oldu.

GÜNCELLEME İLE DÜŞÜK ÖTV'YE GİREN ARAÇ SAYISI ARTTI

Önceki günlerde ise elektrikli otomobillere uygulanan Özel Tüketim Vergisi'nde (ÖTV) değişikliğe gidildi.

Bu kapsamda, motor gücü 160 kW'nın altında kalan otomobillerde matrah (vergisiz fiyat) limitleri artırıldı. En düşük ÖTV dilimi olan yüzde 10'luk ÖTV dilimine giren elektrikli otomobiller için esas alınan matrah limiti 1 milyon 250 bin liradan 1 milyon 450 bin liraya çıkarıldı.

Böylece, daha çok elektrikli modelin yüzde 10 ÖTV diliminde kalmasının önü açıldı.

Motor gücü 160 kW'nın üstünde kalan elektrikli otomobillerin matrah limitleri ise değişmeden aynı kaldı.

ÖTV'de yapılan güncelleme öncesi, bayilerde tüm vergiler dahil 1 milyon 650 bin TL'nin altında satılan ve motor gücü 160 kW'yi geçmeyen elektrikli otomobiller yüzde 10 ÖTV'de yer alıyordu.

Yapılan güncelleme ile, bu gruba giren elektrikli otomobiller artık 1 milyon 914 bin TL'ye kadar yüzde 10 ÖTV diliminde kalabiliyor.

"SADECE AL-SAT YAPANLARIN DEVRİ SONA ERDİ"

Türkiye Elektrikli ve Hibrid Araçlar Derneği (TEHAD) Başkanı Berkan Bayram, elektrikli otomobildeki yeni ithalat kurallarını Habertürk'e değerlendirdi.

Türkiye pazarına girecek yeni oyuncular için oyunun kurallarının tamamen değiştiğini vurgulayan Bayram, "Hali hazırda pazarda bulunan markalarımız için de emsal teşkil edecek bir dizi kararın alınmasını sağlayacaktır. En başta 'ürünü bul, ithal et, sat, arkana bakma' devri sona erecek" dedi.

Kararın tüketiciyi koruduğunu ve batarya gibi stratejik ham madde bulunduran ürünler için atılmış ilk adım olduğunun da altını da çizen TEHAD Başkanı Bayram, "Hali hazırda pazarda bulunan markalarımızın olumsuz etkilenmesi veya çekilmesi söz konusu olmaz. Sadece al-sat mantığı ile ilerleyecek markaların zaten gelmemesi çok daha uygun olur. Ülkemize ve tüketiciye hiçbir faydası olmayacak bu iş modeli ile ilerleyecek şirketler gelmesinler daha iyi. Geleceklerse de bu tebliğin yükümlülüklerine uymak zorundalar" ifadelerini kullandı.