MİT'in "takas" yetkisini iptal eden AYM: Yetkinin sınırları belli değil
Habertürk, Milli İstihbarat Teşkilatı'na (MİT) yabancı mahkûmları üçüncü ülkelerle takas etme imkânı tanıyan düzenlemenin iptal gerekçesine ulaştı
Fevzi ÇAKIR / GAZETE HABERTÜRK
AYM, MİT’in ‘yabancı takas’ yetkisini iptal etti. İptal gerekçesinde, bu yetkinin sınırlarının belli olmadığına vurgu yapıldığı öğrenildi. Böyle bir yetkinin ‘yalnızca devletlerle değil herhangi bir örgüt veya kişiyle de esir takası yapılmasına imkân verebileceği’ endişesinin de AYM’de tartışıldığı belirtildi.
Habertürk, Milli İstihbarat Teşkilatı’na (MİT) yabancı mahkûmları üçüncü ülkelerle takas etme imkânı tanıyan düzenlemenin iptal gerekçesine ulaştı.
Anayasa Mahkemesi (AYM) üyeleri, MİT’e verilen bu yetkinin sınırlarının belli olmadığına işaret etti. Hatay ve Adana’da MİT’e ait TIR’ların durdurulmasının ardından MİT Kanunu’nda önemli bazı değişiklikler yapıldı.
Nisan 2014’te yapılan değişiklikle MİT personelinin yargılanması MİT Müsteşarı’nın; müsteşarın yargılanması ise Başbakan’ın onayına bağlandı. MİT personelinin davalarda ve soruşturmalarda tanık olarak dinlenemeyeceği hükme bağlandı. MİT’e, yabancı ülkelerle rehine takası yapma yetkisi verildi.
CHP, söz konusu yasanın bazı hükümlerinin iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu’nda, düzenlemenin iptal istemi önceki gün ele alındı. Mahkeme, yabancı rehine takasını ve MİT mensuplarının mahkemede MİT aleyhine tanıklık yapmasını düzenleyen maddeleri iptal etti. Mahkemenin kararı, gerekçenin Resmi Gazete’de yayımlamasından 6 ay sonra yürürlüğe girecek. Başka bir ifadeyle iptal edilen her 2 hüküm de 6 ay daha mevcut hali ile devam edecek.
Hükümet, bu sürede yeni bir yasal düzenleme yapacak. Habertürk, iptal kararının verildiği oturumda üyelerin kanunla ilgili gündeme getirdiği çekincelerine ulaştı. Karar 17 üyenin oybirliği ile alındı. Oturumda MİT’e yasa ile verilen takas yetkisinin sınırlarının net olarak belirlenmediği görüşü öne çıktı. Yabancı mahkûmların da her Türk tutuklu ve hükümlü gibi devlet koruması altında bulunduğunu vurgulayan üyeler, bu konuda Anayasa’da özel bir düzenleme öngörülmediğine işaret etti. Uluslararası iade sözleşmelerine dikkat çeken üyeler, mahkûmların iade edilecekleri ülkede can güvenliklerinin garanti altında olması gerektiğini ifade etti.
Üyeler, söz konusu yasada, yabancı mahkûmların iade ya da takas edilecekleri ülkelere can güvenliğini şart koşan bir düzenleme öngörmediğini vurguladı. Bu durumun uluslararası iade sözleşmelerine, insan haklarına ve kötü muamele yasağı ile Anayasa’nın ruhuna aykırı olduğu görüşünde birleşen üyeler, iptal kararı verilmesinde birleşti. Oylamada, 17 üyenin tamamı iptal yönünde el kaldırdı.
