Kahraman Yıldız: Mesleğin kalan son fedakârlarıyız

NAGİHAN ALAN - GAZETE HABERTÜRK

Ramazana günler kala Osmanlı’nın son mahyacısına çıraklık yapan, günümüzün de son mahya ustası olan Kahraman Yıldız ile konuştuk.

Gençlere seslenen Yıldız, “Mesleğin kalan son fedakârlarıyız. 45 yıldır yağmur çamur demeden çalıştık. Sizin nesli mahyalarla büyüttük. Bu meslek bizimle beraber bitmesin, gençler geleneğimizi, mahyalarımızı yaşatsın” diyor...

11 ayın sultanı ramazan kapıda. Ramazanın habercisi mahyalar da camilere asılmaya başlandı. Hikâyesi 400 yılı aşan bir geçmişe sahip olan mahyaların son fedaisi Kahraman Yıldız. Fedai diyorum çünkü bugüne dek yanına gelen çırakların hemen hepsi birkaç ayın sonunda bırakıp gitmiş.

Kahraman Yıldız tam da bu anda şöyle diyor: “Çırak istiyoruz. Ama genç olacak. 40 yaşında adamı çırak diye gönderiyorlar. Ama onlar da dayanamıyor. Bu iş ağır bir iş. 61 yaşındayım. 45 yılı aşkındır mahya yapıyorum. Bu işe gönül verirseniz ağrıyı sızıyı görmezsiniz. Gençler bu mesleği sahiplensin. Ata yadigârı meslekler kaybolmasın. Bu gelenek bitmesin, yaşasın” diyor.

MESLEĞIN 45 YILLIK EMEKTARLARI

Kahraman Yıldız, Vakıflar 1. İstanbul Bölge Müdürlüğü bünyesinde camilere mahya yapmaya devam ediyor. Osmanlı’nın son mahyacısı Hacı Ali Yağcı’nın çıraklığını yapan, günümüzün de son mahya ustası olan Yıldız’ın atölyesine konuk olduk. Mahya yapımını dinledik.

Atölyede metrelerce uzunlukta kablolar ve 15 wattlık ampullerle çalışan Yıldız, çalışmaya başlamadan önce harf yerlerini ve ölçülerini kâğıt üzerinde çalışıyor ve ardından uygulamaya geçiyor. Atölye’de mahya yetiştirmek için aralıksız çalıştıklarını söyleyen Yıldız, “100 yaşında vefat eden ustamızdan sonra bayrağı ben devraldım.

45 yıldır yanımda Süleyman Kök ve Aziz Tosyalı iki arkadaşımla beraber yaz kış demeden mahya astık. Diyanet İşleri Başkanlığı’nın vermiş olduğu veciz sözler var, onların içinden caminin büyüklüğüne göre yazacağımız cümleyi seçiyoruz.

İlk örneğimiz “Hoşgeldin on bir ayın sultanı, oruç tut sıhhat bul” cümleleri. Bu sene ‘Gelin gönüller yapalım’ yazısı kararlaştırıldı. Sultanahmet’e astık bunu” dedi.

“Bu yıl da Sultanahmet, Süleymaniye, Eyüp Sultan, Eminönü Yeni Camii, Mimar Sinan ve Ataşehir Mimar Sinan’a klasik mahyalarımızı asacağız” diyen Yıldız, “Bir yazıda 200 civarında ampul oluyor. Bir mahyayı bir günde yapıyoruz. Boyut camiye göre değişiyor.

Mesela Sultanahmet’teki yazı şu an enden 25-30 metre. Yüksekliği ise 8-10 metre oluyor. İlk mahyamı 1975’te Fatih Camii’ne astım. Ustam ‘Bunu oraya şunu buraya tak’ diyordu ne yazdığımı bile bilmiyordum. Meğer ‘Fetihin Kutlu Olsun’ yazmışım. İlk mahyam çok anlamlıydı” diyor.

“Biz son kuşağız, 10 yıl sonra mahyacılık gençler sahip çıkmazsa dijitale döner” diyen Yıldız şöyle devam ediyor: “Ama ben istiyorum ki gençler gelsin bu mesleğe sahip çıksın. Şimdi bilgisayarla yazıp asıyorlar ama bizim gibi gökyüzüne yıldızlarla yazı yazmak gibi olmuyor. O mahyadan çok kayan bir yazı oluyor. Ruhu kalmıyor.”

YILIN VECİZİ: GELİN GÖNÜLLER YAPALIM

Metrelerce yükseklikte mahyaların asımını ve değişimini yapan usta Kahraman Yıldız Diyanet İşleri tarafından belirlenen veciz sözlerin mahyalara asıldığını söyledi. “Merhaba Ya Şehr-i Ramazan” vecizi ile kurulan mahyalar ramazan boyunca dört kez değiştirilecek.

Bu yılın veciz sözünün son değişiklikte 6 caminin tümüne asılacağını söyleyen Yıldız, “Bu yılın sözü “Gelin Gönüller Yapalım” oldu. Ama bazı camilerin minarelerinin boyutlarına göre sığmayınca bunu Gönüller Yapalım olarak da yazabiliyoruz” dedi.

1800’lerden bir hikâyeyi de anlatan Yıldız, “Ustamız Hacı Baba anlatmıştı. 1800’lerde Avrupalı gezginler İstanbul’u görmeye gelmiş. Mahyalar çok dikkatlerini çekmiş. O an, ‘Türkler medeniyeti çoktan yakalamış, Türkler yıldızlarla yazı yazmış’ demişler. Mahyalarımız dilden dile ünlenmiş” diyor.

FRANSA’DAN DA TALEP VAR

Kahraman Yıldız “Mahya için yurtdışından da sık sık arıyorlar” diyerek ekliyor: “Fransa’dan, Kıbrıs’tan, Türkmenistan’dan talep var. Ama biz buradaki camilerimize bile zor yetişiyoruz. Çünkü Türkiye’de bizden başka bu işi yapan yok. Üç beş kişi kaldık.”