Suriyelilere vatandaşlıkta ‘12B’ formülü işletilecek

Volkan YANARDAĞ / GAZETE HABERTÜRK

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Kilis’te açıkladığı “Suriyelilere vatandaşlık verilmesi” konusunda mevzuatta engel yok. Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 12. maddesi Türk vatandaşlığının kazanılmasında “istisnai haller”i düzenliyor. Bu maddede, milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak şartıyla bakanlığın teklifi, Bakanlar Kurulu’nun kararı ile hangi yabancıların Türk vatandaşlığını kazanabileceği sıralanıyor. Türkiye’ye sanayi tesisleri getiren veya bilimsel, teknolojik, ekonomik, sosyal, sportif, kültürel, sanatsal alanlarda olağanüstü hizmeti geçen ya da geçeceği düşünülen ve ilgili bakanlıklarca haklarında gerekçeli teklifte bulunulan kişiler, göçmen olarak kabul edilen kişilerin yanı sıra maddenin 12B fıkrasında, “Vatandaşlığa alınması zaruri görülen kişiler” ifadesi yer alıyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan Suriyelilere vatandaşlık açıklaması

VATANDAŞLIK İÇİN DÖRT YOL

Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun uygulanması için hazırlanan yönetmelikte de, sonradan nasıl vatandaşlık kazanılabileceği açıklanıyor. Bu yetkili makam kararı veya evlat edinilme ya da seçme hakkının kullanılması ile mümkün oluyor. Yönetmelikte, yetkili makamın kararıyla vatandaşlığın kazanılması ise 4 yolla gerçekleşiyor. Bunlar, Türk vatandaşlığının genel olarak kazanılması, Türk vatandaşlığının istisnai olarak kazanılması, Türk vatandaşlığının yeniden kazanılması ve Türk vatandaşlığının evlenme yoluyla kazanılması olarak ifade ediliyor.

‘İSTİSNAİ’ KAZANIM

Yönetmeliğin 20. maddesi, Türk vatandaşlığının istisnai olarak kazanılmasını, başvuru için gerekli belgeler ve yapılacak işlemleri düzenliyor. Buna göre Türk vatandaşlığını istisnai olarak kazanmak isteyen yabancı hakkında İçişleri Bakanlığı’nın yazılı talimatı üzerine müracaat makamı olan valiliklerce kimik bilgilerinin yer alacağı dosya oluşturulacak. Tamamlanan dosya karar alınmak üzere bakanlığa gönderilecek.

İstisnai hallerde vatandaşlığa alınacakların müracaatları, gerekli görülürse İçişleri Bakanlığı tarafından da alınabilecek. Her bir dosya için milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir halinin bulunup bulunmadığının tespiti için Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı’ndan ve Emniyet Genel Müdürlüğü’nden arşiv araştırması istenecek. Aranan şartları taşıyanlar bakanlığın teklifi ve Bakanlar Kurulu’nun kararı ile Türk vatandaşlığına alınacak.

Hükümet mevcut mevzuattaki bu yolu kullanabileceği gibi, yeni bir düzenleme ile de Suriyelilere vatandaşlık konusunda izlenecek süreci belirleyebilir. Ancak başlı başına yeni bir düzenlemeden ziyade mevcut düzenlemelerle yola devam edilmesi bekleniyor.

TAHMINI 1 MİLYON SEÇMEN

Türkiye’de önemli bir kısmını çocukların oluşturduğu yaklaşık 3 milyon Suriyeli sığınmacının bulunduğu tahmin ediliyor. Tüm Suriyelilerin vatandaşlığa başvurması beklenmediği de göz önüne alınırsa, vatandaşlık kazanan Suriyelilerden yaklaşık 1 milyonunun seçmen olabileceği ifade ediliyor. 1 milyonun tamamının sandığa gittiği hesaba katılırsa, Suriyelilerin seçime etkisi yüzde 2 civarında hesaplanıyor. Suriyelilerin en çok yaşadığı şehir İstanbul ancak nüfus yoğunluğuna göre Kilis ilk sırada. Olası bir seçimde 2 vekil çıkaran Kilis’te Suriyelilerin TBMM’ye temsilci göndermesi yüksek ihtimal olarak beliriyor.

NE DEDİLER?

AK Parti: Bir neslin kaybolmaması için

Naci Bostancı (Grup Başkanvekili): Bunun seçimlerle ilişkilendirilmesi yanlış, abesle iştigaldir.

Atay Uslu TBMM İnsan Hakları Komisyonu Üyesi): Bir ekonomik potansiyelin, akademik ve entelektüel birikimin-medeniyetin, bir neslin kaybolmasına izin vermeyeceğiz.

CHP: Oy hesabı travma yaratır

Veli Ağbaba (Genel Başkan Yard.): AKP, oy hesabı, asimilasyon hesaplarıyla, din-mezhep penceresinden bakarak bu mazlumların hayatlarını değil, kendi siyasi ikballerini düşündüklerini çok açık ortaya koyuyor. 3 milyon insanın bir anda vatandaş yapılması toplumda travma yaratır.

MHP: Siyasi sebep olarak mütalaa edilir

Semih Yalçın (MHP Genel Başkan Yard.): Her şeyden önce Güneydoğu Anadolu’da demografik yapıyı değiştirir. Siyasi anlamda 3 milyon kişi yüzde 10’luk oya tekabül eder. Böyle bir hamle siyasi bir sebep olarak mütalaa edilir.

HDP: Ön yargıyı derinleştirecektir

Ayhan Bilgen (Kars Mv): Ucuz işgücüne dayalı yeni bir seçmen kitlesi ortaya çıkarmak sadece mültecilere yönelik önyargı ve nefret suçunu derinleştirecektir. Temsil oranında önemli değişiklik doğuracak bir operasyondur.