Rus Büyükelçi Andrey Gennariyeviç Karlov: 1,5 seneye vize kalkar

TÜRK ve Rus liderlerin Çin’de bir araya gelmesinden 24 saat önce sorularımızı yanıtlayan Rusya Federasyonu Ankara Büyükelçisi Andrey Gennariyeviç Karlov’un üç konuda önemli açıklaması oldu.

Türkiye’nin Suriye’deki Fırat Kalkanı operasyonuna karşı çıkmadı, ancak Washington’a benzer tonla PYD konusunda Ankara’ya çağrıda bulundu:

“Suriye’de Kürtler dâhil olmak üzere seçici davranmaya davet ediyoruz…”

Suriye’nin “iki ülkenin ilişkilerinde ciddi rol oynayan önemli bir konu olduğunun” da altını çizdi.

BM terör örgütleri listesinde ve Rus mahkemeleri kararlarında bulunmadığı için PYD’yi terörist örgüt olarak kabul etmediklerini açıkladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kapatılmasını talep ettiği PYD’nin Moskova’daki bürosunun, “NATO üyesi ülkelerde de var” örneğini de vererek açık kalacağını bildirdi.

"TÜRK JETİNİ ÖNLEMEDİK"

Rus jetinin düşürülmesi sonrası Suriye’de Türk jetlerinin tehdit edildiği iddiası için de “Türk jetlerine herhangi bir kısıtlayıcı önlem koyduğumuzu hatırlamıyorum” dedi.

Rusya’nın 2006’dan itibaren Fethullah Gülen okullarını kapatıp, öğretmenlerini sınır dışı ettiğini de anımsattı.

İki ülke vatandaşlarının geçmişteki gibi vizesiz seyahatleri için süreye ihtiyaç olduğunu, ilişkilerin düzelmesinin bir veya 1,5 yıl alacağını da söyledi.

Büyükelçi Karlov’a sorularımız ve yanıtlarının tam metni şöyle:

Soru:DarbegirişimininardındanilkarayanliderinPutin olduğunuCumhurbaşkanıErdoğanaçıkladı.Gülenokullarını 2006’dakapatanBaşkurdistan’daolduğugibikapatanve öğretmenlerinidesınırdışıedenRusya,gelişmelerinasıl yorumluyor?PutinbukonudaErdoğan’abirşeylersöylemiş olabilirmi?

Cevap:DevletBaşkanımızPutin,SayınErdoğan’ıarayarak başarısızlıklasonuçlanandarbegirişiminikınayanveSayın Cumhurbaşkanı’nıdestekleyenilkliderolmuştur.SayınPutin ileSayınErdoğanarasındageçenkonuşmayıbilmiyorum.İki liderarasındakiilişkilerinçoksamimiolduğuherkesin malumu…Görüşmelerindeçoğukonukapılarkapandıktan sonraikiliderarasındaelealınır.Elealınankonularınbirçoğu tercümeyapanlartarafındanbilinir.FethullahGülenokulları 2006yılındanitibarenRusya’dayasaklandı.Gülenokulları içinverilenmücadelebizimiçintariholmuştur,çünküçok uzunyıllargeçti.BunuyapmamızınsebebiGülen’inyaptığı çalışmalarınRusyaFederasyonumevzuatınaaykırılığından dolayıyasaklamışolmamızdı.Busorunukalıcıbirşekildeçok öncedenhallettik.

Soru:Rusyaİran’dakiüslerikullanmasınabenzertalebi İncirlikiçindeyaptımı?

Cevap:İranhavaalanlarınıgeçiciolarak,kısabirdönem Rus havaaraçlarıiçinkullandı.BaştaIŞİDveEl­ Nusraolmak üzereSuriye’dekihedeflerinevarışsüresini%60civarında kısıtlamakiçinİranhavaalanlarınıkullandık.Hava unsurlarımızgörevlerinibitirdiktensonraİranhavaalanlarını kullanarakRusya’yadönmüşlerdir.İncirlikHavaÜssüile ilgilibirtalebiniletilipiletilmediğihakkındabilgimyok. Herkesinmalumu,Başbakan’ındaaçıklamasındaolduğugibi İncirlikHavaÜssünün birNATOÜssüolduğu,orada NATO’yaaituçaklarınbulunmasındandolayıböylebirtalebin gerçekleşmesidemümkündeğil.Böylebirdurumun mevcudiyetininmümkünolmadığıvurgulandı.

Soru:Suriye’deortakoperasyonlarolabilirmi?

Cevap:Suriyedâhilolmaküzereuluslararasıterörizmekarşı herhangibirülkeileişbirliğinegirmeyehazırolduğumuzuçok öncedenifadeettik.Bununlabirlikteherhangibirülkenin topraklarındaortakoperasyoniçindeçoklukoşulunolduğunu dadüşünmekteyiz.Uluslararasıhukukgereğibununiki alternatifliolabilir,birincisiBMGüvenlikKonseyi’ninkararı ileyürütülmesiikincisideoperasyonunyapılacağıülkenin olurunadayanmasıgerekir.BilindiğigibiSuriyedevletinin yaptığımüracaatsonucuRusHavaKuvvetlerioperasyonlarını yürütmektedir.Dahaöncedeifadeettiğimizgibiherhangibir ülkeilebukonudaişbirliğinehazırız.SonuçtaTürkiyede uluslararasıbirkoalisyonunparçasıvebutarzoperasyonlara katılmaktadır.Vurgulamakistediğimizhususuluslararası hukukçerçevesindegötürmelidir.

Soru:TürksavaşuçaklarınınSuriyeüzerindeuçması,uçak düşürülmehadisesisonrasıpekmümkünolmuyordu.Bu ortadankalktımı?

Cevap:TürkHavaKuvvetleri’neherhangibirkısıtlayıcı önlemkoyduğumuzuhatırlamıyorum.Yanılmıyorsam2015 EylülveyaEkim’deABDile imzalananbirmutabakatzaptı çerçevesindebizimveuluslararasıkoalisyonunyaptığı uçuşlardaherhangibirçatışmayıönlemeyeyönelikanlaşma sağlanmıştı.Bumutabakatzaptı,bizimveyauluslararası koalisyonunyaptığıuçuşlardaherhangibirçatışmayı önlemeyeyönelikanlaşmaydı.Sözkonusumutabakatzaptı RusyaFederasyonu(RF)ileABDarasındaimzalanmakla birlikte,ABDbumutabakatzaptışartınıdiğermüttefiki ülkeleredeyansıtmagöreviniüstleneceğinitaahhütetmiştir.

Soru:Türkiye’ninFıratKalkanıOperasyonu’nanasıl bakıyorsunuz?RFDışişleriBakanlığıSözcüsüZaharova’nın, Türkiye’yeçağrısıneanlamageliyor?

Cevap:TürkSilahlıKuvvetleriunsurlarınınSuriye’nin kuzeyindekihareketlerinidikkatleizlemekteyiz.Türkiye’nin birçokvatandaşınınhayatınıkaybettiğiterörsaldırılarının planlandığıİŞİD’eaitterörüssleriniyoketmeyeyönelik çabalarınıanlıyoruz. Uluslararasıhukukiçindehareket edilmesigerektiğine,herhangibiraskeriharekatınbağımsız birdevletinhükümetiyleyürütülmesindenyanaolduğumuzu ifadeediyoruz.BumalumRF’ninkalıcıgörüşüdür,başından itibarendebirdeğişikliğeuğramadı.Terörekarşıyürütülen faaliyetlerdeTürkpartnerlerimizihedefleriseçerkençokseçici davranmayadavetetmekteyiz.Tekcepheolaraktümtarafların çabalarınıbirleştirerekbaştaIŞİDolmaküzereterör hedefleriylemücadeleyeodaklamalarıgerekmektedir.IŞİD’in Türkiye’dekiterörfaaliyetlerinivesaldırılarınıdahatırlıyoruz, RFolarakşiddetlekınadık.

"PYD, BM'NİN TERÖR LİSTESİNDE YOK"

Soru:Erdoğan,PutinilebuluşmasındaPYD’nin Moskova’dakibürosununkapatılmasınailişkinricada bulunmuştu.Budadikkatealındığında,RF,PYD’yihangi konseptedeğerlendiriyor?

Cevap:Terörörgütlerilistesiniyaparkenikifarklıunsur kullanmaktayız.BiriBMGüvenlikKonseyi’ninaçıkterör nitelemesiyaptıklarıdır.DiğerideRFmevzuatıgereğiilgili mahkemelerimizingereklideğerlendirmeleriyaparak oluşumunterörörgütüolupolmadığınailişkinkararlara bağlamaktır.Terörörgütüolarakadlandırılanörgüt(PYD)ne BMGKlistesindedir,nedeRFmahkemelerininvermişolduğu karardoğrultusundabirterörörgütüdür.Sırfbundandolayı geçmiştePYD’ninMoskovaofisininaçılmasınamüsaade edilmiştir.BuörgütüntemsilciliğisadeceMoskova’dadeğil, NATOüyesibirkaçülkededemevcuttur.İfadeettiğinizgibi butalepSt.Petersburg’daSayınErdoğantarafındaniletilmiş veSayınDevletBaşkanımızPutin’indebunu değerlendirmeyealacağınısöylediğidemalumumuzdur.

Soru:PYD’ninSuriye’dekivarlığınıgelecekiçinnasıl değerlendiriyorsunuz.Türkiye’ningüneyindeCezire,Kobani veAfrinbandınınAkdeniz’ekadaruzamasıçabasınınasıl değerlendirir?

Cevap:Suriye’deolupbitenlerilkönceoradayaşayanSuriye halkınıilgilendirenhususlardır.Buülkeniniçişleriileilgili konulardaseçilmişSuriyehükümetisorumludur.Bizhiçbir zamandayatmaşeklindehareketedemeyiz.BuprensipSuriye içindegeçerlidir.Bilindiğigibihemhükümetkanadı,hemde muhaliflerSuriye’ninyenibirAnayasa’yaihtiyacıolduğu konusundamutabıktır.Haliyleülkeninsiyasiyapısı,seçimleri veidariyapıyıyeniAnayasa’dabelirlenecekhususlardır. Muhalefetkelimesiniifadeettiğimizdebizterörörgütlerini hesabakatmıyoruz.

"SURİYE'DE KÜRTLERE DE SEÇİCİ OLMALI"

Soru:BucümlelerinizdenMoskova’nın,Türkiye’ninSuriye operasyonununPYD’yidekapsamasındanrahatsızolduğunu veterörörgütüolarakgörmediğinimianlamalıyım?

Cevap:DışişleriBakanlığımızSözcüsü BayanZaharova’nın netbirşekildeifadeettiğigibi;bizTürkiye’ninIŞİDile mücadelesindekararlı sürdürdüğüfaaliyetleridestekliyoruz. FakatyinedeAnkara’yayapılançağrıkapsamındauluslararası hukukçerçevesindehareketedilmesigerektiğiveyürütülen tümfaaliyetlerinoperasyonunyapıldığıülkeninhükümetiile koordinelibirşekilde yürütülmesigerektiğinisöylüyoruz. Türkpartnerimizi,terörekarşıoperasyonlarınyürütülmesinde vehedefseçilennoktalardaIŞİD’ekarşıfaaliyetyürüten muhalefetveetnikgruplara,Suriye’deKürtlerdâhilolmak üzereseçicidavranmayadavetediyoruz.

"IŞİD BÖLGESEL DARBE YERSE KÜRESEL ÇÖZÜM YAKINLAŞIR"

Soru:Suriye’deRusyaveİranŞamyönetimininyanında, TürkiyeveABDiseoluşturulankoalisyonilekarşısındayer aldı.BölgeselçözümarayanTürkiyeveİranPYDkonusunda aynısaftayertutarken,küreselçözümarayanABDfarklı duruşsergiliyor.Rusyabututumuilebölgeselçözüm tarafındanuzaklaşıyormu?

Cevap:Suriye,İranveRusya’danoluşanayrıbirkoalisyon yok.SuriyeyönetimiRFveİran’abaşvurarakbaştaIŞİDve Cephed­ElNursaolmaküzereuluslararasıterörlemücadele konusundayardımtalepetti.Suriyeyakınkomşuvebuülkede barışınveistikrarınhakimolmasındanyanaolmamızdoğal. DolayısıylaSuriyehükümetininçağrısınaolumlucevap verdik.Anladığımkadarıylaİranhükümetidesıcakbakarak olumlucevapverdi.Uluslararasıkoalisyonkurulurken, başındakiABD,Rusya’yıdavetetmedi.Onlarınkendi bildikleriiştir.Herhaldebuşekildekoalisyonuyönetmeleri dahakolaygözüküyoronlara.Globalvebölgeselçözüm dengelemesinebakıldığındabölgeselolarakIŞİDsorununun çözülmesiaslındaküreseloyuncularındabundanmenfaat kazanmasınanedenolacaktır.UluslararasıterörörgütüIŞİD sadeceSuriye’dedeğil,değişikülkelerdedefaaliyet göstermektedir.ÖzellikleSuriyetopraklarındaIŞİDbirgayrı devletinşaatınıbaşarmıştır.Bubölgedebuoluşumdarbeyerse küreselçözümedekendimizidahadayakınlaştırırız.

Soru:Halep’eyardımkonusundabirkoridoroluşmasındansöz ediliyordu.Bukoridorunnezamanoluşur?

Cevap:Yardımkoridorlarınıoluşturmayasıcakbakıyoruz. Suriyetopraklarıiçindeinsanıyardımgönderilmesinedönük butarzkoridorlarınınoluşmasınadestekveriyoruz. Çatışmalarınyaşadığıbölgelerdensivillerintahliyesidebu koridorlarıntemelamacındanbiridir.Yakıngeçmiştesivillerin yanında,militanlarındateslimolmaktakullandığıkoridorun oluşmasınadestekverdik.ÖnemliolanbunlarınSuriye hükümetininolurunadayanıyorolmasıdır.Butarzkoridorları binlercesivilinhayatınıkurtaracağınıgörüyoruz;bir vatandaşıncanınıkurtardıysakdanemutlu.

Soru:Suriyesorunununçözümüiçinkomşulararasında devletlerdışımekanizmaoluşabilirmi?Birtoplumsalforum oluşturularaksorununçözümümümkünmü?

Cevap:DevletlerdışıoluşumyapılacaksabaşındaBMolmalı. Suriyegeleceğininbelirlenmesininmuhalefetsiz olamayacağınıbizdebiliyoruz.Gelinbirliktemasayaoturalım diyoruz.HatırlanırsabirkaçkezSuriye’dekiçeşitlimuhalif gruplaraMoskova’dagörüşmeolanağısağlayıportakgörüşve pozisyonbelirlemelerineyardımcıolmayaçalıştık. Arabuluculukfaaliyetleriiçindedestekverdik.Cenevre’de yapılantoplantılarlabirmekanizmaoluştu;bunundoğru kullanılmasıönemli.

Soru:Cenevre’deyenibirgörüşmeolurmu?

Cevap:İnşallah…

"İŞBİRLİĞİNİN GÖSTERGESİ TÜRK AKIMI"

Soru:Putin,Erdoğan’ınziyaretinde‘Türkiyeileikilibağların geliştirilmesinden’sözetti.Nedirikilibağlar?

Cevap:Son15yıldaTürkiyeileRusyaarasındakiilişkilerçok hızlıgelişmekatetti.İkilibağlardansözederkenDevlet Başkanımızbuilişkilerinbüyükoluşumundanbahsediyordur. İkiliekonomikilişkilerebakarsakhızlışekildegelişiyorduve 32milyarDolargibirekorseviyedeydi.Bununiçindehizmet alımıyoktu.Dolaylıticaretolarakhizmetsatımalımıda15 milyarDolarcivarındaydı.Buanlamdainşaatsektörününbaşı çektiğiRusya’dahizmetsektörüneönemveriyoruz.Turizm sektöründede4,5milyonkişiziyaretetmişti.Bugünönemli birgünilkcharterseferininyapıldığıgün.Ekonomiden bahsederkenAkkuyu’danbahsetmemekmümkündeğil.Çoğu kişiAkkuyu’nuninşaatınıkonuşuyor,fakatbusüreciniçinde nükleersektördeçalışacakTürkmühendislerideeğitiyoruz. Sonbirkaçseneiçindeyaklaşık250Türkgencinükleeralanda mühendislikeğitimigörüyor.Türkiye’ninnükleersektörünün baştemsilcileriveönderleriolacaklar.İşbirliğininengüzel göstergesininTürkAkımıolacağınısöylüyoruz.Yinede DevletBaşkanlarımızıngörüşmeyapmasısonrasıKEK komisyonuncanlanmasıgündemegeldi,İstanbul’datoplantı yapılacakvegündeminindoluolmasınıbekliyoruz.Talihsiz uçakkazasıöncesindeDışişleriBakanlıklarımızarasındaçok güzelilişkilerimizvekontaklarımızvardı;uluslararası gündemideikibakanlıkolarakyoğunelealıyorduk.İkili bağlardanbunukastetmiştir.

Soru:TürkAkımıiçinanlaşmanınEkim’deolacağı söyleniyordu,takvimişliyormu?

Cevap:Bizimdetemennimizoyönde.YakıngeçmişteRus tarafındanTürkiye’yebukonularıgörüşmekiçinbirheyet geldi.Ekim’deimzalanırsaAralık2019’daTürkiyeilk doğalgazıalacak.Çözümekavuşturulmasıgerekenbir çok meselesözkonusu.Buanlaşmanınimzalanmasınıngecikmesi projeninfaaliyetegeçmesinidegeciktiriyor.

Soru:TürkAkımıileTANAPbirbirinitamamlayanmıyoksa rakipmi?

Cevap:Bizegörebirbirinitamamlayanikiprojevekapasite olarakbirbiriilekıyaslanamayacakkadar.TANAP5­6milyar metreküp,TürkAkımınınbirhattınınkapasitesi15milyar metreküp.AyrıcaBaltık’tangelecekKuzeyAkım­2Projesinin görüşmelerişuandasonuçlandı;oprojegerçekleştiğinde kapasitesi100milyarmetreküpeçıkabilir.KuzeyAkım’ınbir ucundahemAlmanya,hemFransagibibüyüktüketicilervar.

"VİZESİZ NE ZAMAN?"

Soru:Charterseferleribaşladı,bununardındanvizeserbestîsi degeçmiştekigibigelirmi?

Cevap:Bukonudaacelecedavranmamakgerekir.Vizesiz geçişleredönülmesiiçinbirkaçmeseleninçözülmesigerekir. Konsoloslukistişarelerikapsamındaelealınmalıdır.

Soru:İkiülkevatandaşlarınıngayrımenkuledinmelerine ilişkinverivarmı?

Cevap:Verielimizdeyok.Türkiyevatandaşlarınayönelik gayrımenkulalımıkonusundasınırlamayok.Rusya vatandaşlarıTürkiye’yiözellikledeAkdenizkuşağınıçok seviyorvegayrımenkulalıyorlar.Antalya Başkonsolosluğumuzayapılanmüracaatlardanfazlaolduğunu biliyoruz.İlişkileriniyiolmadığıdönemdedegayrimenkul alımındabirkısıtlamagetirmedik.Bulgaristan’dandabirçok vatandaşımızkonutalıyordinlenmeamaçlı.

Soru:24Kasım’dakiuçağındüşmesisonrasındave15 Temmuz’danehissetiniz?

Cevap:Herikigünühayatımboyuncahatırlayacağım.24 Kasımgünüİstanbul’daDışişleriBakanlarımızıntoplantısı gerçekleşecekti.SabaherkensaatlerdeAnkara’danDışişleri Bakanımızıkarşılamakiçinİstanbul’ayolaçıktım.Yolun yarısındagelenhaberlerdenuçağındüşürüldüğünüöğrendim. İlkgelenhaberlernetdeğildi;RusveyaSuriyediyetelaffuz edildi.İstanbul’agittiğimdeRusyaFederasyonunaaitolduğu netleşti.Ogünhepaklımdakalacak,talihsizbirgündü.İkinci karamsargünolan15Temmuz’daMoskova’daydım.Dışişleri BakanlıkMüsteşarYardımcılarımızınistişaretoplantısı Moskova’dagerçekleşti.Resmiolarakizindeydimama istişarelerekatılmıştım.İstişarelerinbitimindeRusMüsteşar Yardımcımızaartıkistirahatedebilirmiyim?Oldu;istirahatına bakdedi.Yazlığımagittiğimdeüzücühaberlergelmeye başladı.Olaylarıngelişmeyebaşlamasındanitibarenbizim televizyonkanallarımızdetaylıaktardı.Ankara’yadönünce birkaçbüyükelçiileistişareyaptığımdadaensağlıklıbilgileri Ruskanallarındanaldığınısöylediler.Yıllıkiznimiyine bırakmakzorundakaldım. Suriyeikiliilişkilerimizdeçokciddiroloynayanbirkonu… Suriyemeselesininbiranönceçözümekavuşturulmasınıo meseleninbizimgündemimizibukadarmeşguletmemesini temenniediyorum.Nekadarzamandaçözüleceğinibilsem, böylebirmalumatbendeolsaydıBM’degörevalırdım.

Teşekkürederim…

MUHARREM SARIKAYA / GAZETE HABERTÜRK