Vahşi hayvanların yaraları burada sarılıyor

Kimi zaman bedenlerine sıkılan saçmalarla, uçamasın diye kesilen kanatlarıyla başka yırtıcıların avı haline geliyor, kimi zaman kendi göç yollarında seyrederken aniden karşılarına çıkıveren bir plazaya çarparak yaralanıyorlar. Bu canlıları iyileştirmek için gözlerden uzak 7 / 24 çalışan bir grup var.

İstanbul Üniversitesi'nde bulunan Vahşi Yaşamı Araştırma ve Koruma Kulübü'ndeki (VAŞAK) bir avuç iyi insan, Orman Bakanlığı'nın ekipleriyle dirsek teması halinde yaralanan yaban hayvanlarını topluyor, ameliyat ediyor, yaralarını tedavi ettikten sonra yeniden ait oldukları yere; vahşi doğaya salıyor.

Habertürk gazetesi olarak yaklaşık üç ay boyunca VAŞAK ekibi ile birlikte gezip; bu süreci takip ettik. Gelen ihbarlarla yaralı yaban hayvanlarının bulundukları ortamdan alınıp ameliyat edilmelerine ve iyileştikten sonra yeniden doğaya salınmalarına kadar her safhayı gözlemleyip, fotoğrafladık...

Kısa adıyla VAŞAK olan kulübü sorumlusu Prof. Dr. Serhat Özsoy. Avcılar'daki kulüpte gönüllü öğrenciler faaliyet gösteriyor. 80 kişilik VAŞAK ekibi, 15 yıldır doğada yaralanan vahşi hayvanları tedavi ediyor.

VAŞAK; genel olarak yaban hayatında avcılar tarafından vurulan, zehirlenen ya da çeşitli enfeksiyon hastalıklarına yakalanan hayvanlara müdahale ediyor.

Tedavisi tamamlananlar yaban hayatına adapte olabilecek durumdaysa tekrar doğaya bırakılıyor. Yaban hayatına adapte olamayacağı düşünülenlerse VAŞAK'ta tutuluyor. Ancak hayvanların hiçbiri tek başlarına bırakılmıyor.

Tedavisi sona eren hayvanların hepsi büyük kafeslerde diğer türdaşları ile bir araya getiriliyor. Yaban hayvanlarına insana alışıp da ehlileşmesinler diye tedavileri süresince mümkün olduğunca az temas ediliyor.

AMELİYATTA FUTBOL KRİTİĞİ

Ekibinin çalışmalarını gözlemlemek için VAŞAK'a gittikten kısa süre sonra telefon çaldı. Bu ilk ihbardı. Orman Bakanlığı Yaban Hayatı ekiplerinden biri yaralı bir yırtıcı kuş bulunduğu haberini verdi. VAŞAK ekibi hemen hareke geçti.

İçinde bir kafes ve yaban hayvanlarını tutmak için kalın deri eldivenlerin hazır bulunduğu araçla olay yerine gittik. Habipler'de bir sanayii çalışanın bulduğu şahinin uçamasın diye kanatları kesilmişti. Şahin uçamadığı için kafes yerine mukavva kutuya konularak VAŞAK'a getirildi.

İlk muayene yapıldıktan sonra röntgeni çekildi ve ameliyata karar verildi. Kanatlara platin takılacaktı. Özel kıyafetlerini giyen Prof. Özsoy ve ameliyat ekibi hemen operasyona başladı.

Ameliyata giren 6 ekip çalışanı, şahinin zarar görmemesi için büyük bir çaba sarfetti. Ekipten bir kişinin tek işi, narkoz verilen kuşun ameliyat boyunca soluk alıp verişini takip etmekti.

Özsoy, ameliyathaneden çıkarken düşünceli bir şekilde şunları söyledi: "VAŞAK'a en çok avcılar tarafından vurulan ya da başka yollarla yaralanan havanlar geliyor. Yasak avlanma en büyük tehlike. Bazen tedavi edip doğaya saldığımız hayvanların tekrar vurularak öldürüldüğünü ya da yaralandığını görüyoruz

İHBARLAR DURMUYOR

Sonraki günlerde çalan telefonlardan yaralı çakal, farklı zamanlarda bacağı kırık iki geyik, vücudunda oluşan yaralar nedeniyle beslenemeyen ve gıdasız kalan ceylan, kanadına saçma isabet eden kartal olduğu ihbarları yapıldı. Aynı heyecanla hazırlıklar yapılıp yola çıkıldı.

VAŞAK'ta gıdasız kalan ceylana önce serum, ardından gıda takviyesi yapıldı, kartalın kanadına takılan saçma temizlendi, geyiğin bacağı alçıya alındı. İhbarların olmadığı günlerde de durumu aciliyet gerektirmeyen hayvanlar tedavi edildi

YILDA 2 BİN VAHŞİ HAYVAN TEDAVİ EDİLİYOR

Kulüpte halen tedavisi süren veya doğaya bırakılamadığı için bakımı üstlenilen şahin, çakal, karaca, baykuş, kartal gibi 251 hayvan var. Kurulduğu 2002 yılından beri on binlerce yaban hayvanın tedavi edildiği VAŞAK'ta yılda yaklaşık 2 bin kadar hayvan iyileştiriliyor.

Hayvan, yeniden doğaya adapte olabilecek duruma gelene kadar gözetim altında tutuluyor. Öyle ki geçtiğimiz yıllarda bebek yaşlarda gelen bir domuzun tedavisinin yaklaşık bir yıl sürmüş.

VAŞAK'taki tedavi masrafları ise İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi, Orman Bakanlığı ve kulübe gelen bağışlarla sağlanıyor.

150 GRAMLIK BEDENE 13 SAÇMA

VAŞAK'ta geçirdiğim üç ayda yırtıcı hayvanların ağır şekilde yaralandıklarında bile ağlamadıklarını öğrendim. Yavru hayvanlar bile acı çektiklerini belli etmiyor. Vahşi doğada duygusallık olmadığı için kendilerini olabildiğince güçlü göstermeye yönelik hareketler sergiliyor. Yaban hayvanları, en büyük kötülüğü ise insanlardan görüyor.

Kulaklı orman baykuşunun 150 gramlık bedenine saplanan 13 saçma gibi; yenilebilecek bir hayvan türü olmamasına rağmen vurulan kuşlar gibi...

İnsanoğlunun tüm acımasızlığına rağmen, VAŞAK'ta gece gündüz çalışıp hayatlarını vahşi hayat canlılarına adayanlar olduğu gibi iyi insanların sayısı da az değil.

Erdem ŞAHİN / İSTANBUL