"Biz de uranyum zenginleştireceğiz"

Başbakan Erdoğan, barışçıl amaçlarla uranyum zenginleştirmenin her ülkenin hakkı olduğu vurgusunun mutabakat metninde yer aldığını hatırlattı ve ekledi: Biz de Rusya ile anlaşma yapıyoruz. Nükleer enerji santralını kurduğumuz zaman bizim de burada zenginleştirilmiş uranyuma ihtiyacımız olacak. Bizim de yapmamız gerekiyorsa bunu yapacağız

Bülent AYDEMİR/GAZETE HABERTÜRK

BAŞBAKAN Tayyip Erdoğan, İran’ın uranyum takasıyla ilgili varılan mutabakatı, tüm dünyaya anlatmak için harekete geçti. Önceki gün ABD Başkanı Barack Obama ve Rusya Başbakanı Vladimir Putin ile görüşen Başbakan Erdoğan, dün de Katar Emiri El Thani, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Yunanistan Başbakanı Yorgo Papandreu’yu telefonla arayarak süreçle ilgili bilgili verdi. Başbakan Erdoğan’ın, BM Güvenlik Konseyi üyeleri ile telefon trafiği devam ederken, Dışişleri Bakanlığı da Güvenlik Konseyi geçici ve daimi üyelerine, İran’a komşu ülkelere 10 maddelik mutabakat metnini göndermeye hazırlanıyor.

Telefon diplomasisini Fransa, İngiltere, Almanya, Çin gibi ülkelerin liderleri ile sürdürecek olan Erdoğan BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon’la görüşmeyi planlıyor.

‘HER ÜLKENİN HAKKI’

Kosova Başbakanı Haşim Thaçi ile görüşmesinin ardından düzenlenen basın toplantısında İran konusunda yürütülen çalışmaları aktaran Başbakan Erdoğan, “İran’la yapılan bu protokol aslında bir diplomasi zaferidir” dedi. Zorlu bir sürecin sonunda mutabakatın sağlandığını belirten Erdoğan, İran’ın şartları kabul ettiğini açıkça teyit ettiğini, barışçıl amaçlarla uranyum zenginleştirme çalışması yapmasının her ülkenin hakkı olduğu vurgusunun da metinde yer aldığını hatırlattı. Erdoğan, “Biz de Rusya ile anlaşma yapıyoruz. Nükleer enerji santralını kurduğumuz zaman bizim de burada zenginleştirilmiş uranyuma ihtiyacımız olacak. Bizim de yapmamız gerekiyorsa bunu yapacağız. Eser nedir? Bunu barışçıl amaçlarla kullanmamızdır. Mesele bu olduğu zaman en doğal tabii haktır” diye konuştu.

‘BÜYÜK BİR ADIM’

ABD Başkanı Obama ile yaptığı görüşmenin ayrıntılarını da anlatan Erdoğan, Obama’nın İran’ın 24 Mayıs’a kadar UEAK’a göndereceği mektubun içeriği üzerinde durduğunu ve kendisine, “Bunu çok önemsiyoruz” dediğini aktardı. Uranyum takasıyla ilgili Viyana Grubu’nun desteğinin önemine işaret eden Başbakan şunları söyledi: “Bu destek verilirse bölgemiz için çok önemli bir adım olacaktır. Türkiye olarak biz bu bölgede nükleer silah istemiyoruz. Hiçbir ülkenin nükleer silah yatırımı yapmasına bizler olumlu bakmıyoruz. Dünya barışına bir nebze katkımız olursa bundan dolayı kendimizi mutlu hissederim. İran arzulanan noktada bir adımı atmıştır. Bunu da takdirle anmak gerekir”

‘Verilen sözleri takip edeceğiz’

EDİNİLEN bilgiye göre Erdoğan, Obama ile görüşmesinde, “Türkiye bu anlaşmada verilen sözlerin tutulmasını yakından takip edecektir” derken, Obama, İran’ın samimiyeti konusundaki tereddütlerini iletti. Görüşmenin ardından Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada da bu konuya vurgu yapıldı. Açıklamada, “ABD ve uluslararası toplum, İran’dan Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK)’na resmi ve yetkili bir mesaj gönderilmesini bekliyor” denildi. Obama, İran’ın, BM Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi ve Almanya ile görüşmeyi sürekli olarak reddetmesi ve uranyumu yüzde 20 oranında zenginleştirme faaliyetini durdurmamasının, “güven inşa etmediğini” söyledi.

İPTAL OLUR

İran da, olası yeni bir yaptırım kararı alınması durumunda uranyum takası anlaşmasının iptal edileceğini bildirdi. Meclis Başkan Vekili Muhammed Rıza Bahüner, İran, Türkiye ve Brezilya’nın ortak formülüyle ilgili anlaşmanın İran’ı bir adım öne çıkardığını, ancak 5 artı 1 ülkelerinin yeni bir yaptırım kararı peşinde olduklarını söyledi. BM Güvenlik Konseyinin daimi üyeleri ile Almanya’nın yeni yaptırım karar taslağı üzerinde anlaştıklarını hatırlatan Bahüner, “Yaptırım kararı alınması halinde İran, uranyum takası anlaşmasına uymayacak ve uranyumu yurt dışına çıkartmayacak’’ dedi. Bahüner, Batı’nın aksine İran’ın anlaşmayla samimi olduğunu gösterdiğini ifade etti.

‘Hangi ülke olursa olsun kapılar açık tutulmalı’

BAŞBAKAN Erdoğan, uluslararası ilişkilerin insan ilişkilerinden farklı olduğunu belirterek, “Hangi ülke olursa olsun kapı her zaman azıcık da olsa açık tutulmalıdır” dedi. Türkiye’de eğitim gören yabancı diplomatları kabulünde konuşan Erdoğan, Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı sonrasında Türkiye’nin savaştığı ülkelerle kurduğu dostluk ilişkilerini örnek gösterdi. İnsanlara has kin, öfke, husumet, gibi kavramların diplomaside yeri olmadığını belirten Erdoğan, “Tepede kin, nefret olmaz. Şefkat gibi merhamet gibi sevgi, hoşgörü, adalet ve hakkaniyet gibi insani özellikler de diplomasinin tam merkezinde bulunurlar. Yani uluslararasında hangi ülke olursa olsun kapı her zaman azıcık da olsa açık tutulmalıdır. Olur ki bir gün o kapıdan girmek gerekebilir. Hiçbir zaman kapılar kapatılmamalıdır. Açık söylüyorum. Bir diplomat dünyanın neresinde olursa olsun ölen çocuklara, öldürülen çocuklara, masumlara, sivillere yan hasar olarak bakamaz, bakmamalıdır” diye konuştu.

‘Kosova’yı tanıyın’

BAŞBAKAN Erdoğan yoğun İran temasları arasında bağımsızlığını tanıyan ilk ülkelerden biri olduğu Kosova’yı tanıyan ülkelerin sayısının artırılması için çaba gösterdi. Erdoğan, Thaçi ile görüşmesi sırasında telefonla görüştüğü Azerbaycan, Suriye, Libya ve Katar liderlerinden Kosova’yı tanımalarını istedi.

Erdoğan, “Temenni ederiz ki kısa zamanlarda da buralardan olumlu neticeleri alırız. Kardeşimi, Suriye ve Yunanistan ülkelerine de davet ettiler. ‘Gelsinler bu konuları görüşelim’ dediler. Buralardan olumlu neticeler alınacağına inanıyorum” dedi. Erdoğan, İslam Konferansı Örgütü üyesi ülkelerin de Kosova’yı tanıma konusunda sayısal olarak istenilen noktada bulunmadığını, bazı ülkelerin tereddüt yaşadığını söyledi.