Üniversiteyi kazanıp lisede okuyacaklar

İsmet Özkul-HT GAZETE

Üniversite sınavına giren 5900 öğrenci liseyi kazanacak! Şaka gibi ama gerçek. Bunu kim söylerse söylesin inanmak mümkün değildi. Ama söyleyen Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) olunca iş değişiyor.

Bu bilgi, ÖSYM’nin, üniversite sınavına giren öğrencilerin tercihlerini yapmalarına yardımcı olmak üzere yayınladığı kontenjan kılavuzunun dipnotlarında yer alıyor. Kılavuzda sınavsız geçişle öğrenci alacak bazı önlisans programlarının karşısında parantez içinde (Bk 309), (Bk 450) gibi notlar var. Bu notların ne olduğuna bakacak olursanız şöyle ifadelerle karşılaşıyorsunuz:

“Bu programa kayıt olan öğrencilerin önlisans eğitim-öğretimleri, Midyat EML’de gerçekleştirilecektir.”

“Bu programa kayıt olan öğrencilerin önlisans eğitim-öğretimleri, Batman TL’de gerçekleştirilecektir.”

Bu örneklere bakıp garabetin sadece Güneydoğu’da yaşandığını sanmayın. Türkiye’nin her yerinden örneklere rastlamak mümkün. İşte teşvik sınıflamasında İkinci Bölge’de yer alan güneyin en gelişmiş illerinden Adana’dan bir örnek:

“Bu programa kayıt olan öğrencilerin önlisans eğitim-öğretimleri Adana Kiremithane EML’de gerçekleştirilecektir.”

Bir örnek de teşvikte en gelişmiş illerin yer aldığı Birinci Bölge’nin demirbaşlarından Başkent Ankara’dan:

“Bu programa kayıt olan öğrencilerin önlisans eğitim-öğretimleri Ankara Balgat EML’de gerçekleştirilecektir.”

Bu dipnotların anlamı şu: Meslek liselerinden mezun olan ve sınavsız geçişle bir önlisans programına kayıt yaptırmak isteyen öğrenciler, bu programı seçerlerse, fiilen bir meslek lisesini kazanmış olacaklar! Zaten meslek lisesi mezunu bu öğrenciler, yükseköğrenim adı altında tekrar meslek lisesinde okuyacaklar. Bu okullar da gündüz meslek lisesi, gece yüksekokul olacak. Bu okullardaki derslerin büyük bölümüne de muhtemelen lise öğretmenleri girecek.

Üniversitelinin kontenjanının 205 bini ikinci öğretimde

Bu durumda toplam 128 önlisans programı var ve bu programların toplam kontenjanı 5 bin 900 kişi. Sınavsız önlisans programlarının toplam kontenjan sayısı 167 bin 758. Buna göre her 62 sınavsız önlisansöğrencisinden birisi lisede okumaya devam edecek.

Yükseköğrenimi geliştirmede evrensel kalite ölçüleri yerine her ile bir üniversite, her ilçeye bir yüksekokul yarışı geçince, üniversiteler de bir “yüksek lise” haline geliyor. Üniversite öğrencisi sayısı bu yaklaşımla şişerken, üniversiteler evrensel ölçüleri yakalama güçlerini yitiriyorlar. Bu yıl yine kontenjanların yüzde 46’sını gece okulları ile açık öğrenim ve uzaktan eğitim programları oluşturdu. Bu yıl yüksek öğrenime girenlerin yüzde 21.9’u gece okuyacak. Yüzde 21.7’si ise açıköğrenim ve uzaktan eğitim programlarına gireceklerinden üniversite havasını bile soluyamayacaklar. Açıköğretim programlarının büyük bölümünün kontenjanı açıklanmadığı için yerleştirme sonrasında bu grubun toplam içindeki payı daha da yükselecek.

Okulsuz üniversiteler

Bu yıl üniversiteyi kazanan 203.6 bin öğrenci açıköğretim veya uzaktan eğitim öğrencisi olacak ve üniversite iklimini yaşamadan diploma alacaklar.