İngiltere'de büyük sürpriz

HT GAZETE

İngiltere tarihinin en kritik seçimlerinden biri Muhafazakâr Parti’nin zaferiyle noktalandı. Kamuoyu yoklamalarının aksine Başbakan David Cameron’ın partisi 331 milletvekili çıkararak Avam Kamarası’nda salt çoğunluğu elde etti. Seçimde aşırıcı partiler de zafer elde etti. İskoçya’nın bağımsızlığını savunan İskoçya Ulusal Partisi (SNP) Avam Kamarası’nda İskoçya’ya ayrılan 59 sandalyenin 56’sını kazandı. Avrupa Birliği ve göçmen karşıtı aşırı sağcı İngiltere Bağımsızlık Partisi (UKIP) de oy oranını 10 puan artırıp yüzde 12.6 ile ülkenin üçüncü büyük partisi konumuna geldi ve meclise ilk kez bir milletvekili soktu.

İŞÇİ PARTİSİ’Nİ SNP ERİTTİ

Genel seçim İngiliz İşçi Partisi için büyük hayal kırıklığı oldu. Parti oy oranını 1.5 puan artırıp yüzde 30.5’e çıkardı ama çoğunluğu İskoçya’daki seçim çevrelerinden olmak üzere 26 milletvekili kaybetti. İngiltere’de dar bölgeli seçim sistemi uygulanıyor ve bölgelerde en çok oyu alan partinin adayı milletvekili seçiliyor. Seçimin mutlak mağlubu ise Liberal Demokrat Parti oldu.

Seçimde çeşitli partilerden milletvekili adayı olan 4 Türk ise Avam Kamarası’na giremedi.

David Cameron, sandık çıkış anketleri partisinin tek başına iktidara uzanacağını gösterince dün sabah eşi Samantha ile birlikte ‘10 Numara’ olarak anılan başbakanlık konutuna gelerek zafer selamı verdi. ABD Başkanı Barack Obama ise yazılı mesajla Cameron’ı kutladı.

"İSKOÇYA KÜKREDİ"

İskoçya’da 59 milletvekilliğinden 56’sını alıp ‘tulum çıkaran’ SNP’de yüzler gülüyor. Partinin başkanı Nicola Sturgeon “Bu kadarını hayal bile edemezdim” dedi. Sturgeon başarılarını “İşçi Partisi’nin İskoçya’da Muhafazakâr Parti karşıtlarına politika üretememesine” bağladı. Geçen yıl yapılan ve “Hayır” çıkan referandumun mimarı esk SNP lideri Alex Salmond ise “Bu bir seçim tsunamisidir. İskoç aslanları ayağa kalkmış ve kükremiştir” dedi.

OSMANLI NAZIRI TORUNUNA ÇİFT KOLTUK

Osmanlı Dahiliye Nazırı Ali Kemal’in torunu olan Londra Belediye Başkanı Boris Johnson, genel seçimlerde bir koltuk sahibi daha oldu. Johnson Muhafakâzar Parti’den girdiği seçimde Londra milletvekilleri arasına girdi. Johnson’un 2016 yılı sonuna kadar her iki koltuğunu da koruması bekleniyor. Johnson 2016’da yapılacak belediye başkanlığı seçiminde aday olmayacak.

20 YAŞINDA MİLLETVEKİLİ OLDU

İskoçya Ulusal Partisi’nin adayı Mhairi Black, 20 yaşında milletvekili oldu. Siyaset bilimi öğrencisi Black, kendisinin de ilk kez oy kullandığı seçimde millekvekili seçildikten sonra, “Sizleri temsil edebilmek için elimden gelenin en iyisini yapacağım” dedi. Black, ülkenin 300 yıllık demokrasi tarihinin en genç milletvekili oldu.

AB ÜYELİĞİNE REFERANDUM

Muhafazakâr Parti Lideri Cameron, seçim sonuçlarının belli olmasından sonra Kraliçe Elizabeth’i ziyaret etti ve ardından kısa bir açıklama yaptı. Cameron partisinin ülkeyi “Tek ulus, tek Birleşik Krallık” ilkesiyle yöneteceğini söyledi. Cameron İskoçya’ya da daha fazla özerklik vaat etti. Muhafazakâr lider, 2017’de ülkenin AB’den ayrılmasını referanduma sunma sözü de verdi.

KOLTUĞU DERHAL BIRAKTILAR

ED MILIBAND / İŞÇİ PARTİSİ

“Bu seçim bozgununun bütün ve mutlak sorumluluğunu üstleniyorum. Koltuklarını kaybeden arkadaşlardan özür diliyorum.”

NIGEL FARAGE / UKIP

“Milletvekil seçilmezsem partinin başından ayrılacağımı söylemiştim. Şimdi bu sözü tutuyorum.”

NICK CLEGG / LIB. DEM. PARTİ

“Seçim sonucu açık bir şekilde tahmin edilemeyecek kadar ezici. Bütün sorumluluğu üstleniyorum.”

ANKETLER NEDEN YANILDI?

Serkan AKKOÇ - Şefik DİNÇ /HT GAZETE

İngiltere genel seçimlerinde Muhafazakâr Parti’nin büyük sürpriz yaparak tek parti iktidarı için yeterli sandalyeye ulaşması, kamuoyu yoklamalarının güvenilirliğini bir kez daha tartışma konusu yaptı. BBC ve Guardian gibi önemli yayın organlarında yayınlanan anketlerde Muhafazakâr Parti ile İşçi Partisi’nin oy oranının eşit olacağı veya partilerin oy oranları arasında en fazla 1 puan fark olacağı ve eşit sayıda milletvekili çıkaracakları öngörülüyordu. Oysa Muhafazakârlar, 6 puan fark attığı İşçi Partisi’nden 50 milletvekili daha fazla kazandı. Bu yıl İsrail’de ve Fransa’da yapılan başbakanlık ve cumhurbaşkanlığı seçimleri için de anketler başarısız öngörülerde bulunmuştu. Uzmanlar bunun nedenlerini değerlendirdi:

Prof. Dr. Ersin Onulduran (Ankara Üniversitesi)

“Kamuoyu yoklaması nankör bir uğraş alanı. Burada yanılmalar gayet tabii oluyor. Çünkü örneklem seçiminde İngiltere’deki 30 milyon seçmenin oy profilini ortaya koyabilecek grupları oluşturamıyorlar. Sonuç olarak bin 500 – 2 bin kişiyle yapılan anketler de yanıltıcı sonuçlar doğurabiliyor.”

Prof.Dr. Hasan Köni (Kültür Üniversitesi)

“Anketleri yapanlar iç dengeleri gözetiyor. Halbuki küreselleşen bir dünya sistematiğinde yaşıyoruz. Anket firmalarının bünyesinde dış siyasetin içeri yansımalarını analiz edecek uzmanlar olmadığı için doğru tespitler yapılamıyor.”

Prof.Dr. Emre GÖNEN (Bilgi Üniversitesi)

“Anketlerin yanılmasının temel sebebi seçim sistemi. Tek turlu dar bölge seçim sisteminin uygulandığı İngiltere’de partilerin oy oranıyla mecliste kaç sandalye alacağını tahmin etmek çok zor. Ayrıca İskoçlar hariç bu seçimde muhalefet partileri seçmenlerini sandığa götüremedi.”

Prof. Dr. Raşit KAYA (ODTÜ)

"Günümüzde medyanın yaptığı yayınları toplumsal gerçekliği ortaya koymaktan uzak. Bu hemen hemen her ülkede böyledir. Medyanın açıkladığı anketlerde manipülasyonu göz ardı etmemek gerekiyor. Anketler temsil örnekleminden yola çıkılarak yapılıyor. Seçmen ankette oy vereceği partiyi söyler ancak sandığa gitmezse bu da sonuçları etkiler.”