Havalandırmadan gelen 'çürümüş balık kokulu gaz' öldürdü

Anne ve babası eve girdiklerinde 13 yaşındaki kız çocuğunu baygın halde buldu. Panikle çocuklarını baygın halde hastaneye getiren ebeveynlerinin ilk şüphesi, çocuklarının mutfak gazının açık kalması sonucu zehirlendiği yönündeydi. Çocuk hastaneye getirildiğinde, kalp tepe atımı yavaşlamıştı. Solunumu yoktu. Kalbine yapılan şok müdahalesi de dahil hakimlerin yaptığı tüm tıbbi müdahalelere rağmen, çocuk hayatını kaybetti. Çocuğun hayatını neden kaybettiği ilk aşamada anlaşılamadı. Çünkü mutfakta gaz kaçağı yoktu. Bu yüzden kanında da karbon monoksit zehirlenmesine dair iz yoktu.

Savcılık yetkilileri, çocuğun öldüğü gün yaşadığı evin alt katında ilaçlama yapıldığı bilgisine ulaşınca soruşturma yön değiştirdi. Uzmanlar ilaçlama sırasında oluşan zehirli gazların havalandırma boşluğundan çocuğun bulunduğu daireye ulaşabileceğini düşünüyordu. Çocuğun şüpheli ölümünün aydınlatılması için soruşturmaya bakan savcı kesin ölüm nedenini belirleyecek olan otopsinin yapılmasına kararı verdi.

ŞÜPHELİ ÖLÜM SEBEBİ OLAN GAZ

Olay yeri inceleme ekibi evin mutfağından yemek numuneler aldı. Ölen çocuğun evinin hemen altındaki işyerinin bir deposu vardı. Haşere ve böceklerden korunmak için ilaçlanan yer de burasıydı. Olay yeri inceleme ekibi burada “fumigasyon” denilen ilaçlama işlemi sırasında bırakılan bir “Phostoxin” tableti buldu. Bu arada ölen kız çocuğuna her otopside yapıldığı üzere iç ve dış muayene yapıldı. Dış muayenede şüpheli bulgu yoktu. Uzmanlar ölen çocuğun iç organlarında örnekler alıp toksikolojik inceleme yaptığında ölüm sebebine dair ciddi bir bulguya rastladılar. “Phostoxin” tableti üzerinde, Alüminyum Fosfit çıkmıştı. Yani 13 yaşındaki çocuğun şüpheli ölümünün sebebi de fosfit gazıydı.

SIRA DIŞI BİR KAZA İLE GELEN ÖLÜMÜ 3 ADLİ BİLİMLER UZMANI ARAŞTIRDI

13 yaşındaki kız çocuğunun sıra dışı ölümünü anlatan bu öykü 3 adli bilimler uzmanının araştırması sonunda hazırladıkları bilimsel makaleye konu oldu. Makale, Karadeniz Teknik üniversitesi Adli Bilimler Enstitüsü’nden Doç. Dr. Hülya Karadeniz ile Adli Tıp kurumu uzmanları Halil Boz ve Hüseyin Çetin Ketenci imzasını taşıyor. Adli Bilimler alanında uluslararası kabul gören Adli Tıp Bülteni’nde yayımlanan makale “Sıra dışı bir kaza ile meydana gelen ve ölümle sonuçlanan Alüminyum Fosfit zehirlenmesi: Olgu sunumu” başlığı taşıyor.

"BU TİP ZEHİRLENMENİN HASTANEDE TESPİTİ ZOR"

Araştırmayı yapan isimlerden Doç. Dr. Hülya Karadeniz yaptıkları araştırmayı anlatırken fosfit nedeniyle yaşanabilecek risk ve tedbirleri de anlattı:

"Türkiye’de Alüminyum Fosfit’e, insanların erişimi internet üzerinden ve doğrudan satış yöntemiyle çok kolay. Ancak buna bağlı zehirlenme ya da intihar vakalarının çok az olduğunu söyleyebiliriz. Sonuçta ölüm vakası çok az yaşanıyor ama Alümünyum Fosfit kullanımının 13 yaşındaki kız çocuğunun ölümündeki gibi yarattığı riskler var. Yaşadığı evin altındaki depoda gerekli tedbirler alınmadan yapılan alimünyüm fosfit kullanımına bağlı olarak bir çocuk öldü. Bu ilaçlamayı yapanların, daha dikkatli olması, satın alanların ve kullananların ciddi bir eğitimden geçirilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Bu tip zehirlenme vakalarını hastanedeki acil müdahaleler sırasında tespit etmek çok zor. Bu tip maddeleri satanlara ya da gıda depolarında bunları uygulayanlara mutlaka zorunlu eğitim verilmeli. Bu durumda koruyucu tedbirler tamamlanmış olacaktır.”

ALÜMİNYÜM FOSFİT: ÇÜRÜMÜŞ BALIK VE SARIMSAK KOKUYOR

Fosfit gazı, difüzyon kapasitesi çok yüksek bir gazdı ve bu nedenle zehirleme kapasitesi yüksek olduğu için tarım ürünleri ya da depolanmış tahılların üzerindeki böcek ve haşerelerden kurtulmak için Alüminyum Fosfit tabletlerine emdirilerek kullanılıyordu. Fosfin gazının doğal hali renksiz ve kokusuzdu. Ancak bu gazın ticari amaçla yani ilaçlama için kullanılmak üzere piyasaya sürülen türevleri çürümüş balık ve sarımsak kokuyor. Böcek katili olarak tanımlayabileceğimiz bu tabletlerin insan sağlığı üzerinde risk yarattığı durumlar da vardı. Örneğin Atmosferdeki nemle ya da midedeki hidroklorik asitle reaksiyona girdiğinde ölümcül fosfin gazı olarak tezahür ediyordu. Bu özelliği yüzünden de kimyasal terörizm amacıyla kullanılma riski de her zaman ihtimaller arasında sayılan bir gazdı. Alüminyum fosfit ticari amaçla piyasaya sürüldüğü Hindistan, İran ve Srilanka ve Fas gibi ü lkelerde intihar amaçlı kullanıldığına dair çok sayıda örnek var.

ADLİ TIP UZMANI HÜSEYİN ÇETİN

İRAN’DA DA YAYGIN

Alüminyum fosfitinin yanlış kullanımı halinde insan sağlığı üzerinde ciddi riskler yaratabiliyor. Türkiyede bu gazdan zehirlenenlerin sayısı çok az ancak Hindistan’da bu oran çok yüksek… Hindistan’da yapılan bir çalışmada 559 zehirlenme vakasının yüzde 67,8’inin Alümünyum Fosfit kaynaklı olduğu tespit edildi. Fas’ta yapılan 10 yıllık bir araştırma sonunda Alüminyum fosfit ile zehirlenen 28 kişiden 17 kişinin öldüğü tespit edildi. İran’da ise 2006-2013 yılları arasındaki 2007 zehirlenme vakası incelendi ve bunun yüzde 84,7’sinde fosfin tespit edildi.